«Tὴ γλῶσσα μοῦ ἔδωσαν ἑλληνική· τὸ σπίτι φτωχικὸ στὶς ἀμμουδιὲς τοῦ Ὁμήρου. Μονάχη ἔγνοια ἡ γλῶσσα μου στὶς ἀμμουδιὲς τοῦ Ὁμήρου.» (Ὀδυσσέας Ἐλύτης, «Ἄξιον ἐστί»)

Σελίδες Πατριδογνωσίας - Περικλῆς Γιαννόπουλος - Ἡ Ἑλλὰς τοῦ ΟΧΙ - Ἀντίβαρο - Πολυτονικό

Δευτέρα 28 Νοεμβρίου 2005

Περικλής Γιαννόπουλος, ο προφήτης του Ελληνισμού

Στην αυγή μόλις του περασμένου αιώνος, ο προφήτης του Ελληνισμού, το αηδόνι της Ελληνικής Γης, κατακεραύνωνε την στενομυαλιά δημοτικιστών και αρχαϊστών ομού:

Μιστριώτης-Ψυχάρης, με την μίαν όψιν, απολίθωμα Βλακοδιδασκαλικού Μπαμπούλα, με την άλλην, αποκρυστάλλωμα μειδιάματος Αυταρέσκου Βλακοκατεργάρη.
[...]
ένας δήθεν Νέος Ελληνισμός [...], σημαιοφορούμενος από το Αρχικατεργαρικότατον Επιστημονικόν φως -ΚΥΝΑΙΔΙΚΟΤΑΤΟΝ ΨΕΥΔΟΣ- [...] φανταστικός Νεοελληνισμός Μισελληνικώτατος, θέλων να σπάση την Ενότητα της Ιστορίας, την Ενότητα της Γλώσσης, την Ενότητα της Θρησκείας [...]

ΟΧΙ ΟΧΙ ΟΧΙ ΟΥΤΕ ΑΥΤΗ ΔΥΝΑΤΟΝ ΝΑ ΕΙΝΑΙ Η ΕΛΛΑΣ ΟΥΤΕ ΑΥΤΟΙ ΝΑ ΕΙΣΘΕ ΣΕΙΣ, ΚΑΙ Η ΦΥΣΙΚΗ ΕΛΛΑΣ ΕΙΝΑΙ ΑΛΛΗ ΚΑΙ ΣΕΙΣ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΕΙΣΘΕ ΑΛΛΟΙ [...]

(Περικλής Γιαννόπουλος, "Νέον Πνεύμα", 1906)

Ελληνική Φυλή, οι Έλληνες της ΕΥΡΩΠΗΣ -ΟΙ ΦΩΣΤΗΡΕΣ ΣΟΥ- Σού έκαμαν το Τρομερότερο και Αγριότερο ΚΑΚΟ. Αυτοί με τους Δασκαλοτσούσιδες και τους Κουτσουροκαλλιτέχνες Σου Σέ βούλιαξαν στη ΦΡΑΓΚΟΣΚΛΑΒΙΑ.

(Περικλής Γιαννόπουλος, "Έκκλησις προς το Πανελλήνιον Κοινόν", 1907)


Γράφει ο Δημήτριος Κιτσίκης, τακτικό μέλος της Καναδικής Ακαδημίας, καθηγητής Πανεπιστημίου Οττάβας ("Ο άγιος της ελληνικής νεολαίας Περικλής Γιαννόπουλος και οι Έλληνες ως περιούσιος λαός κατά τον Περικλή Γιαννόπουλο (1870-1910)", περιοδικό "Τρίτο Μάτι", τ. 107, Νοέμ. 2002) [ολόκληρο το άρθρο του κ. Κιτσίκη, και επιστολή-σχόλιο του κ. Τάταρη]:

[...]

Ο ΜΑΓΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

Σε αυτά τα πρώτα χρόνια του εικοστού πρώτου αιώνος ο ελληνισμός συνεχίζει να διανύει την σκοτεινότερη σήραγγα της Ιστορίας του. Ενώ το ελληνικό σώμα διαπρέπει στον διεθνή αθλητικό στίβο, το ελληνικό πνεύμα στενάζει υπό την ταφόπλακα του ανύπαρκτου ελληνικού πανεπιστημίου, της συμμορίας των φιλολόγων (που κατεσκευάσθη από το αμαρτωλό δίδυμο των Κακριδή-Κριαρά και τα γενιτσαρικά του στίφη) ως και του δημοσιοϋπαλληλικού πνεύματος των αρχαιολόγων. Πυρηνική επιστήμη, αστροφυσική και αστρονομία είναι ανύπαρκτες στην σημερινή "ισχυρή" Ελλάδα... Διαβάζοντας τον Π. Γιαννόπουλο, έχουμε την αίσθηση ότι τίποτα δεν έχει αλλάξει, μέσα σε εκατό χρόνια, από την εποχή του. Ο κίτρινος ήλιος της διαφθοράς του κομματικού κράτους λάμπει εκτυφλωτικά στο ελληνικό στερέωμα, τώρα όπως και τότε. Ας ακούσωμε και πάλι τον Γιαννόπουλο: "Υπό το παρισινόν φόρεμα του τωρινού αρχοντοχωριάτου, του ξιπασμένου που είναι ο κάθε τωρινός Έλλην, λάμπει ολοφάνερος δι' όλων των σωματικών γραμμών, κινήσεων ψυχικών και διανοητικών και καλλιτεχνικών εκφράσεων: ο κλέφτης. Όπως όλοι οι κλάδοι, όλη η Ελλάς, και όλαι αι τέχναι, είναι διωργανωμέναι σαφώς κατά το κλεφτικόν σύστημα. Ο κλεφτισμός είναι όμοιος εις την πολιτικήν, τον στρατόν, την παιδείαν, εις το κάθε τι και εις τας τέχνας. Δεν υπάρχει ζωγραφική, γλυπτική, αρχιτεκτονική, μουσική· υπάρχει κλεφτισμός ζωγραφικής, γλυπτικής, αρχιτεκτονικής, μουσικής. Δεν υπάρχουν τέχναι συντεταγμένοι... Υπάρχουν λημέρια, οικόπεδα, θέσεις, τα οποία αρπάζονται δυνάμει του δικαιώματος του ισχυρότερου". ("Προς τους καλλιτέχνας μας", Φεβρουάριος 1903).

Παρά ταύτα, για την επιβολή των ελληνικών ως παγκόσμια γλώσσα, ο Γιαννόπουλος οικοδόμησε την τρίτη κατά σειράν κοινή ελληνική γλώσσα: Η πρώτη, αυτή που προήλθε από την μεγαλεξανδρινή οικουμένη, εστολίσθη, προ Χριστού, με τους ποικίλους τόνους, ως λουλουδοστέφανα, για να δυνηθούν οι ξένοι να μάθουν ευκολώτερα την ελληνική. Η δεύτερη, της Καινής Διαθήκης, θεόπνευστη και διδακτική, οικοδομήθηκε από τους Ευαγγελιστές για να διαδώσουν στους ξένους της ελληνικής οικουμένης της εποχής του Χριστού το ορθόδοξο κήρυγμα. Η τρίτη, διαχρονική, αναρχική, συντηρητική και επαναστατική, η γιαννοπούλειος ποιητική καθαρεύουσα ανεβίβασε τα ψυχαρικά φραγκοχιώτικα της τοπικής διαλέκτου των γραικύλων -αυτή που ωνομάσθη μονοτονική δημοτική- σε παγκόσμια γλώσσα για την πλανητική σκέψη, ποτισμένη από την πολυχιλιετή ζωντανή, αθάνατη αρχαία ελληνική γλώσσα.

Γιαννόπουλε, η ελληνική νεολαία σε ευχαριστεί για την προσφορά του πνεύματος και του σώματός σου για να αναγεννηθή ο ελληνικός παγκοσμισμός!

Με έναν de Saussure οι "προοδευτικοί" καθαρίζουν...

Θα έχετε ακούσει πολλά για το εγγενές νόημα των Ελληνίδων λέξεων· άλλα σοβαρά και άλλα... ουφολογικού τύπου· από τον Πλατωνικό "Κρατύλο" μέχρι τον Ηλία Τσατσόμοιρο. Μερικά από αυτά είναι πράγματι ό,τι πρέπει για τις διασκεδαστικές μεταμεσονύκτιες εκπομπές του Χαρδαβέλλα· και δυστυχώς δίνουν εύκολο πάτημα στους "προοδευτικούς" (αν και πίσω από τις επιφανειακές τερατολογίες υπάρχει ενίοτε κάτι ουσιώδες...) Επιτίθενται λοιπόν οι "προοδευτικοί" νεογλωσσολόγοι, και με έναν de Saussure "κατατροπώνουν" τους "αδαείς εθνικιστές".
Γράφει π.χ. ο "προοδευτικός"... εθνικιστοφάγος Βασίλειος Αργυρόπουλος, και σχολιάζει η ημετέρα ταπεινότης:

"Δύο βασικές αρχές της γλωσσολογίας διαφοροποιούν το προεπιστημονικό από το επιστημονικό στάδιο στην ετυμολογική έρευνα των λέξεων [Βολική γενίκευση: Προκαταβολικά χαρακτηρίζει "προεπιστημονικό" οτιδήποτε προφανώς αντιτίθεται στις "επιστημονικές" απόψεις του. Πράγμα που είναι σωστό, βεβαίως, όσον αφορά τις συγκεκριμένες ετυμολογήσεις του "Κρατύλου" (κάτι που εξηγεί επαρκώς στο συγκεκριμένο κείμενο)· όσον αφορά, όμως, και γενικώς την κεντρική ιδέα του "Κρατύλου", την σχέση λόγου και φύσεως, ισχύει το ίδιο; (Και όσον αφορά γενικώς τις απόψεις των τσουβαλιασμένων αδιακρίτως "αρχαιολατρών", κατά των οποίων αδιακρίτως εξαπολύονται κατάρες, στις υπόλοιπες ιστοσελίδες;)] α) αυτή που ορίζει ότι η σχέση ανάμεσα στο περιεχόμενο και τη μορφή μιας λέξης είναι συμβατική και [Ανακρίβεια: Δεν είναι η άποψη της γλωσσολογίας· είναι μία, βασική βεβαίως, γλωσσολογική προσέγγιση, σε αντιδιαστολή με άλλες, εξίσου επιστημονικές, όπως οι νατουραλιστικές και γνωσιολογικές προσεγγίσεις. Και ούτε αφορά ολόκληρο το ζήτημα της σχέσεως λόγου και φύσεως.] β) αυτή που ορίζει ότι οι γλωσσικές μεταβολές δεν έχουν συμπτωματικό χαρακτήρα, αλλά βασίζονται σε φωνολογικούς νόμους. [Αντίφαση: Το (β) ορθόν μεν, αντιβαίνει στο (α) δε. Εκτός εάν οι λέξεις επί χιλιετίες ολόκληρες εξελίσσονται βάσει νόμων, αλλά μόνο σε μία χρονική στιγμή, την αρχή (ποια αρχή; πλάστηκαν έτοιμες οι λέξεις σε κάποια χρονική στιγμή;) αυτής της διαδικασίας χιλιετιών, επλάσθησαν... καλά λίαν, αυθαιρέτως, εκ του μηδενός, από κάποιο εξωσυμπαντικό ον! (Αλλά και τότε, η μετέπειτα εξέλιξη και χρήση της γλώσσας επί χιλιετίες δεν έχει ούτε αυτή σχέση με την έννοια (και την εξέλιξη της έννοιας);) Και εάν τίς έπλασε κάποιος, για κάποιον λόγο δεν τίς έπλασε όπως τίς έπλασε; Όμως, αυτή η υπόθεση της... εξωγήινης κατασκευής έτοιμης, τέλειας γλώσσας είναι ούτως ή άλλως εξωφρενική. Το λογικό είναι ότι η γλώσσα εξελίχθηκε από τα απολύτως στοιχειώδη, τις απλές προτάσεις, τις απλές λέξεις, τις βασικές συλλαβές, τα επιφωνήματα και τις κραυγές, τους ήχους, τα χρώματα, τα φυσικά στοιχεία της μητέρας Φύσης. Αυθαίρετη αρχική λέξη δεν υπάρχει, διότι, απλούστατα, δεν υπάρχει καμμία αρχική λέξη ευθύς εξ αρχής· εάν δηλαδή ψάξουμε για το αρχικό "αυθαίρετον", θα βρούμε ό,τι και αφού βγάλουμε όλες τις φλούδες του κρεμμυδιού· τίποτε.]" Μήπως μάς δουλεύουν;

Σημείωσις: Για τις διαφορετικές προσεγγίσεις στην γλωσσολογία, βλ. π.χ. το άρθρο του Αλεξάνδρου Γ. Μπαλτζή, "Το νόημα της αυθαιρεσίας", Virtual School, The sciences of Education Online, τόμος 1, τεύχος 3, Δεκέμβριος 1998. Κριτική επιδέχεται και ο de Saussure, λοιπόν.

Το κακό είναι ότι ορισμένα τεκμηριωμένα επιστημονικά συμπεράσματα, λαμβάνονται εν συνεχεία ως πυρομαχικά από ορισμένους, και χρησιμοποιούνται γενικευμένα, αυθαιρέτως και διαστρεβλωμένα με... πολεμικό ύφος κατά των... επαράτων εθνικιστών! Και γιατί;

Γιατί καίγονται τόσο οι "προοδευτικοί" να αποδείξουν ότι οι Ελληνίδες λέξεις μας είναι αυθαίρετες; Μα, ηλίου φαεινότερον! Για να τίς αποχαρακτηρίσουν ακριβώς από Ελληνίδες! Για να εξαχθεί το λογικό συμπέρασμα: Αφού οι λέξεις είναι αυθαίρετες, τότε καμμία λέξη δεν έχει ιδιαίτερη αξία (πάνε και οι κυματιστοί αμπελώνες και τα υπέρθυρα των εκκλησιών του Ελύτη...), και άρα μπορούμε να λέμε ό,τι θέλουμε! Να εισάγουμε ό,τι αμερικάνικους ή... αλβανικούς νεολογισμούς θέλουμε! Να πετάξουμε τα αρχαία στα σκουπίδια· δεν έχουν τίποτε το ιδιαίτερο, καμμία ταυτότητα και πολιτιστικό φορτίο! Ίδια τα Ελληνικά, ίδια τα... λαθρομεταναστευτικά! Να διδασκόμαστε μόνο αμερικάνικα, αλβανικά και τούρκικα! Ζήτω η παγκοσμιοποίηση και ο αφελληνισμός! Και η εθνική μας ταυτότητα είναι αυθαίρετη και δεν σημαίνει τίποτε! (Όχι, δεν οδηγούν εκεί οι παρατηρήσεις του de Saussure· οι "προοδευτικοί" θέλουν να πάνε, σώνει και καλά, εκεί, και τόν χρησιμοποιούν και εκεί όπου καμμία σχέση δεν έχει!)

Αυτό θέλουν οι "προοδευτικοί", αυτό τους καίει, αυτό επιδιώκουν, γι' αυτό μάχονται. Και αυτό πρέπει να συζητήσουμε. (Ασχέτως των σωστών ή λανθασμένων παρατηρήσεων του de Saussure· που πολλές είναι σωστές, όντως, αλλά χρησιμοποιούνται λανθασμένα και για άλλους σκοπούς: την υπηρεσία της παγκοσμιοποίησης.)

[Επί του συγκεκριμένου, πάντως (από την προαναφερθείσα ιστοσελίδα), απλά και σύντομα: de Saussure: "το σημαινόμενο “boeuf” "βόδι" έχει ως σημαίνον b-o-f από τη μια μεριά των συνόρων και o-k-s από την άλλη". Και συμπεραίνει ο κ. Αργυρόπουλος: "Αν ο δεσμός ανάμεσα στο περιεχόμενο και την έκφραση μιας λέξης ήταν αιτιακής φύσεως, δεν θα παρατηρούνταν διαφορές ανάμεσα στις φυσικές γλώσσες που μιλούν οι άνθρωποι ανά τον κόσμο."
Αδικαιολόγητο λογικό άλμα! Έλεος κύριε Βασίλειε Αργυρόπουλε!
Λες και το ότι το νόμισμα ήρθε την μια φορά κορώνα και την άλλη γράμματα, δεν σημαίνει ότι υπάρχει εγγενής αιτία, ότι εγώ έριξα ένα νόμισμα, ούτε σχέση με την έννοια και το πράγμα "νόμισμα", αλλά... "αυθαίρετες" κορώνες, γράμματα και μεταξωτές κορδέλες εκ του μηδενός! Θα έπρεπε να ερχόταν... πάντα το ίδιο, για να υπάρχει αιτία! Λες και το bof και το oks δεν μπορεί να εμπεριέχουν κάποιες, διαφορετικές, από τις πάρα πολλές πτυχές της έννοιας "βόδι" και των μετέπειτα προσθηκών (ακόμη και η παρετυμολογία είναι γλωσσικός πλούτος) και εξελίξεως στην έννοια και στην λέξη κατά τόπους και χρόνους. Πάντως, έχουν σχέση με το βόδι, αμφότερες. (Και πάντως, το ότι οι λέξεις είναι διαφορετικές καθόλου δεν αποκλείει το να έχουν σχέση με την βασική έννοια - είτε έχουν σχέση είτε όχι πραγματικά!)
Δεν χρειάζονται ανώτερα μαθηματικά, θεωρία πιθανοτήτων, χαοτική δυναμική (η αρχική κατάσταση δεν είναι εύκολο να προσδιοριστεί... αλλά η εξέλιξη είναι νομοτελειακό αποτέλεσμα των αρχικών συνθηκών και των μετέπειτα επιδράσεων· όχι... σύμβαση)· απλή λογική!
Άλλο το λάθος που κάνουν πολλοί (Ηλίας Τσατσόμοιρος, Θεολόγος Σημαιοφόρος, Ελευθέριος Αργυρόπουλος, Στάμος Καραμούζης κ.ά.): "Βόδι" --> Β-Ο-Δ-Ι --> [μέσω... "μυστικού κώδικα"] --> Αυτό! (και μόνο)! (αλλά, κάτι από "βόδι", ίσως· ίσως!]

Αλλά θα συνεχίσουμε την κριτική μας επί των ανθελληνικών επιδιώξεων των "προοδευτικών" νεογλωσσολόγων...

(... Και η ΕΛΕΤΟ υπέρ Κρατύλου; Μπα!)

Κυματιστοὶ ἀμπελῶνες καὶ ὑπέρθυρα ἐκκλησιῶν...

Ὀδυσσέας ἘλύτηςΤὰ Δημόσια καὶ τὰ Ἰδιωτικά», ἐκδόσεις Ἴκαρος, 1990):

Μέσα σ᾿ ἕνα τέτοιο πνεῦμα εἶχα κινηθεῖ ἄλλοτε, ὅταν ἔλεγα ὅτι ἕνα τοπίο δὲν εἶναι, ὅπως τὸ ἀντιλαμβάνονται μερικοί, κάποιο ἁπλῶς σύνολο γῆς, φυτῶν καὶ ὑδάτων. Εἶναι ἡ προβολὴ τῆς ψυχῆς ἑνὸς λαοῦ ἐπάνω στὴν ὕλη.

Θέλω νὰ πιστεύω -καὶ ἡ πίστη μου αὐτὴ βγαίνει πάντοτε πρώτη στὸν ἀγώνα της μὲ τὴ γνώση- ὅτι, ὅπως καὶ νὰ τὸ ἐξετάσουμε, ἡ πολυαιώνια παρουσία τοῦ ἑλληνισμοῦ πάνω στὰ δῶθε ἢ ἐκεῖθε τοῦ Αἰγαίου χώματα ἔφτασε νὰ καθιερώσει μιὰν ὀ ρ θ ο γ ρ α φ ί α, ὅπου τὸ κάθε ὠμέγα, τὸ κάθε ὕψιλον, ἡ κάθε ὀξεία, ἡ κάθε ὑπογεγραμμένη, δὲν εἶναι παρὰ ἕνας κολπίσκος, μιὰ κατωφέρεια, μιὰ κάθετη βράχου πάνω σὲ μιὰ καμπύλη πρύμνας πλεούμενου, κυματιστοὶ ἀμπελῶνες, ὑπέρθυρα ἐκκλησιῶν, ἀσπράκια ἢ κοκκινάκια, ἐδῶ ἢ ἐκεῖ, ἀπὸ περιστεριῶνες καὶ γλάστρες μὲ γεράνια.

Εἶναι μιὰ γλώσσα μὲ πολὺ αὐστηρὴ γραμματική, ποὺ τὴν ἔφκιασε μόνος του ὁ λαός, ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ δὲν ἐπήγαινε ἀκόμη σχολεῖο. Καὶ τὴν τήρησε μὲ θρησκευτικὴ προσήλωση κι ἀντοχὴ ἀξιοθαύμαστη, μέσα στὶς πιὸ δυσμενεῖς ἑκατονταετίες. Ὥσπου ἤρθαμ᾿ ἐμεῖς, μὲ τὰ διπλώματα καὶ τοὺς νόμους, νὰ τὸν βοηθήσουμε. Καὶ σχεδὸν τὸν ἀφανίσαμε. Ἀπὸ τὸ ἕνα μέρος τοῦ φάγαμε τὰ κατάλοιπα τῆς γραφῆς του καὶ ἀπὸ τὸ ἄλλο τοῦ ροκανίσαμε τὴν ἴδια του τὴν ὑπόσταση, τὸν κοινωνικοποιήσαμε, τὸν μεταβάλαμε σὲ ἕναν ἀκόμα μικροαστό, ποὺ μᾶς κοιτάζει ἀπορημένος ἀπὸ κάποιο παραθυράκι κάποιας πολυκατοικίας τοῦ Αἰγάλεω.

Δὲν ἀναφέρομαι σὲ καμμιὰ χαμένη γραφικότητα. Οὔτε θυμᾶμαι νά ᾿χω ζήσει σὲ καμμιὰ καλὴ ἐποχὴ γιὰ νὰ τὴ νοσταλγῶ. Ἁπλῶς, δὲν ἀνέχομαι τὶς ἀνορθογραφίες. Μὲ ταράζουν. Νιώθω σὰν ν᾿ ἀνακατώνονται τὰ γράμματα στὸ ἴδιο μου τὸ ἐπώνυμο, νὰ μὴν ξέρω ποιὸς εἶμαι, νὰ μὴν ἀνήκω πουθενά. Τόσο πολὺ αἰσθάνομαι νὰ εἶναι ἡ ζωή μου συνυφασμένη μ᾿ αὐτὴν τὴν «ὑδρόγεια λαλιά», ποὺ δὲν εἶναι παρὰ ἡ ὀπτικὴ φάση τῆς ἑλληνικῆς λαλιᾶς, τῆς ἱκανῆς μὲ τὴ διπλή της ὑπόστασηνὰ ὁμιλεῖ καὶ νὰ ζωγραφίζει συνάμα. Καὶ ποὺ ἐξακολουθεῖ ἀθόρυβα ὅσο καὶ δραστικά, παρὰ τὶς ἄνωθεν ἐπεμβάσεις, νὰ εἰσχωρεῖ ὁλοένα μέσα στὴν ἱστορία καὶ μέσα στὴ φύση ποὺ τὴ γέννησαν, ἔτσι ὥστε νὰ μετατρέπει τεράστιες ποσότητες παρελθόντος χρόνου σὲ παρόν, καὶ νὰ μετατρέπεται ἀπὸ τὸ παρὸν αὐτὸ σὲ ὄργανο προικισμένο μὲ τὴ δύναμη νὰ ὁδηγεῖ τὰ στοιχεῖα τῆς ζωῆς μας στὴν πρωτογενὴ φυσική τους ἀλήθεια.


[Σημείωσις, 30 Σεπ. 2006: Ἀποκατεστάθη ἡ πρωτότυπος πολυτονικὴ γλῶσσα τοῦ ποιητοῦ, καὶ προσετέθη μία ἀκόμη παράγραφος ἀπὸ τὸ κείμενο.]
Λέξεις-κλειδιά: Οδυσσέας Ελύτης, Τα Δημόσια και τα Ιδιωτικά, κυματιστοί αμπελώνες, υπέρθυρα εκκλησιών, Ελληνική γλώσσα, πολυτονικό, χυδαίο μονοτονικό.