Τὸ βράδυ τῆς περασμένης Τετάρτης εἶχα τὴν εὐκαιρία νὰ παραστῶ στὴν ἡμερίδα «Ἴων Δραγούμης καὶ Ἑλληνισμός» ποὺ διοργάνωσε τὸ Ἰνστιτοῦτο Ἐθνικῶν καὶ Κοινωνικῶν Μελετῶν «Ἴων Δραγούμης» στὸ Μέγαρο τῆς Παλαιᾶς Βουλῆς. Στὴν αἴθουσα ὅπου ἀγόρευσαν τόσες μεγάλες μορφὲς τοῦ κοινοβουλευτικοῦ μας βίου ἐπὶ ἕναν καὶ μισὸν αἰῶνες, εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ ἀκούσουμε γιὰ τὴν ζωὴ καὶ τὸ ἔργο τῆς ἁγνότερης ἴσως μορφῆς τῆς νεωτέρας πολιτικῆς μας ἱστορίας, τοῦ πολιτικοῦ μὲ τὴν πλέον γνήσια καὶ φιλελεύθερη, ρωμαλέα ἑλληνικὴ σκέψι ποὺ γνώρισε ὁ πολιτικός μας βίος.
Ὅλες οἱ ὁμιλίες θὰ ἀναρτηθοῦν προσεχῶς στὸν δικτυακὸ τόπο τοῦ Ἰδρύματος. Δυὸ-τρεῖς μόνον παρατηρήσεις ἀπὸ ἐμένα.
Κατ᾿ ἀρχάς, ἀξίζουν συγχαρητήρια στοὺς ἐπὶ κεφαλῆς τοῦ Ἰδρύματος, καὶ ἰδιαιτέρως στὸν πρόεδρο, καθηγητὴ Χρίστο Γούδη, γιὰ τὴν ἐπιτυχία τῆς ἐκδηλώσεως. Τὸ ἐπίπεδο τόσο τῶν ὁμιλητῶν ὅσο καὶ τῶν παρισταμένων (Ἀρχιεπίσκοπος καὶ ἱερωμένοι, βουλευταὶ καὶ πολιτικοί καὶ διπλωμάται, στρατιωτικοὶ καὶ ἀπογόνοι μακεδονομάχων, πανεπιστημιακοί, ἱστορικοὶ καὶ φιλόλογοι, δημοσιογράφοι καὶ ἐπιστήμονες κάθε τομέως καὶ πνευματικοὶ ἄνθρωποι, ἐνεργοὶ πολίτες), ἀλλὰ καὶ ἡ ὅλη ὀργάνωσις, αἴθουσα, ἔντυπο ὑλικό κ.λπ. ἦταν ἐξαιρετικά. Μοναδικὸ πρόβλημα ἡ μὴ αὐστηρὴ τήρησις τοῦ προγράμματος, λόγῳ τοῦ ἐνδιαφέροντος τῶν ὁμιλιῶν.
Ἀξιοκατάκριτος ἡ ἀπουσία τοῦ ἐν ἐνεργείᾳ πολιτικοῦ κόσμου, μὲ ἐξαίρεσι τοὺς βουλευτὲς τοῦ ΛΑ.Ο.Σ. Ἀλλὰ πῶς νὰ παραστοῦν οἱ πολιτικοὶ τῆς μίζας καὶ τῆς διαπλοκῆς, τοῦ «ὅ,τι εἶναι νόμιμο εἶναι ἠθικό», τῆς Ζῆμενς καὶ τοῦ Χρηματιστηρίου, τοῦ Σχεδίου Ἀννάν καὶ τοῦ «θὰ ξεχάσουμε τὸ ὄνομα τῆς Μακεδονίας», τῶν Ἰμίων καὶ τοῦ βιβλίου τῆς Ρεπούση, τῆς λαθρομεταναστεύσεως, τῆς ὑποτέλειας καὶ τοῦ ἐθνομηδενισμοῦ, σὲ ἡμερίδα γιὰ τόν... Ἴωνα Δραγούμη! Νὰ ἀκοῦν γιὰ Ἑλληνισμὸ καὶ παράδοσι καὶ λαϊκὸ πολιτισμὸ καὶ γλῶσσα καὶ ἑλληνικὲς κοινότητες, καὶ κράτος ποὺ ὑπηρετεῖ τὸ Ἔθνος, καὶ Ἔθνος ποὺ σκοπὸ ἔχει τὴν δημιουργία πολιτισμοῦ, καὶ ἀγῶνες καὶ Μακεδονία καὶ Μαρτύρων καὶ Ἡρώων Αἷμα!
Δεύτερον, ἡ ἐπιτυχία τῆς ἐκδηλώσεως καταδεικνύεται ἀπὸ τὸ ὅτι δὲν ἐπρόκειτο οὔτε γιὰ κομματικὴ ἐκδήλωσι, οὔτε γιὰ ἁπλὴ ἀπαγγελία πανηγυρικῶν λόγων καὶ ἐγκωμίων. Παράδειγμα ἡ ὁμιλία τοῦ καθηγητοῦ τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν πατρὸς Γεωργίου Μεταλληνοῦ, γιὰ τὸν Ἅγιο Κοσμᾶ τὸν Αἰτωλό. Ἀντιπαρέβαλε ὁ πατὴρ Γεώργιος τὸν Ἅγιο Κοσμᾶ μὲ τὸν Ἴωνα Δραγούμη, ὑποδεικνύοντας σημεῖα στὰ ὁποῖα ἀντιπαρατίθενται καὶ συγκρούονται οἱ θέσεις καὶ ἡ δράσις τῶν δύο μεγάλων αὐτῶν μορφῶν (κυρίως σὲ σχέσι μὲ τὴν ἑλληνορθόδοξη ἁγιοπατερικὴ παράδοσι), καὶ σημεῖα στὰ ὁποῖα συμβαδίζουν. Κριτικὴ και στὸν Δραγούμη, λοιπόν· κανενὸς εἰδωλοποίησις. Μέσῳ αὐτῶν τῶν ἀντιπαραθέσεων καὶ τοῦ γόνιμου διαλόγου, ὅπως ἐτόνισε καὶ ὁ πατὴρ Γεώργιος, ἐφ᾿ ὅσον στὴν ψυχὴ καὶ τῶν μὲν καὶ τῶν δὲ ὑπάρχει ἡ Ἑλλάδα, ἐπιτυγχάνεται ἡ σύνθεσις, γιὰ τὸ καλὸ τῆς πατρίδος μας.
Ἀναμφιβόλως, τὸ Ἰνστιτοῦτο Ἐθνικῶν καὶ Κοινωνικῶν Μελετῶν «Ἴων Δραγούμης», στὸν λίγο χρόνο τῆς ὑπάρξεώς του, ἔχει ἤδη κατορθώσει νὰ ἀναταράξῃ τὰ λιμνάζοντα νερὰ καὶ νὰ παραγάγῃ φρέσκια πολιτική, ἱστορική, κοινωνική, ἐθνικὴ σκέψι. [Δικτυακὸς τόπος] [Βίντεο ἐκδηλώσεων καὶ ἐκπομπῶν]
Τέλος, θὰ κάνω ἀκόμη μιὰ μνεία στὸ συγγραφικὸ ἔργο τοῦ καθηγητοῦ Χρίστου Γούδη. Σὲ ὅσους παρέστησαν στὴν ἐκδήλωσι μοιράστηκε δωρεὰν ἡ 80σέλιδη ποιητικὴ συλλογὴ τοῦ Χρίστου Γούδη μὲ τίτλο «Ἕλληνες: παῖδες ἐσμὲν καὶ θείας κοινωνοὶ φύσεως» (ἐκδ. «Μέτρον», 2006). Συλλογὴ ἑλληνοκεντρικῶν ποιημάτων τοῦ καθηγητοῦ, ἀλλὰ καὶ ποιητικῶν ἀποδόσεων τοῦ ἰδίου στὴν νέα ἑλληνικὴ ἀποσπασμάτων ἀπὸ τὸν Ὅμηρο, καθὼς καὶ τῆς Ἐπὶ τοῦ Ὄρους Ὁμιλίας τοῦ Ἰησοῦ. Ποιήματα γιὰ τὴν Ὀλυμπία, τὴν Ἀθήνα καὶ τὶς Θερμοπύλες· τὸ Εἰκοσιένα, τὸ Μεσολόγγι, τοὺς Ἕλληνες καὶ τοὺς «Ὡραίους σὰν Ἕλληνες» ὅπου γῆς. Ὡραιότατο.
Ὅλες οἱ ὁμιλίες θὰ ἀναρτηθοῦν προσεχῶς στὸν δικτυακὸ τόπο τοῦ Ἰδρύματος. Δυὸ-τρεῖς μόνον παρατηρήσεις ἀπὸ ἐμένα.
Κατ᾿ ἀρχάς, ἀξίζουν συγχαρητήρια στοὺς ἐπὶ κεφαλῆς τοῦ Ἰδρύματος, καὶ ἰδιαιτέρως στὸν πρόεδρο, καθηγητὴ Χρίστο Γούδη, γιὰ τὴν ἐπιτυχία τῆς ἐκδηλώσεως. Τὸ ἐπίπεδο τόσο τῶν ὁμιλητῶν ὅσο καὶ τῶν παρισταμένων (Ἀρχιεπίσκοπος καὶ ἱερωμένοι, βουλευταὶ καὶ πολιτικοί καὶ διπλωμάται, στρατιωτικοὶ καὶ ἀπογόνοι μακεδονομάχων, πανεπιστημιακοί, ἱστορικοὶ καὶ φιλόλογοι, δημοσιογράφοι καὶ ἐπιστήμονες κάθε τομέως καὶ πνευματικοὶ ἄνθρωποι, ἐνεργοὶ πολίτες), ἀλλὰ καὶ ἡ ὅλη ὀργάνωσις, αἴθουσα, ἔντυπο ὑλικό κ.λπ. ἦταν ἐξαιρετικά. Μοναδικὸ πρόβλημα ἡ μὴ αὐστηρὴ τήρησις τοῦ προγράμματος, λόγῳ τοῦ ἐνδιαφέροντος τῶν ὁμιλιῶν.
Ἀξιοκατάκριτος ἡ ἀπουσία τοῦ ἐν ἐνεργείᾳ πολιτικοῦ κόσμου, μὲ ἐξαίρεσι τοὺς βουλευτὲς τοῦ ΛΑ.Ο.Σ. Ἀλλὰ πῶς νὰ παραστοῦν οἱ πολιτικοὶ τῆς μίζας καὶ τῆς διαπλοκῆς, τοῦ «ὅ,τι εἶναι νόμιμο εἶναι ἠθικό», τῆς Ζῆμενς καὶ τοῦ Χρηματιστηρίου, τοῦ Σχεδίου Ἀννάν καὶ τοῦ «θὰ ξεχάσουμε τὸ ὄνομα τῆς Μακεδονίας», τῶν Ἰμίων καὶ τοῦ βιβλίου τῆς Ρεπούση, τῆς λαθρομεταναστεύσεως, τῆς ὑποτέλειας καὶ τοῦ ἐθνομηδενισμοῦ, σὲ ἡμερίδα γιὰ τόν... Ἴωνα Δραγούμη! Νὰ ἀκοῦν γιὰ Ἑλληνισμὸ καὶ παράδοσι καὶ λαϊκὸ πολιτισμὸ καὶ γλῶσσα καὶ ἑλληνικὲς κοινότητες, καὶ κράτος ποὺ ὑπηρετεῖ τὸ Ἔθνος, καὶ Ἔθνος ποὺ σκοπὸ ἔχει τὴν δημιουργία πολιτισμοῦ, καὶ ἀγῶνες καὶ Μακεδονία καὶ Μαρτύρων καὶ Ἡρώων Αἷμα!
Δεύτερον, ἡ ἐπιτυχία τῆς ἐκδηλώσεως καταδεικνύεται ἀπὸ τὸ ὅτι δὲν ἐπρόκειτο οὔτε γιὰ κομματικὴ ἐκδήλωσι, οὔτε γιὰ ἁπλὴ ἀπαγγελία πανηγυρικῶν λόγων καὶ ἐγκωμίων. Παράδειγμα ἡ ὁμιλία τοῦ καθηγητοῦ τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν πατρὸς Γεωργίου Μεταλληνοῦ, γιὰ τὸν Ἅγιο Κοσμᾶ τὸν Αἰτωλό. Ἀντιπαρέβαλε ὁ πατὴρ Γεώργιος τὸν Ἅγιο Κοσμᾶ μὲ τὸν Ἴωνα Δραγούμη, ὑποδεικνύοντας σημεῖα στὰ ὁποῖα ἀντιπαρατίθενται καὶ συγκρούονται οἱ θέσεις καὶ ἡ δράσις τῶν δύο μεγάλων αὐτῶν μορφῶν (κυρίως σὲ σχέσι μὲ τὴν ἑλληνορθόδοξη ἁγιοπατερικὴ παράδοσι), καὶ σημεῖα στὰ ὁποῖα συμβαδίζουν. Κριτικὴ και στὸν Δραγούμη, λοιπόν· κανενὸς εἰδωλοποίησις. Μέσῳ αὐτῶν τῶν ἀντιπαραθέσεων καὶ τοῦ γόνιμου διαλόγου, ὅπως ἐτόνισε καὶ ὁ πατὴρ Γεώργιος, ἐφ᾿ ὅσον στὴν ψυχὴ καὶ τῶν μὲν καὶ τῶν δὲ ὑπάρχει ἡ Ἑλλάδα, ἐπιτυγχάνεται ἡ σύνθεσις, γιὰ τὸ καλὸ τῆς πατρίδος μας.
Ἀναμφιβόλως, τὸ Ἰνστιτοῦτο Ἐθνικῶν καὶ Κοινωνικῶν Μελετῶν «Ἴων Δραγούμης», στὸν λίγο χρόνο τῆς ὑπάρξεώς του, ἔχει ἤδη κατορθώσει νὰ ἀναταράξῃ τὰ λιμνάζοντα νερὰ καὶ νὰ παραγάγῃ φρέσκια πολιτική, ἱστορική, κοινωνική, ἐθνικὴ σκέψι. [Δικτυακὸς τόπος] [Βίντεο ἐκδηλώσεων καὶ ἐκπομπῶν]
Τέλος, θὰ κάνω ἀκόμη μιὰ μνεία στὸ συγγραφικὸ ἔργο τοῦ καθηγητοῦ Χρίστου Γούδη. Σὲ ὅσους παρέστησαν στὴν ἐκδήλωσι μοιράστηκε δωρεὰν ἡ 80σέλιδη ποιητικὴ συλλογὴ τοῦ Χρίστου Γούδη μὲ τίτλο «Ἕλληνες: παῖδες ἐσμὲν καὶ θείας κοινωνοὶ φύσεως» (ἐκδ. «Μέτρον», 2006). Συλλογὴ ἑλληνοκεντρικῶν ποιημάτων τοῦ καθηγητοῦ, ἀλλὰ καὶ ποιητικῶν ἀποδόσεων τοῦ ἰδίου στὴν νέα ἑλληνικὴ ἀποσπασμάτων ἀπὸ τὸν Ὅμηρο, καθὼς καὶ τῆς Ἐπὶ τοῦ Ὄρους Ὁμιλίας τοῦ Ἰησοῦ. Ποιήματα γιὰ τὴν Ὀλυμπία, τὴν Ἀθήνα καὶ τὶς Θερμοπύλες· τὸ Εἰκοσιένα, τὸ Μεσολόγγι, τοὺς Ἕλληνες καὶ τοὺς «Ὡραίους σὰν Ἕλληνες» ὅπου γῆς. Ὡραιότατο.
Ἀντιγράφω (μεταφέροντας στὸ πολυτονικὸ) τὴν εἰσαγωγή:
Ἡ μεγαλωσύνη τῶν ἐθνῶνδὲν μετριέται μὲ τὸ στρέμμα.
Μὲ τῆς καρδιᾶς τὸ πύρωμα μετριέται
καὶ μὲ τὸ αἷμα.
Κωστῆς Παλαμᾶς
Τρεῖς χιλιάδες χρόνια ἑλληνικὴ γλῶσσα καὶ ἑλληνικὴ ἱστορία συμπυκνωμένη στὴ λιτότητα τοῦ ποιητικοῦ λόγου. Χρεῖ λέγειν τὰ καίρια. Στὴν ἐποχή μας τῶν γοργῶν ρυθμῶν, τῆς ἀγχώδους κινητικότητας καὶ τῆς φυγῆς σὲ ἕνα μελλοντικὸ πουθενά, ἡ ἀναγωγὴ στὴν πεμπτουσία τῆς ἑλληνικότητας ἀποτελεῖ ὑπαρξιακὴ πράξη ἀντίστασης ἐνάντια σὲ ἕναν τεχνολογικὸ νεοβαρβαρισμὸ καὶ ἕναν ἀμοραλιστικὸ οἰκονομισμὸ ποὺ δίκην πλημμυρίδος κατακλύζουν τὴ γῆ τῶν προγόνων μας.
Σ᾿ αὐτοὺς ποὺ διατείνονται ὅτι τὴν γλῶσσαν τὴν ἑλληνικὴ οἱ Ποσειδωνιᾶται ἐξέχασαν τόσους αἰῶνας ἀνακατευμένοι μὲ Τυρρηνοὺς καὶ μὲ Λατίνους κι ἄλλους ξένους (Κ. Καβάφης) ἐμεῖς ἀντιστεκόμαστε μὲ μιὰ σύντομη ἐκφορὰ τῶν ἡρωικῶν πράξεων, τῶν μαρτυρικῶν ὁλοκαυτωμάτων καὶ τῶν θείων ἐντολῶν τῶν Ἑλλήνων. Γιατί ἐμεῖς Ἕλληνες ἐσμὲν τὸ γένος ὡς ἥ τε φωνὴ καὶ ἡ πάτριος παιδεία μαρτυρεῖ (Πλήθων Γεμιστὸς) καὶ θείας ἐσμὲν κοινωνοὶ φύσεως (Πέτρου, Ἐπιστολαί). Καὶ ἐπιμένουμε ἀνυποχώρητοι, ὁπλισμένοι μὲ νεανικὸ πεῖσμα, γιατί οἱ Ἕλληνες ἀεὶ παῖδες ἐσμέν, γέρων δὲ Ἕλλην οὐκ ἔστιν (Πλάτων). Καὶ ὡς ἐλάλησεν ὁ αἰνικτής: παιδὸς ἡ βασιληίη...
Σ᾿ αὐτοὺς ποὺ διατείνονται ὅτι τὴν γλῶσσαν τὴν ἑλληνικὴ οἱ Ποσειδωνιᾶται ἐξέχασαν τόσους αἰῶνας ἀνακατευμένοι μὲ Τυρρηνοὺς καὶ μὲ Λατίνους κι ἄλλους ξένους (Κ. Καβάφης) ἐμεῖς ἀντιστεκόμαστε μὲ μιὰ σύντομη ἐκφορὰ τῶν ἡρωικῶν πράξεων, τῶν μαρτυρικῶν ὁλοκαυτωμάτων καὶ τῶν θείων ἐντολῶν τῶν Ἑλλήνων. Γιατί ἐμεῖς Ἕλληνες ἐσμὲν τὸ γένος ὡς ἥ τε φωνὴ καὶ ἡ πάτριος παιδεία μαρτυρεῖ (Πλήθων Γεμιστὸς) καὶ θείας ἐσμὲν κοινωνοὶ φύσεως (Πέτρου, Ἐπιστολαί). Καὶ ἐπιμένουμε ἀνυποχώρητοι, ὁπλισμένοι μὲ νεανικὸ πεῖσμα, γιατί οἱ Ἕλληνες ἀεὶ παῖδες ἐσμέν, γέρων δὲ Ἕλλην οὐκ ἔστιν (Πλάτων). Καὶ ὡς ἐλάλησεν ὁ αἰνικτής: παιδὸς ἡ βασιληίη...
Χρίστος Γούδης
30 Νοεμβρίου 2005
τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέα
Πάτρα
30 Νοεμβρίου 2005
τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέα
Πάτρα
Καὶ τὸ πρῶτο ποίημα ἀπὸ τὴν συλλογή:
Η ΚΙΒΩΤΟΣ
Τὴν κιβωτὸ τῆς μοίρας μας
Δὲν τήνε φτιάξαμε ἀπὸ ξύλο
Καὶ δὲν τὴν ρίξαμε στὴ θάλασσα
Δὲν τὴ γεμίσαμε μ᾿ ὅλα τὰ ζωντανὰ τῆς φύσης
Καὶ δὲν στείλαμε περιστέρι
Γιὰ νὰ χαθεῖ στὴν καταιγίδα
Ἢ νάρθει πίσω ὁδοδείκτης τῆς γαλήνης.
Τὴν κιβωτὸ τῆς μοίρας μας
Τὴν φτιάξαμε ἀπὸ μάρμαρο πεντελικὸ
Καὶ πνεῦμα ἁρμονίας καὶ κολῶνες
Καὶ τήνε στήσαμε στὸ βράχο
Νὰ ἀγναντεύει τὸν γαλάζιο ὁρίζοντα
Μέσ᾿ ἀπὸ τὰ γαλάζια μάτια της ἡ κουκουβάγια
Καὶ νὰ φωλιάζει στὰ ἐρείπια αὐτῆς τῆς γῆς
Καὶ νὰ θρηνεῖ τὸ μεγαλεῖο καὶ τὴ μοναξιὰ
Τῆς δόξας ποὺ ἦταν κάποτε ἡ Ἑλλάδα
Καὶ νὰ προσμένει τὴν μεγάλη ἐπιστροφὴ
Μέσ᾿ ἀπ᾿ τὰ βάθη τῆς δικῆς μας πολυτάραχης Ἀνατολῆς
Γιὰ νὰ σηκώσει πάλι ὑψηλὰ
Τὸν φωτοδότη Ἥλιο τῶν Ἑλλήνων
* * *
Ἄρθρα γιὰ τὸν Ἴωνα Δραγούμη:
+ Χρῆστος Χαρίτος, «Ἴων Δραγούμης: ὁ Ἑλληνικὸς Ἐθνικισμὸς στὴν καθαρή του μορφή», «Ἑλληνικὲς Γραμμές», 28-7-2008.
+ Γιῶργος Πισσαλίδης, «Ἴων Δραγούμης: ὁ πατέρας τοῦ Ἑλληνικοῦ ἐθνικισμοῦ», «Ἑλληνικὲς Γραμμές», 2002.