«Tὴ γλῶσσα μοῦ ἔδωσαν ἑλληνική· τὸ σπίτι φτωχικὸ στὶς ἀμμουδιὲς τοῦ Ὁμήρου. Μονάχη ἔγνοια ἡ γλῶσσα μου στὶς ἀμμουδιὲς τοῦ Ὁμήρου.» (Ὀδυσσέας Ἐλύτης, «Ἄξιον ἐστί»)

Σελίδες Πατριδογνωσίας - Περικλῆς Γιαννόπουλος - Ἡ Ἑλλὰς τοῦ ΟΧΙ - Ἀντίβαρο - Πολυτονικό

Κυριακή 13 Ιουλίου 2008

Δασεῖες καὶ ἄλλα

Οἱ δασεῖες

Μάθαιναν στὸ σχολεῖο, λέγουν, οἱ παλαιότεροι, σὰν ποιηματάκι τὶς δασυνόμενες λέξεις (δεῖτε καὶ μάθημα - παιχνίδι!) Ἔχω βρεῖ τοὺς παρακάτω στίχους. Ἂν ξέρετε περισσότερους, εἰδοποιῆστε! [Προσθήκη 26-7-2008: Ἀναγνώστρια μοῦ ἔστειλε μερικοὺς ἀκόμη στίχους, ἀπὸ τὸ ἔψιλον. Εὐχαριστῶ!]

Ἅδης ἅγιος ἁγνός
ἅμα ἅμαξα ἁπλός
αἷμα ἁμαρτία ἅρμα
ἅμιλα ἁφὴ καὶ ἅλμα
ἁπαλός ἁψύς ἁψίδα
ἁλυκὴ καὶ ἁλυσίδα
ἁρμόζω κι ἁρμυρίζω
ἁρπάζω κι ἁλωνίζω

Ἕνα ἕξι καὶ ἑπτά
ἑκατὸ καὶ ἑρπετά
Ἑρμῆς, Ἕλλη καὶ Ἑλένη
ἡ Ἑλλάδα ἡ ξακουσμένη
ἕδρα ἕτοιμος ἑνώνω
μιὰ ἑβδομάδα σιδερώνω


[Προσθήκη 21-9-2008: Ἕτερος ἀναγνώστης ἔστειλε ἀκόμη περισσότερους στίχους ἀπὸ τὸ ἔψιλον. 16-2-2009: Ὁ κ. Ἀνατολικιώτης διόρθωσε μία λέξι. Εὐχαριστῶ!]

Ἕνα ἕξι ἑκατό
ἕδρα ἕλκος ἑρπετό
Ἕκτωρ Ἕλλη καὶ Ἑλλάς
Ἑλικών καὶ ἑβδομάς
ἕλος εἵλωτας Ἑλένη
ἕνωση καὶ εἱμαρμένη
ἑορτή ἑστία Ἑρμῆς
ἑαυτός εὑρίσκω ἑξῆς
ἑπτά ἑσπέρα ἑρμηνεία
ἑταῖρος καὶ ἑταιρεία
Ἕβρος εὕρημα Ἑβραῖος
ἑπομένως καὶ τὸ ἕως

Ὡραῖα πράγματα! Θυμοῦμαι πάλι τὸν Σπύρο Ζένγκο: «Ψιλὴ καὶ ὀξεῖα πάνω ἀπὸ ἄλφα. Δὲν εἶναι σὰν ὡραῖος φιόγκος γύρω ἀπὸ κοτσιδάκι, στὸ κεφάλι ἀγαπημένης ἀναμνήσεως;»


Ο.Δ.Ε.Γ.

Ὁργανισμὸς γιὰ τὴν Διάδοση τῆς Ἑλληνικῆς Γλώσσας ἐξέδωσε (μὲ καθυστέρσι, λόγῳ ἀνεπάρκειας οἰκονομικῶν πόρων) τὸν τόμο τῶν πρακτικῶν τοῦ Γ' Παγκοσμίου Γλωσσικοῦ Συνεδρίου, τὸ ὁποῖο πραγματοποιήθηκε στὴν Ἀρχαία Ὀλυμπία στὶς 7-10 Αὐγ. 1996 καὶ εἶχε τίτλο «Πῶς ἡ Ἑλληνικὴ Γλῶσσα γονιμοποίησε τὸν Παγκόσμιο Λόγο». (Ἐφέτος τὸν Σεπτέμβριο διεξάγεται τὸ Ζ' Παγκόσμιο Συνέδριο, στὸ Μεσολόγγι.) Ἁπλὴ περιήγησις στὸν ἱστοχῶρο τοῦ Ο.Δ.Ε.Γ. (ἢ ξεφύλλισμα τοῦ περιοδικοῦ «Ἑλληνικὴ Διεθνὴς Γλῶσσα»), ἀρκεῖ γιὰ νὰ μᾶς πείσῃ γιὰ τὸ σπουδαῖο, ἐθελοντικὸ ἔργο [δραστηριότητες, νέα] τῶν ἀνθρώπων αὐτῶν.


Ἑλληνικὲς λέξεις στὴν Γαλλικὴ γλῶσσα

Τὸ Καθολικὸ Πανεπιστήμιο τῆς Λουβαίν συγκέντρωσε σὲ ἕναν τόμο (pdf, 224 σελίδες, 1,10 MiB) ὅλες τὶς ἑλληνικὲς καὶ λατινικὲς ρίζες ποὺ χρησιμοποιοῦνται στὴν γαλλικὴ ἐπιστημονικὴ ὁρολογία. Σπουδαία δουλειά.


Ἑλένη Κεμικτσῆ

Διάλεξις τῆς κ. Ἑλένης Κεμικτσῆ γιὰ τὴν ἐξέλιξι τῆς Ἑλληνικῆς γλώσσης στὴν Αἴθουσα Παρνασσοῦ τὴν 13η Δεκ. 2006. Ἐξετάζονται συνοπτικῶς οἱ Ἑλληνικὲς διάλεκτοι ἀπὸ τὴν ἀπώτατη ἀρχαιότητα ἔως καὶ σήμερα. Ἐκτὸς τῶν ἄλλων, ἐπίκαιρη εἶναι ἡ ἀναφορὰ στὴν Μακεδονικὴ διάλεκτο, καὶ τὸ πρόσφατο πολύτιμο ἀρχαιολογικὸ εὔρημα τοῦ καταδέσμου τῆς Πέλλας, ἰσχυρότατο ἐπιχείρημα ὑπὲρ τῆς Ἑλληνικότητος τῆς γλώσσης τῶν ἀρχαίων Μακεδόνων.


Εἰδήσεις καὶ ἄλλα

Εἴθε! (Ἀλλά, εἴπαμε, πόρρω ἀπέχουμε ἀπὸ αὐτὰ ποὺ ἔχουν κατορθώσει τὰ κατ᾿ ἐμᾶς... «χαζοαμερικανάκια».)

Πόσοι γνωρίζουν τὸν Μανώλη Γλέζο ὡς φιλόλογο καὶ γλωσσολόγο (μὲ σπουδαῖο ἔργο);

Γράφει («Ἄρδην») ὁ Σωτήρης Σόρογκας γιὰ τὸν Νίκο Ἐγγονόπουλο: «Στον ισχυρισμό μου λοιπόν ότι η γλώσσα πρέπει να είναι η δημοτική, με αντιμετώπισε νηφάλια και με κατανόηση. Μου είπε μονάχα αφοπλιστικά ότι ο ίδιος χρειαζόταν στα ποιήματά του όλες τις λέξεις, «για να λαμπρύνει τον στίχο του, να ενισχύσει το νόημά του», όπως άλλωστε και στη ζωγραφική του δεν εξαιρούσε κανένα χρώμα. Ο Νίκος Εγγονόπουλος, μέγας λάτρης του Ελληνισμού σε όλες του τις εκφάνσεις, με βοήθησε να κατανοήσω, ανάμεσα και σε άλλα συμβαίνοντα εκείνον τον καιρό, το μέγεθος της σπουδαιότητος μιας γλώσσας που δεν δίσταζε να ενσωματώνει λόγιες λέξεις στη δημοτική, λέξεις-παλίμψηστα, που εγκλείουν σημασίες και μνήμες μιας ξεχασμένης καταγωγής και στοιχεία ταυτότητος που μας συγκροτούν και μας συνέχουν. Να κατανοήσω ότι η γλώσσα δεν είναι μόνο τρόπος έκφρασης και επικοινωνίας αλλά και τρόπος οργάνωσης του κόσμου μέσα στη συνείδηση, καθώς και της ίδιας της συνείδησης.»

Λαμπρινὴ Θωμᾶ, «Τὸ παγκόσμιο χωριό», ΣΚΑΪ, 30-4-2008
Οἱ Ρῶσοι ὀνομάζουν τὸν ἀγωγὸ Южный поток, Γιούζνι Ποτόκ (Νότιο Ρεῦμα). Οἱ Νεοέλληνες γιατί τὸν ὀνομάζουν «South Stream»;

Ἀρτέμης-Εὐθύμης, «...ὅπως τὸ πολυτονικὸ ἡ Ἑστία...»
Τὸ διάδοχο σχῆμα τοῦ κορυφαίου Ἑλληνικοῦ χὶπ-χὸπ συγκροτήματος «Terror X Crew»
[Βίντεο]
...Β' φάση, προτοῦ πεῖς πὼς τό ᾿χω χάσει,
λέω τὸ ρὰπ ποὺ εἶναι βατὸ γιὰ νὰ μπορεῖς νὰ δώσεις βάση
Δίχως παύση, τὸ κρατῶ ζωντανὸ πάσῃ θυσία
ὅπως κρατάει ζωντανὸ τὸ πολυτονικὸ ἡ Ἑστία
Εἶπες κάτι; Φίλε μου δὲν ἀλλάζω μονοπάτι
Μωραϊτίδη μνημονεύω καὶ Παπαδιαμάντη
Ἄπειρα λάθη, μὰ δόξα τῷ Θεῷ εἶμαι πιὰ στὸν τόπο μου
τὰ μυστικὰ ἄνθη δρέπω ὅπως ὁ Φώτης Κόντογλου
Κι ἐκεῖ ποὺ ἤτανε τὸ μένος τώρα πρέπει αἶνος
ἑπομένως ἂς μὴν ἠχεῖ στ᾿ αὐτιά σου ὁ λόγος ξένος
Μὰ ἂν θὲς κρατᾷς τὰ μίση, ἐγὼ κρατάω τὴν πίστη
Ἀρτέμης στὸ μικρόφωνο καὶ MCD στὸ μίκτη...

(Δὲν ξεριζώνεται ἡ ἑλληνικότητα προοδευτικάριοι...)

Γλωσσικὸς ἀφελληνισμὸς τῶν πανεπιστημίων μας; Τῶν προμαχόνων -ὑποτίθεται- τῆς Ἐθνικῆς Παιδείας; Κατὰ τὸν ὑφυπουργὸ Ἐθνικῆς (;) Παιδείας Σπύρο Ταλιαδούρο, «Η Ελλάδα, ως κράτος μέλος της Ε.Ε. και στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, έχει εντάξει μεταξύ άλλων την επιδίωξη της πολυγλωσσίας και της πολυπολιτισμικότητας στους στόχους του εκπαιδευτικού μας συστήματος»!
Συγγνώμη, ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες ἐρωτήθημεν ἐὰν ἀποδεχόμεθα τὸ συνταγματικὸ αὐτὸ πραξικόπημα; (Θυμίζω: Ἄρθρον 16, παράγραφος 2: «H παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Kράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Eλλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες.» Γιὰ ἐθνικὴ συνείδησι διαβάζω, ὄχι γιὰ «πολυπολιτισμικὴ» (τὶ νὰ σημαίνει αὐτό...) συνείδησι.)

Τὸ ἄρθρο ἀπὸ τὸν Πατριωτικὸ Σύλλογο «Θερμοπύλαι»
Καὶ θὰ πῇ κανείς, ἕνα -ἀτυχές ἔστω- παιχνίδι· αὐτὸ εἶναι τὸ πρόβλημα; Ὄχι, δὲν εἶναι αὐτὸ τὸ πρόβλημα. Τὸ πρόβλημα εἶναι ὅτι, ἐνῷ ὁ κόσμος χάνεται, κάποιοι δὲν ἔχουν πάρει χαμπάρι τίποτε καὶ νομίζουν ὅτι χωροῦν πιά, ἐδῶ ποὺ φθάσαμε, ἀστεῖα.

Θὰ συνεχίσουμε.

7 σχόλια:

  1. Ανώνυμος18/9/08, 9:36 μ.μ.

    Ε...
    ..ένα έξι εκατό
    έδρα έλκος ερπετό
    Έκτωρ Έλλη και Ελλάς
    Ελικών και εβδομάς
    έλος είλωτας Ελένη
    ένωση και ειμαρμένη
    εορτή εστία Ερμής
    εαυτός ευρίσκω εξής
    επτά εσπέρα ερμηνεία
    εταίρος και εταιρεία
    Έβρος εύρημα ευρέως
    επομένως και το έως../

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Εὐχαριστῶ! Ὡραῖο!

    Χμμ... Τὸ «εὐρέως» παίρνει ψιλή! :-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ανώνυμος16/2/09, 12:41 π.μ.

    Νὰ διορθώσω στὸ σχόλιο τοῦ ἀνωνύμου τὸν προτελευταῖο στίχο

    ῞Εβρος εὕρημα ῾Εβραῖος!

    ἀκουστικῶς εἶναι τὸ ἴδιο, ἡ ὀρθογραφία ὅμως κάνει τὴν διαφορά. ὅταν στοὺς διαλόγους τῆς ἱστοσελίδος μου ἐδημοσίευσα πρὸ ἡμερῶν σχετικὸ σχόλιο (http://www.symbole.gr/forum/viewtopic.php?f=65&t=310), δὲν εἶχα ὑπόψει μου τὸ παρόν. ἐλπίζω ὅτι δὲν θὰ ἔχετε ἀντίρρησιν νὰ ἀναδημοσιεύσω τὸ κείμενό σας, πάντοτε μὲ τὴν ἀναφορὰ τῆς πηγῆς.
    Νὰ εἶστε καλά
    Διονύσιος ᾿Ανατολικιώτης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Εὐχαριστῶ πολὺ γιὰ τὴν παρέμβασί σας, κύριε Ἀνατολικιώτη. (Καὶ περισσότερο χαίρομαι διαπιστώνοντας ὅτι ἡ ἐκκλησία μας συνεχίζει νὰ λειτουργῇ ὡς κιβωτὸς τῆς παραδόσεώς μας· ἀρχίζοντας ἀπὸ τὰ μικρά, τους τόνους καὶ τὰ πνεύματα.)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ανώνυμος6/11/17, 6:01 μ.μ.

    ΕΜΕΙΣ ΤΟ 1966 ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΙΣ ΜΑΘΑΙΝΑΜΕ ΕΤΣΙ:
    ΑΔΗΣ ΑΓΙΟΣ ΑΓΝΟΣ, ΑΔΡΟΣ ΑΜΑΞΑ ΑΠΑΛΟΣ, ΑΙΜΟΣ ΑΛΙΚΑΡΝΑΣΣΟΣ, ΑΛΥΣΙΔΑ ΑΙΡΕΤΟΣ, ΑΜΑ ΑΙΜΑ ΑΜΑΡΤΙΑ, ΑΙΡΕΣΗ ΚΑΙ ΑΛΙΕΙΑ.ΑΠΛΟΣ ΑΜΙΛΛΑ ΑΦΗ, ΑΛΙΑΚΜΩΝ ΑΛΙΚΗ, ΑΒΡΟΣ ΑΛΩΣΗ ΚΑΙ ΑΛΜΑ, ΑΛΜΥΡΟΣ ΚΑΙ ΑΡΜΑ, ΑΛΩΝΙΖΩ ΚΑΙ ΑΡΜΟΖΩ, ΑΛΑΤΙΖΩ ΚΙ ΑΛΜΥΡΙΖΩ, ΑΡΠΑΖΩ ΚΑΙ ΑΠΛΩΝΩ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Ανώνυμος8/11/17, 8:21 π.μ.

    Διόρθωση λόγω τυπογραφικού λάθους.Η ΑΛΙΚΗ γράφεται ΑΛΥΚΗ! ΕΙΜΑΙ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ ΣΧΕΔΟΝ ΔΙΠΛΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΛΥΚΕΣ!Και κάτι να συμπληρώσω για τις δασυνόμενες λέξεις,ιδίως για τα παιδια του Μονοτονικού.Για να βρούμε μια λέξη αν παίρνει δασεία αρκεί να βάλουμε μπροστά της την πρόθεση υπο ή απο ή κατα ή μετα ή αντι.Εάν το π γίνει φ ή το τ γίνει θ τότε η λέξη που αρχίζει με φωνήεν παίρνει δασεία! πχ,Υφυπουργός (ΥΠΟ+ΥΠΟΥΡΓΟΣ),Καθ'οδον (ΚΑΤΑ+ΟΔΟΣ) κ.λ.π.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

[comments moderated] Θὰ διαβάσω καὶ θὰ δημοσιεύσω τὸ σχόλιό σας τὸ συντομότερο δυνατόν. Σχόλια ἀγενῆ, ἄσχετα μὲ τὸ θέμα ἢ ἀνόητα, διαγράφονται.