«Tὴ γλῶσσα μοῦ ἔδωσαν ἑλληνική· τὸ σπίτι φτωχικὸ στὶς ἀμμουδιὲς τοῦ Ὁμήρου. Μονάχη ἔγνοια ἡ γλῶσσα μου στὶς ἀμμουδιὲς τοῦ Ὁμήρου.» (Ὀδυσσέας Ἐλύτης, «Ἄξιον ἐστί»)

Σελίδες Πατριδογνωσίας - Περικλῆς Γιαννόπουλος - Ἡ Ἑλλὰς τοῦ ΟΧΙ - Ἀντίβαρο - Πολυτονικό
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Νεωτέρα Ἑλλάς. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Νεωτέρα Ἑλλάς. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016

20 χρόνια

   Ὑποπλοίαρχος Χριστόδουλος Καραθανάσης, Ὑποπλοίαρχος Παναγιώτης Βλαχάκος, Ἀρχικελευστὴς Ἕκτωρ Γιαλοψός.

   Αὐτοί, δὲν δίστασαν. Σὰν ἕτοιμοι ἀπὸ καιρό, τὴν νύχτα ἐκείνη τῆς 30ῆς-31ης Ἰανουαρίου τοῦ 1996, ἐπῆραν τὸν δρόμο τοῦ καθήκοντος. Τὸν δρόμο γιὰ πολὺ μακρυά: Ἐκεῖ ποὺ χάνονται μὲς στὴν ἀχλὺ τοῦ μύθου οι σκιὲς τῶν προγόνων.
   Τὸν δρόμο γιὰ πολὺ κοντά: Ἐδῶ, δίπλα μας, στὸν ἥλιο ποὺ καταλάμπει, στὸν ἄνεμο ποὺ ἐξαγνίζει, στὰ κύματα τοῦ Αἰγαίου ποὺ φιλοῦν αὐτὰ τὰ λιτά, ταπεινὰ βράχια... τὰ ἀκλόνητα βράχια, τὰ ριζώματα τῆς Γῆς καὶ τῆς Φυλῆς μας.

   Οἱ ψυχές τους πετοῦν ἐδῶ.

   Ἀθάνατοι.

Νησίδες Ἴμια

   Ἑλληνικὴ Φυλὴ τί φωνάζεις; Μπῆκαν κλέφτες στὸ μανδρί; Ἐὰν Σοῦ βαστᾷ ἔμπα διώχτους.
   Ἑλληνικὴ Φυλὴ εἶσαι ΑΝΗΘΙΚΟΣ: διότι θέλεις οἱ Φραγκικοὶ Στρατοὶ καὶ Στόλοι νὰ Σοῦ φυλᾶν τ᾿ ἀμπέλια ΣΟΥ.
   Κυρὰ τ᾿ ἀμπέλια Σου φύλα τα μόνη Σου κι᾿ ἄφηνε τὸν Κόσμον ἥσυχον.
   Ἑλληνικὴ Φυλὴ δὲ μᾶς λές; ΚΟΚΟΤΑ κατάντησες καὶ δὲ Σὲ μέλλει καὶ δὲ μιλᾷς γιὰ τίποτε ἄλλο παρὰ ποιὸς Φράγκος σὲ χάιδεψε καὶ ποιὸς σὲ φίλησε καὶ τίνος ἀρέσεις;

   Ντροπή Σας νὰ συζητᾶτε μὲ τὸν Σκυλόφραγκο ἂν ἡ Μακεδονική Σας Γῆ εἶνε Δική Σας Γῆ. Καὶ νὰ τὸν πείσῃς, δὲν τὸν πείθεις τὸ Λῃστή. Ἢ μόνος του ἢ μὲ Σμπίρους βαλτοὺς θὰ προσπαθήσῃ νὰ Σᾶς πάρῃ κάθε Γῆ.
   Οἱ Πολιτισμοὶ ποὺ Σᾶς ἔμαθαν οἱ Δασκαλοτσούσιδες νὰ προσκυνᾶτε μπρούμυτα, Σᾶς καμπανίζουν κατάμουτρα μὲ ἄγρια χαστούκια: Η ΜΟΝΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΕΙΝΕ ΤΟ ΣΠΑΘΙ.
   Καὶ εἶνε ἀνήθικον καὶ ἄσκοπον καὶ τὸ νὰ Σᾶς δώσουν καὶ τὸ νὰ δεχθεῖτέ τι. Καὶ νὰ Σᾶς δώσουν, ἂν εἶσθε Σάπιοι, ὁ πρῶτος Δυνατὸς θὰ Σᾶς τὸ πάρῃ. Τὸ Ἠθικὸν εἶνε ἂν εἶσθε Σάπιοι, νὰ Σᾶς ξεπατώσουν καὶ καθαρίσουν τὴ Γῆ.
   Φυλᾶτε τὴ Γῆ Σας καὶ τὴν Τιμή της, μόνο μὲ Σπαθί.
   Πάψετε Σαπιοδάσκαλοι καὶ Σαπιορήτορες -ΑΝΑΦΟΡΑΤΖΗΔΕΣ- νὰ ἐξευτελίζετε τὴ Φυλή. Πάψετε Παλιόγρηες τὶς κλάψες, τὰ σάλια, τὰ μελάνια καὶ πιάστε τὸ ΣΠΑΘΙ.
   Τὰ πάντα στὴ Ζωὴ -Η ΦΥΣΙΣ ΤΟ ΛΕΕΙ- κατακτῶνται μὲ τὸ ΣΠΑΘΙ. Καὶ ἔτσι εἶνε καὶ μόνο ἔτσι ΠΡΕΠΕΙ νὰ εἶνε.

(Περικλῆς Γιαννόπουλος, «Ἔκκλησις πρὸς τὸ Πανελλήνιον Κοινόν», 1907)

Παρασκευή 26 Οκτωβρίου 2012

Ζεῖ ὁ βασιληᾶς Ἀλέξανδρος;

   26 Ὀκτωβρίου 1912... Κι οἱ στρατιῶτες, μὲ τὸν βασιλέα καὶ τὸν ἀρχιστράτηγο στὰ ἄλογα ἐμπρός, στὴν Νύφη τοῦ Βορρᾶ, τὴν Συμβασιλεύουσα, μὲ τὸν κόσμο νὰ τοὺς ραίνῃ μὲ δάφνες καὶ λουλούδια, καὶ στὰ μπαλκόνια οἱ κρυφοκεντημένες στὸ φῶς τοῦ καντηλιοῦ, πεντακόσια χρόνια, σημαῖες νὰ λάμπουν στὸν ἥλιο. Κι ἡ Γοργόνα τοῦ Μεγαλέξανδρου νὰ βλέπῃ λεύτερη τὴν ἀδελφή της καὶ νὰ μὴν ρωτᾷ πιά, νὰ χορεύῃ μόνον στοῦ Αἰγαίου τὰ κύματα.


   26 Ὀκτωβρίου 2012...  Ἑκατὸ χρόνια. Ἀλλὰ φοβοῦμαι νὰ εὐχηθῶ Χρόνια Πολλὰ στοὺς Δημήτρηδες, τὶς Δημητροῦλες καὶ σ᾿ ὅλους τοὺς Μακεδόνες. Καὶ ντρέπομαι, διότι, ἑκατὸ χρόνια, τέτοια ἐπέτειος, καὶ οὔτε ποὺ τὸ ἀντιληφθήκαμε καλά-καλά. Ἀλλὰ καὶ τί νὰ ἑορτάσουμε καὶ νὰ τιμήσουμε ἄραγε; Καὶ ποιοί; Τί σημαίνει γιὰ μᾶς ἡ Μακεδονία; Σίγησαν τὰ τραγούδια κι οἱ κραυγὲς τῶν Μακεδονομάχων, τὰ ἄγρια πανηγύρια τῆς φωτιᾶς καὶ τοῦ μπαρουτιοῦ; Ξεθώριασε τὸ αἷμα τοῦ Ἄγρα καὶ τοῦ Μελᾶ στ᾿ ἁγιασμένα χώματα; Ἔσβησε καὶ τὸ τζάκι ὅπου ἡ γιαγιὰ ἱστοροῦσε τοὺς θρύλους τῆς Πηνελόπης Δέλτα; Βούλιαξαν ὅλα, σὰν τὶς βυθισμένες πλάβες, στὸ ἕλος τῶν Γιαννιτσῶν, στὸν βοῦρκο τῆς σημερινῆς φθορᾶς, παρακμῆς κι ἀπογοήτευσης;


   Ἑκατὸ χρόνια... Καὶ δὲν ἀξιωθήκαμε νὰ ζωντανέψουμε τὰ παλιὰ παραμύθια. Κι οὔτε τὰ παιδιὰ οὔτε τὰ ἐγγόνια μας, τὰ δισέγγονά μας κι ἄν, θὰ ξανἄχουν τέτοια ἐπέτειο. Θὰ τοὺς ἀφήσουμε τουλάχιστον κάτι νἄχουν νὰ γιορτάσουν, νὰ τραγουδήσουν καὶ νὰ ὀνειρευτοῦν, ἀφοῦ δὲν μπορέσαμε ἐμεῖς;

   Ἡ λίμνη τῶν Γιαννιτσῶν κρύβει βαθιὰ στὴν ἀγκαλιά της, φυλάσσει καὶ τρέφει τὸ μέλλον...

Τετάρτη 24 Αυγούστου 2011

Σὰν τὸν Καραγκιόζη...

   Ἡ θρυλικὴ διαφήμισις τοῦ Λουμίδη μὲ τὸν Εὐγένιο Σπαθάρη καὶ τὸν Θανάση Βέγγο, σὲ σκηνοθεσία Παντελῆ Βούλγαρη (ἀπόσπασμα ἀπὸ τὴν ἐκπομπὴ «Ἰχνηλάτες» τοῦ Δαυὶδ Ναχμία, ΕΡΤ 2005· ὑπεύθυνη ἐκπομπῆς: Δήμητρα Γκουντούνα). Ἐδῶ μεγαλύτερο ἀπόσπασμα ἀπὸ τὴν ἐκπομπή:

   Ὁ Θανάσης Βέγγος, ὁ «ἔμψυχος Καραγκιόζης», ὅπως τὸν ἀποκαλεῖ ὁ Σπαθάρης στὴν ἐκπομπή αὐτήν, ἀγαπήθηκε τόσο, ὄχι μόνον ἐπειδὴ ἦταν καλός, φιλότιμος καὶ σεμνός, ἀλλὰ ἐπειδὴ ὁ Ἕλληνας, ὅπως στὸν παραδοσιακὸ Καραγκιόζη, ἀνεγνώρισε τὸν ἑαυτό του. Τὸν ἴδιο τὸν χαρακτήρα τῆς φυλῆς μας, μὲ ὅλο τὸ φορτίο τῆς ἱστορίας καὶ τὰ παθήματα τῆς ζωῆς καὶ μὲ ὅλες τὶς ἀδυναμίες μας· ἀδυναμίες ποὺ εἶναι καὶ ἡ δύναμίς μας, ὅταν σώζεται στὸ βάθος ἡ φυσικὴ εὐγένεια, ἡ μαγιὰ ποὺ ἔλεγε ὁ Μακρυγιάννης.

   Κάποιοι μπορεῖ νὰ θεωρήσουν ἀνοίκεια τὴν ἀναλογία μὲ τὸν Καραγκιόζη. Ἀπὸ δεκαετίες πολλές, ὁ Καραγκιόζης κατηγορήθηκε καὶ ἀπὸ σημαντικοὺς πνευματικοὺς ἀνθρώπους ὡς στίγμα ποὺ πρέπει νὰ ξερριζωθῇ, κατάλοιπο τῆς τουρκοκρατίας, συγκεφαλαίωσις τοῦ ραγιαδισμοῦ καὶ ὅλων τῶν ἐλαττωμάτων τῆς φυλῆς. Ἐπῆρε προσφάτως τὸ μάτι μου καὶ ἕνα ἄρθρο, ὅπου ὁ ἀρθρογράφος ἰσχυρίζεται ὅτι δὲν πρέπει νὰ ἔχουμε ὡς πρότυπο τὸν Καραγκιόζη, ἀλλὰ τὸν Ἀχιλλέα (ὁ φάντης μὲ τὸ ρετσινόλαδο...), ὅπως οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες ποὺ διέπρεψαν, μπλά μπλά... (Μὲ τὴν ἴδια λογική, ἀγαπημένος ἠθοποιὸς δὲν πρέπει νὰ εἶναι (καὶ) ὁ Βέγγος, ἀλλά (μόνον) ὁ Αἰμίλιος Βεάκης, ὑποθέτω.)

   Ἁπλῶς, λάθος. Ἀφοῦ θυμίσω ὅτι ὁ χαρακτήρας τοῦ Ἕλληνα, ἀνέκαθεν, δὲν εἶναι μόνον ὁ Ἀχιλλέας, ἀλλά, ἀκόμη περισσότερο, ὁ πολυμήχανος Ὀδυσσέας, ποὺ ἀκριβῶς μὲ τὴν πονηριά του ξεπερνᾷ τελικῶς ὅλες τὶς δυσκολίες, θὰ παρατηρήσω ὅτι ὅλη αὐτὴ ἡ καταφορὰ κατὰ τοῦ Καραγκιόζη φανερώνει, φοβοῦμαι, καὶ ἕνα σύμπλεγμα κατωτερότητος (σὰν τοῦ φραγκοφορεμένου Νιόνιου). Κατ᾿ ἀρχήν, τί σημαίνει «πρότυπο»; Δὲν εἶναι πρότυπο ὁ Καραγκιόζης· εἶναι λυτρωτικὴ ὁμολογία ψυχῆς καὶ αὐτοσαρκασμός. (Χιοῦμορ σημαίνει νὰ σαρκάζῃς τὶς ἀδυναμίες σου.) Μόνον ἔτσι ξορκίζονται καὶ ξεπερνιοῦνται οἱ ἀδυναμίες. Κρυπτόμενος πίσω ἀπὸ τὴν περικεφαλαία τοῦ Ἀχιλλέως δὲν γλυτώνῃς τὴν καρπαζιά. Ἡ περικεφαλαία εἶναι γιὰ ὅταν πρέπει, ἐκεῖ ποὺ πρέπει, γιὰ τὸν σκοπὸ ποὺ πρέπει· ὄχι γιὰ φιγούρα.

   Ὅλοι οἱ λαοὶ ἔχουν λαϊκὰ δρώμενα μὲ ἁπλούς, καθημερινοὺς ἀνθρώπους ὡς πρωταγωνιστές, κωμωδία τῶν παθημάτων τῆς καθημερινῆς ζωῆς, ὅπου ὀ καταφερτζὴς ξεπερνᾷ τὶς δυσκολίες· ὄχι μόνον μυθικοὺς ἥρωες καὶ πολεμιστές. Ἢ μήπως οἱ Ἄγγλοι ἔχουν μόνον τὸν Ἀρθοῦρο καὶ οἱ Γερμανοὶ μόνον τὸν Ζίγκφριντ; Τὸ καθένα στὸν ρόλο του. Ὁ δὲ Γολγοθᾶς δὲν εἶναι λιγότερο ἔνδοξος ἀπὸ τὸν θρίαμβο τῆς Ἀναστάσεως. Τολμῶ τὴν παραδοξολογία: Ἡ ἐνδοξότερη περίοδος τῆς Ἑλληνικῆς Ἱστορίας εἶναι ἡ Τουρκοκρατία.

   Ὁ Άγγελος Σικελιανός, ἂν καὶ συνήθως νιτσεϊκὸς καὶ πομπώδης, δὲν περιφρονεῖ τὸν ταπεινὸ Καραγκιόζη (ἦταν μάλιστα ἀπὸ τοὺς πρώτους διανοούμενους ποὺ τὸν ἐπαίνεσαν): «Ἡ τέχνη τοῦ Σπαθάρη εἶναι στὴ βάση τῆς λαϊκῆς ψυχῆς καὶ ζωῆς καὶ μακάριος ὅποιος τὴν ἀντικρίζει μὲ τὴ σοβαρότητα ποὺ τῆς ὀφείλεται. Μέσα της δὲν κατασταλάζει μόνο ἡ λαγαρὴ θυμοσοφία τοῦ λαοῦ μας μπρὸς στὰ ἀνάποδα τοῦ κόσμου, ἀλλὰ σκεπάζεται καὶ ἡ πηγαία δύναμη πόχει μέσα του καὶ μὲ τὴν ὁποία ὑπερνικᾷ αὐτὰ τὰ ἀνάποδα μὲ ψυχισμὸ ἀσύγκριτο, ἀνεβαίνοντας ἀπ᾿ τὰ σκαλιὰ τῆς θείας του ἐξυπνάδας ὣς τὶς κορφὲς τοῦ ἡρωισμοῦ.»


Εὐγένιος Σπαθάρης - Διονύσης Σαββόπουλος, «Σὰν τὸν Καραγκιόζη»

Θανάσης Βέγγος

Καραγκιόζης
+ Σπαθάρειο Μουσεῖο
+ Θέατρο Σκιῶν Πάνου Καπετανίδη
+ Φόρουμ φίλων τοῦ Καραγκιόζη

Ἐναντίον τοῦ Καραγκιόζη
+ Παναγιώτης Τραϊανοῦ, «Επιτέλους!!! Ξεφορτωθήκαμε τον Καραγκιόζη»
+ Δημήτρης Ε. Εὐαγγελίδης, «Οι βλαβερές συνέπειες του "καραγκιοζισμού" στην νεοελληνική κοινωνία»
   «Διαπίστωσα με έκπληξη ότι οι αντιδράσεις και τα σχόλια κάποιων, στην χθεσινή ανάρτηση και σε άλλες ιστοσελίδες που προώθησα το κείμενο του κ. Τραϊανού, δεν στηρίζονταν σε προσωπικές τοποθετήσεις και απόψεις, αλλά στο τί είπε ο Δημαράς, ο Κόντογλου και δεν ξέρω ποιος άλλος! Με άλλα λόγια, ατεκμηρίωτες αοριστολογίες για την "λαϊκή" μας παράδοση και άλλα τέτοια ανούσια, όπου γίνεται φανερή η πλύση εγκεφάλου που έχουν υποστεί γενιές ολόκληρες από παιδάκια που τα έβαζαν οι δάσκαλοί τους (εκτελώντας κομματικές "ντιρεκτίβες", ιδίως στην δεκαετία του '80) να χάνουν την ώρα τους με το θεάρεστο και εκπαιδευτικότατο έργο της ενασχόλησης με τον "καραγκιοζισμό". Διαφωνεί κάποιος με αυτά; Μήπως δεν είναι έτσι; Ποιό είναι λοιπόν το πρότυπο που προβάλλει ο καραγκιόζης; Να ξεγελάσουμε τον πασά και να γεμίσουμε τα στομάχια μας! Ας φάμε και καμιά σφαλιάρα άμα λάχει. Και σήμερα γίναμε όλοι καραγκιόζηδες προσπαθώντας να ξεγελάσουμε έναν άλλο πασά πολύ πιο αυστηρό και καθόλου ευάλωτο στα νεοελληνικά καραγκιοζιλίκια!»

Ὑπὲρ τοῦ Καραγκιόζη
+ Νίκος Εγγονόπουλος, «Καραγκιόζης: Ἕνα ἑλληνικὸ θέατρο σκιῶν»

Καραγκιόζης καὶ Βέγγος
+ MassMedia-gr, «Θανάσης Βέγγος: ο "έμψυχος Καραγκιόζης" σήμερα απαθανατίστηκε στη μνήμη της καρδιάς μας...», 3-5-2011
   «Δεδομένης της απόψεως του Γιόζεφ φον Στέρνμπεργκ ότι: «ο κινηματογράφος δεν είναι παρά ένα θέατρο σκιών τεχνικά ανεπτυγμένο», ο Θανάσης Βέγγος υπήρξε στις ταινίες του ο «έμψυχος Καραγκιόζης», όπως τον αποκάλεσε σε μια συνέντευξή του ο μεγάλος καλλιτέχνης του Θεάτρου Σκιών ο αείμνηστος Ευγένιος Σπαθάρης (βλ. «Ιχνηλάτες», ΕΡΤ, 2011).»
+ Ἀνδρέας Ἀνανίδης, «Ἀπὸ τὸν Καραγκιόζη στὸν Βέγγο», ἐκδόσεις Αἰγόκερως, 2007

Σάββατο 9 Οκτωβρίου 2010

Αἱ ἀγγλικαὶ ἀνοσιουργίαι (ἤ, ἰδέες γιὰ τὸ ΔΝΤ)

Βλέποντας στὸ olympia.gr τὸ βίντεο μὲ τὸν καθηγητὴ τοῦ πανεπιστημίου Κρήτης Νότη Μαριᾶ νὰ ἰσχυρίζεται ὅτι, σύμφωνα με τοὺς ὅρους τοῦ μνημονίου, οἱ διεθνεῖς τοκογλύφοι μποροῦν, σὲ περίπτωσι μὴ συμμορφώσεως τῆς Ἑλλάδος νὰ κατασχέσουν ἀκόμη καὶ τὸν πολεμικὸ στόλο, ἀκόμη καὶ τὴν Ἀκρόπολι, ἔ, ἀνεφώνησα, καὶ ἡ ὑπερβολὴ ἔχει ὅρια!

Περιπλανώμενος ὅμως στὰ τεραμπάιτ τῶν σκληρῶν μου δίσκων, ἔπεσε στὴν προσοχή μου ἕνα καταπληκτικὸ κείμενο. Καὶ διεπίστωσα, ὅτι, μπορεῖ ἐνδεχομένως ὁ κ. Μαριᾶς νὰ ὑπερβάλλῃ, ἀλλὰ οἰ εὐγενεῖς προστάτες δὲν θὰ ἐδίσταζαν ὄχι μόνον τὴν Ἀκρόπολι -αὐτήν, ὡς γνωστόν, τὴν οἰκειοποιοῦνται καὶ χωρὶς νὰ χρωστοῦμε τίποτε· ἀρκεῖ ποὺ εἶναι «φιλότεχνοι» καὶ νοιάζονται γιὰ τὴν «πολιτιστικὴ κληρονομιὰ τῆς ἀνθρωπότητος»- ἀλλὰ καὶ τὸν στόλο νὰ κατασχέσουν. Γιὰ τὴν ἀκρίβεια, τὸ ἔχουν ἤδη κάνει.

ΑΙ ΑΓΓΛΙΚΑΙ ΑΝΟΣΙΟΥΡΓΙΑΙ

ὑπὸ Ἀλεξάνδρου Σούτσου
Ἐν Ἀθήναις, τύποις Νικολάου Ἀγγελίδου, 1850



Πρόκειται γιὰ ἕνα φλογερὸ κείμενο τοῦ Ἀλεξάνδρου Σούτσου, ὑψηλῆς ρητορικῆς, δριμὺ κατηγορῶ κατὰ τῶν Βρετανῶν, καταγγελία τῆς ὠμῆς ἐπεμβάσεώς τους στὴν Ἑλλάδα μὲ ἐντολὴ τοῦ ὑπουργοῦ ἐξωτερικῶν Λόρδου Πάλμερστον (ἀπαίτησις ἐξωφρενικῶν οἰκονομικῶν ἀποζημιώσεων, ναυτικὸς ἀποκλεισμός, ἁρπαγὴ τῶν ἑλληνικῶν δημοσίων καὶ ἰδιωτικῶν πλοίων). (Ἀφορμὴ τῆς ἐπεμβάσεως ἦταν οἱ ζημιὲς στὴν περιουσία τοῦ ἑβραίου, Βρετανοῦ πολίτου, Δαυὶδ Πατσίφικο, πραγματικὴ ὅμως ἐπιδίωξις ὁ «συνετισμὸς» τῆς Ἑλλάδος καὶ ἡ ἐγκατάλειψις τῆς μεγαλοϊδεατικῆς καὶ «φιλορωσικῆς» πολιτικῆς τοῦ βασιλέως Ὄθωνος. Τὰ γεγονότα ἔμειναν στὴν Ἱστορία ὡς «Παρκερικὰ» ἢ «ὑπόθεσις Πατσίφικο».)

Λοιπόν, ὄντως οἱ βρετανοὶ ἅρπαξαν καὶ τὰ ἑλληνικὰ πλοῖα, τὰ ἔδεσαν καὶ τὰ ἔσυραν νὰ τὰ δημοπρατήσουν στὴν Μάλτα.

Ἀλλὰ ἂς θαυμάσουμε τὸν λόγο τοῦ Σούτσου. Ρητορικὴ ὑψηλοῦ ἐπιπέδου. Ἑλληνικὰ μιᾶς ἄλλης ἐποχῆς. Γλῶσσα, ἦθος, πάθος. Ἑλληνικὸς λόγος ποὺ δὲν ἀκούγεται σήμερα. Κατεβάστε καὶ διαβάσε ὁλόκληρο τὸ κείμενο ἀπὸ τὸ scribd· ἀξίζει πραγματικά. Δὲν μπορῶ ὅμως νὰ μὴν παραθέσω μερικὰ ἀποσπάσματα.

* * *

ΕΛΛΗΝΕΣ!

Τρέχουν οἱ ἅρπαγες Καρχηδόνιοι ὀπισθοδέσαντες τὰ πλοῖα τῆς Ἑλλάδος... τρέχουν, καὶ εἰς τὴν Ἑλληνικὴν θάλασσαν ἐπιπλέει ὁ ἀφρὸς τοῦ κακουργήματός των...

Ἐν ὅσῳ σώζεται εἷς Ἕλλην, θέλει ἀναφέρει καὶ εἰς τὴν ἐσχάτην του γενεὰν τὴν ἐποχὴν αὐτὴν λέγων· «ὅταν οἱ Ἄγγλοι ἅρπασαν τὰ πλοῖα.»

[Τὸ βρετανικὸν ἀνοσιούργημα.]

Ἐλπίζαμεν ὅτι, ζητοῦντες αὐτοὶ ἕν καὶ ἥμισυ ἑκατομμύριον διὰ τὸν Ἑβραῖόν των στερηθέντα εἰς Ἀθήνας τὰς δέκα μόνον δραχμὰς τῆς ζητείας του, ἤθελαν ἐπὶ τέλους διὰ δικαίας ἀφέσεως τῶν ἀπαιτήσεών των διαπραγματευθῆ γενναίως ὑπὲρ τοῦ ἔθνους ἀλλαγὴν συστήματος κυβερνητικοῦ [1]. Ἀλλ᾿ ὄχι· τὰ χρήματα τῆς πτωχῆς Ἑλλάδος ἤθελαν, καὶ τὰ χρήματα ἔλαβαν. Ὁ σωματέμπορος, μὴ δυνηθεὶς νὰ συλλάβῃ τὴν Ἑλλάδα, ἔδραξε μίαν ποδιὰν τοῦ φορέματός της καὶ εἰς τὴν Μελίτην [2] τρέχει νὰ τὴν δημοπρατήσῃ.

Ἑλλάς, ὀρθώσου ὅλη καὶ κατόπιν αὐτοῦ φεύγοντος ἔκτεινε βλέμμα μακρόν, βλέμμα μίσους ἑνὸς αἰῶνος!

[...]

Καὶ κατὰ πρῶτον ὁ Τουρκόφιλος ἅρπασε τὰ ἐθνικὰ πλοῖα, καὶ πρὸς ὄνειδος τῆς Ἑλλάδος τὰ ἐῤῥυμούλκησεν ἐνώπιον τοῦ Ἀνδρέου Μιαούλου στενάζοντος ἀπὸ τῆς σκοπιᾶς του.

Μετὰ ταῦτα αἱ λέμβοι του εἰς τοὺς λιμένας Πειραιῶς, Ὕδρας, Σπετσῶν, Ἑρμουπόλεως καὶ Πατρῶν ἔδεσαν τὰ πλοῖα τῶν ἰδιωτῶν, καὶ τὰ ἔσυραν ναυτῶν ἔρημα καθὼς οἱ νεκροθάπται ἀπάγουσι τοὺς ἀποθανόντας εἰς τὸ κοιμητήριον.

[Καὶ ἡ ἑλληνικὴ ἀπάντησις. Ἐδῶ σταματοῦν οἱ ὁμοιότητες τοῦ τότε μὲ τὸ σήμερα...]

Εἶπεν εἰς τὴν Ἑλλάδα ὁ Λόρδος Παλμερστών· «Θέλω νὰ σὲ δικάζω, νὰ σὲ καταδικάζω, νὰ ἐπιβάλλω εἰς σὲ πρόστιμα καὶ νὰ μὲ ὑπείκῃς ὡς θεραπαινίς μου· καὶ ἰδοὺ ἐμπρός σου ὁ μεγαλήτερος στόλος τῆς οἰκουμένης· ὑπάκουσε.»

Ἀντεῖπεν εἰς τὸν Λόρδον Παλμερστῶνα ἡ Ἑλλάς· «Δὲν θέλω νὰ μὲ δικάζῃς, νὰ μὲ καταδικάζῃς, νὰ ἐπιβάλλῃς εἰς ἐμὲ πρόστιμα, ἐπειδὴ βασίλισσα εἶμαι ὡς ἡ Βρεττανία σου· ἰδοὺ ἔφερες ἐμπρός μου τὸν μεγαλήτερον στόλον τῆς οἰκουμένης· ἀπόκλεισέ με, βασάνισέ με καὶ καῦσέ με.»

Ὄχι, μὰ τὰς ἱερὰς ὑμῶν σκιάς, ὄχι· δὲν σᾶς καταισχύναμεν, Ῥήγα Φεραῖε, Διάκε καὶ Ἀλέξανδρε Ὑψηλάντα, πρωτομάρτυρες βασανισθέντες!

Ὦ ἐνθουσιασμοῦ καὶ θλίψεως ἡμέραι! δεκαεπτὰ ἡμέρας ἀποκλειόμενοι, ληστευόμενοι καὶ δεχόμενοι ἀπειλὰς ἀποβάσεων, σφαγῶν καὶ διαρπαγῶν, δὲν ἐκάμφθημεν οὔτε μίαν στιγμήν, ἀλλὰ τὸν δαυλὸν τῆς Ἀνατολῆς κρατοῦντες ἐπεριμείναμεν καὶ περιμένομεν...

Οἱ Ἕλληνες αἰσθάνθημεν σήμερον εἰς τὰς φλέβας ὁποῖον φλογερὸν αἷμα καὶ κατὰ τὸ πρῶτον ἔτος τοῦ ἱεροῦ ἀγῶνος. Οἱ κρυεροὶ δάκτυλοι τοῦ ναυάρχου Παρκέρου ἔγγισαν μόλις τὴν πτέρναν τῆς Ἑλλάδος, καὶ ἡ Ἑλλὰς ἀναπηδήσασα ἔβλεψε πρὸς τὴν Θεσσαλίαν καὶ τὴν Ἤπειρον.

Ὁ χαλκέντερος Βάνδαλος, κλείσας ἡμᾶς εἰς περίβολον ὡς τῆς Ἀφρικῆς ἀνδράποδα. ἤρχισε τὰς μαστιγώσεις του· ἀλλ᾿ αἱ μαστιγώσεις του, κτυπήσασαι μόνον τὸ ἔδαφος, ἀντανακλάσθησαν εἰς τὸ πρόσωπόν του.

Καὶ ὅταν ἅπλωσε χεῖρας εἰς τῆς Ἑλλάδος τὴν χλαμύδα, τὴν ὁποίαν ἐπὶ δεκαοκτὼ ἔτη αἱ ἀκτῖνες μόνον τοῦ ἡλίου εἶχαν ἐγγίσει, ἦχος σιδήρου ἀκούσθη ἀπὸ τὸν Ταΰγετον ἕως εἰς τὸν Ὄλυμπον.

Θάῤῥος, ὦ ἀδελφοὶ Ἕλληνες, θάῤῥος! Ὑπάρχει Θεὸς εἰς τὸν οὐρανόν. Ἡ γῆ δὲν ἀφέθη εἰς τὴν τυραννίαν, καθὼς ἡ θάλασσα εἰς τὴν Βρεττανίαν. [3]

[Ἡ Μεγάλη Ἰδέα]

Πολῖται τῆς ἐλευθέρας Ἑλλάδος. ἀνδρίζεσθε! ὁ Βρεττανὸς θέλει μᾶς βιάσει νὰ γενῶμεν Ἀλέξανδροι Μακεδόνες κόπτοντες τὸν γόρδιον δεσμὸν τοῦ Ἀνατολικοῦ ζητήματος.

Εἴθε τρὶς εἴθε πάλιν ἡμεῖς οἱ σκοτεινοὶ νὰ λάμψωμεν ἀναλαμβάνοντες τὸν περὶ ὅλων ἀγῶνα, καὶ τὴν Ἑλλάδα μεταβάλλοντες ὅλην εἰς πολεμικὴν σκηνὴν μίαν, καὶ ἡμεῖς γενόμενοι ὅλοι στρατόπεδον ἕν! Εἴθε, ἀφίνοντες τὰς ἔριδας τῶν μικρῶν λόγων ν᾿ ἀναδεχθῶμεν τὴν πάλην τῶν μεγάλων ἔργων! Εἴθε, ἐφορευούσης καὶ Γαλλίας καὶ Αὐστρίας καὶ Γερμανίας ἁπάσης εἰς τὸν κατὰ Τούρκων πόλεμον ἡμῶν καὶ τῶν Ῥώσσων, ν᾿ ἀναστήσωμεν ἡμεῖς οἱ Ἕλληνες τὴν εἰς Βυζάντιον ταφεῖσαν Ἑλληνικὴν Αὐτοκρατορίαν τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου! Εἴθε, ἀνακτήσαντες τὴν ἀπὸ Εὐρώτου μέχρις Ἴστρου μεγάλην Δυτικὴν Ἑλλάδα καὶ τὴν ἀπὸ Νείλου μέχρις Εὐξείνου μεγάλην Ἀνατολικὴν Ἑλλάδα τῶν προγόνων ἡμῶν Αὐτοκρατόρων, νὰ ἐγείρωμεν τρισυπόσαστον Κράτος ἔχον τρεῖς Πρωτευούσας, τὰς Ἀθήνας Καθέδραν τῶν φώτων, τὴν Κωνσταντινούπολιν Καθέδραν τῆς κυβερνήσεως καὶ τὰ Ἱεροσόλυμα Καθέδραν τῆς θρησκείας!.. Εἰς μόνην τὴν ἰδέαν αὐτήν, ὦ Ἕλληνες, τὰ δάκρυα πλημμυροῦντα σκοτίζουσι τοὺς ὀφθαλμούς μου, ἡ χείρ μου παραλύεται καὶ πίπτει ὁ κάλαμος ἀπὸ τῶν δακτύλων μου!.. [4]

[Καὶ ὁ ἐπίλογος]

Ποῦ ἦσθε σεῖς οἱ Ἄγγλοι ὅταν ἡμεῖς μετὰ τοῦ Θεμιστοκλέους ὑπὲρ τοῦ φωτισμοῦ τῆς ἀνθρωπότητος ναυμαχοῦντες ἐστρέψαμεν ὀπίσω τὴν Ἀσίαν; [5]

Αἶσχος εἰς σέ, Παλμερστών, αἶσχος! Ἔπρεπε νὰ ἰδῇς κἂν ὅτι καὶ μετὰ τόσας πρὸς αὐτὴν ἀδικίας σου ἡ Ἑλλὰς δὲν ἔπαυσε κρατοῦσα εἰς τὰς δύο χεῖράς της καὶ ἀσπαζομένη τὰς δύο λάρνακας τοῦ Βύρωνος καὶ τοῦ Ἅστιγγος.

Ἀδύνατον ἡ σοφὴ ὅλη Εὐρώπη νὰ μὴ δοξάσῃ τὸν Θεὸν διότι ἔθεσε τὰς θαλάσσας μεταξὺ αὐτῆς καὶ τῆς λαομάχου κυβερνήσεώς σου. [6]

[...]

Θεὲ τῆς Ἑλλάδος, σῶσον ἀπὸ τοῦ Παλμερστῶνος καὶ τῶν Ἄγγλων του τὰς Ἀθήνας, τὰς ὁποίας ἐφείσθησαν ὁ Ἀλαρῖκος καὶ οἱ Γότθοι του!.. Ὁ Παρθενὼν τρέμει καὶ αὐτὸς μὴν ὁ Κελτὸς Πάρκερος τὸν δέσῃ καὶ εἰς τὴν Μελίτην τὸν μεταφέρῃ. [7]

* * *

Σημειώσεις:
[1] Ὁ φαναριώτης συγγραφεὺς Ἀλέξανδρος Σοῦτσος (Κωνσταντινούπολις 1803 - Ἀθῆναι 1868) ἦταν φιλελεύθερος, καὶ ἔγινε κατήγορος καὶ τοῦ Καποδιστρίου καὶ κατόπιν τοῦ Ὄθωνος. Ἐδῶ προφανῶς ἐκφράζει ἐλπίδαν ἀνατροπῆς τοῦ Ὄθωνος ὑπὸ τῶν Ἄγγλων. Αὐτός, ὁ ἔνθερμος πατριώτης καὶ μεγαλοϊδεάτης. Ὦ τῆς τραγικῆς ἀφελείας... Καὶ τοῦ διαφεύγει τὸ γεγονὸς ὅτι οἱ Ἄγγλοι, τοὺς ὁποίους κατακεραυνώνει, ἀκριβῶς γιὰ νὰ τιμωρήσουν τὸν μεγαλοϊδεατισμὸ τοῦ Ὄθωνος καὶ τὴν «ρωσόφιλη» πολιτική του ἐπενέβησαν! (Καὶ τελικῶς τὸν ἀνέτρεψαν, ἀφοῦ δὲν εἶχαν καταφέρει νὰ τὸν φρονιματίσουν οὔτε μὲ τὸ σύνταγμα τοῦ 1843, οὔτε μὲ τοὺς ναυτικοὺς ἀποκλεισμούς.) Καὶ ὅμως, ὁ Σοῦτσος προτρέπει σὲ ἀγῶνα γιὰ τὴν Μεγάλη Ἰδέα, σὲ συμμαχία μὲ τὴν Ρωσία, καταριέται τοὺς Ἄγγλους, ἀλλὰ πολεμᾷ τὸν Ὄθωνα! Ὅπως εἶχε πολεμήσει τὸν «τύραννο» Καποδίστρια, τὸν ὁποῖον πάλι ὁ ἀγγλογαλλικὸς δάκτυλος ὑπονόμευσεν (ἐὰν δὲν δολοφόνησεν). Δυστυχισμένε μου λαέ, καλὲ καὶ ἠγαπημένε, πάντοτ᾿ εὐκολοπίστευτε καὶ πάντα προδωμένε!
[2] Μελίτη· ἡ Μάλτα.
[3] Ὡραῖον ρητορικὸν σχῆμα!
[4] Τί λόγος, ἦθος, πάθος! Νὰ ἀναστήσωμεν τὴν Ἑλληνικὴν Αὐτοκρατορίαν τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου! Ἀπὸ Εὐρώτου μέχρις Ἴστρου καὶ ἀπὸ ἀπὸ Νείλου μέχρις Εὐξείνου! Ὄχι μόνον τὴν Κωνσταντινούπολι, ἀλλὰ καὶ τὰ Ἱεροσόλυμα! Μειδιᾷς, ὦ φίλε ἀναγνώστα; Οὔτε ἐγὼ τὸ ἀπέφυγα πρὸς στιγμήν. Ἀλλὰ θὰ σὲ συμβούλευα, φίλε ἀναγνώστα, νὰ μὴν μειδιᾷς. Ἡ καθημαγμένη μικρὴ Ἑλλὰς τοῦ 1850, ὑπὸ σκληρὸ ναυτικὸ ἀποκλεισμό, μὴ οὔσα ἀκόμη βεβαία οὔτε κἂν γιὰ τὴν μελλοντικὴ ὕπαρξίν της, εἶχε τὸ σθένος νὰ ὀνειρεύεται τὴν Πόλι καὶ τὰ Ἱεροσόλυμα. Καὶ νὰ πολεμήσῃ. Καὶ ἂν δὲν κατάφερε, ἀκόμη, νὰ ἐλευθερώσῃ τὴν Πόλι, πάντως νὰ καταφέρῃ πολλὰ καὶ μεγάλα. Ἐσύ, φίλε ἀναγνώστα τῆς «ἰσχυρῆς Ἑλλάδος» σκύβεις τὸ κεφάλι καὶ δέχεσαι τὴν καρπαζιὰ τῆς τρόικας καὶ τοῦ ΔΝΤ καὶ τοῦ ὀθωμανοῦ σουλτάνου καὶ τῶν πρακτόρων τοῦ ἀφελληνισμοῦ καὶ τῆς προδοσίας. Λοιπόν, μὴν μειδιᾷς.
[5] Δὲν θὰ μποροῦσε νὰ λείπῃ αὐτὸ τὸ ἐπιχείρημα ἀπὸ λόγον Ἕλληνος τῶν τελευταίων αἰώνων κατὰ Εὐρωπαίων βαρβάρων!
[6] Ἐπίσης, ὡραῖον ρητορικὸν σχῆμα!
[7] Ἀπό τὴν εἰδησεογραφία περὶ τῆς προσφάτης ἐπισκέψεως τοῦ πρωθυπουργοῦ τῆς Κίνας: «Ο κ. Γουέν Τζιαμπάο πληροφόρησε τον κ. Παπανδρέου σχετικά με την καταστροφή των παλαιών θερινών ανακτόρων έξω από το Πεκίνο (Γιουάν Μινγκ Γιουάν) από τα βρετανικά στρατεύματα, που διέταξε το 1860 ο υιός του λόρδου Έλγιν, Τζέιμς Μπρους, και τη λεηλασία σημαντικών τοιχογραφιών και άλλων θησαυρών.»

Κυριακή 17 Μαΐου 2009

Ἐλευθέριος Βενιζέλος, ὁ Ἀλκιβιάδης τῆς νεωτέρας Ἑλλάδος

   Εἶναι ἐνδιαφέρουσα ἡ συζήτησις ποὺ διεξάγεται τελευταίως γιὰ τὴν ἐποχὴ τοῦ Διχασμοῦ καὶ τὸν Ἐλευθέριο Βενιζέλο, γιὰ πρὼτη φορὰ ἴσως στὸ προσκήνιο μεταπολιτευτικῶς καὶ χωρὶς ἁγιοποιήσεις καὶ δαιμονοποιήσεις - σὲ σύγκρισι μὲ τὸ παρελθὸν τουλάχιστον [1]. Ἐνδεικτικῶς ἀναφέρω τὸν συνεχιζόμενο διάλογο ἀπὸ τὶς στῆλες τῆς «Καθημερινῆς» (ὅπου ἡ ἐπισήμανσις εὐθυνῶν τοῦ Βενιζέλου ἀπὸ τὸν Ἀντώνη Καρκαγιάννη προεκάλεσε πολλὲς ἀντιδράσεις) [2], τὶς ἀντιπαραθέσεις ποὺ ἐπυροδότησε ἡ ἐκπομπὴ τοῦ ΣΚΑΪ «Μεγάλοι Ἕλληνες» [3], τὸ βιβλίον τοῦ ἀκαδημαϊκοῦ Κωνσταντίνου Σβολόπουλου [4], καθὼς καὶ τὴν πρόσφατη ἀρθρογραφία γιὰ τὴν διδακτορικὴ διατριβὴ τοῦ νῦν πρωθυπουργοῦ Κωνσταντίνου Καραμανλῆ γιὰ τὸν Ἐλευθέριο Βενιζέλο. (Προηγουμένως, μόνον ὁ Χρῆστος Γιανναρᾶς, ἀπὸ τὸν κεντρῶο πολιτικὸ χῶρο, ἐτόλμησε νὰ ἀναφερθῇ ἐπανειλημμένως στὴν ἀποκαλυπτικὴ ἔκδοσι τῆς ἀρθρογραφίας Ἐλευθερίου Βενιζέλου - Ἰωάννου Μεταξᾶ, ἀπὸ τὸν ἐκδοτικὸ οἶκο «Κυρομάνος». [5])

Ἐλευθέριος Βενιζέλος (1864–1936)
Τὰ λόγια ποὺ εἶπε ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος στὴ Βουλὴ γιὰ τὸν ἐαυτό του στὶς 28 Ἀπριλίου τοῦ 1932, χαράχτηκαν ἔπειτα ἀπὸ λίγα χρόνια στὸν τάφο του:«Ὁ προκείμενος νεκρὸς ἦτο ἕνας ἀληθινὸς ἄνδρας, μὲ θάρρος μεγάλο, μὲ αὐτοπεποίθησιν καὶ δι᾿ ἑαυτὸν καὶ διὰ τὸν λαὸν τὸν ὁποῖον ἐκλήθη νὰ κυβερνήσῃ. Ἴσως ἔκαμε πολλὰ σφάλματα, ἀλλὰ ποτὲ δὲν τοῦ ἀπέλειψε τὸ θάρρος, ποτὲ δὲν ὑπῆρξε μοιρολάτρης, διότι ποτὲ δὲν ἐπερίμενεν ἀπὸ τὴν μοῖρα του νὰ ἴδῃ τὴν χῶραν του προηγμένην, ἀλλὰ ἔθεσεν εἰς τὴν ὑπηρεσίαν της ὅλον τὸ πῦρ τὸ ὁποῖον εἶχε μέσα του, κάθε δύναμιν ψυχικὴν καὶ σωματικήν.»

   Ἦταν καιρός. Διότι, λέγουμε συχνὰ ὅτι δὲν ἔχουμε ξεπεράσει τὸν ἐμφύλιο πόλεμο. Μά, ἐδῶ δὲν ἔχουμε ξεπεράσει ἀκόμη τὸν Διχασμὸ βενιζελικῶν- κωνσταντινικῶν! Λέγουμε συχνὰ γιὰ «ἐθνικοὺς μύθους» ὅπως τὸ κρυφὸ σχολειὸ καὶ ἡ Ἁγία Λαύρα (ποὺ δὲν διαστρέφουν μάλιστα τὴν οὐσία τῆς Ἱστορίας [6]). Μά, ἐδῶ κυκλοφοροῦν ἀκόμη οἱ διακομματικοὶ μῦθοι περὶ τηλεγραφικῶν διαταγῶν Βενιζέλου πρὸς ἀρχιστράτηγον Κωνσταντῖνον (ἀποδεδειγμένα πλαστογραφηθέντων τὸ 1917)! [7] Λέγουμε γιὰ ἀνάγκη ἀντικειμενικῆς ἱστορικῆς ἔρευνας χωρὶς ἰδεολογικὲς προκαταλήψεις. Μά, ἐδῶ ἡ νεώτερη ἑλληνικὴ Ἱστορία ἀντιμετωπίζεται μὲ ἐπιφανειακὰ (καὶ ψευδῆ) προπαγανδιστικὰ κλισὲ τοῦ εἴδους «καλὸς δημοκράτης Βενιζέλος» - «κακὸς γερμανόφιλος βασιλιάς», «ξένοι βασιλιάδες πού... δὲν ἔχουν ἑλληνικὸ DNA» (αὐτὰ ἀπό... «ἀντιρατσιστὲς προοδευτικοὺς») καὶ ἄλλα φαιδρά!
Μεγαλύτερος ἱστορικὸς μῦθος ἀπὸ τὴν ἁγιοποίησι- τοτεμοποίησι τοῦ Βενιζέλου καὶ τὴν δαιμονοποίησι τοῦ βασιλιᾶ δὲν ὑπάρχει. Διακομματικός, μάλιστα, μῦθος, μετὰ τὸ 1974 καὶ τὸ ἰδεολογικὸ προσκύνημα τῆς Δεξιᾶς, ἐλέω καραμανλικῆς Ν.Δ.

   Σαφῶς διαφωνοῦμε μὲ ὁρισμένες ἀκραῖες καὶ ἀστήρικτες ἀπόψεις ποὺ λέγουν τὸν Βενιζέλο ἀνθέλληνα, ...ἑβραῖο, κ.ἄ. πολλά. Ἂς εἴμαστε σοβαροί. Ὁ Βενιζέλος ὑπῆρξε μεγάλη προσωπικότης καὶ ἀγωνίστηκε νὰ μεγαλώσῃ τὴν Ἑλλάδα. (Κάτι ποὺ θὰ προκαλοῦσε ἀλλεργία στοὺς συγχρόνους «φιλειρηνιστὲς» καπήλους τοῦ ὀνόματός του.) Οὔτε κἂν ἦταν ἀντιβασιλικὸς πάντοτε, μάλιστα. Ἀλλὰ αὐτὸ δὲν σημαίνει ὅτι δὲν πρέπει νὰ ἐξετάζουμε τὰ ἱστορικὰ γεγονότα ψύχραιμα καὶ ἀντικειμενικά.

   Ὁ Βενιζέλος ἦταν ἰδιοφυὴς καὶ ὀραματιστὴς καὶ ἐμπνευσμένος καὶ πατριώτης καὶ τολμηρὸς καὶ ἀποφασιστικός. Ἀλλὰ καὶ τυχοδιώκτης καὶ ἀνεύθυνος καὶ πολιτικῶς ἀδίστακτος καὶ ἐγωπαθὴς ἐνίοτε.



Τὸ ὅραμα τοῦ Βενιζέλου γιὰ τὴν Μεγάλη Ἰδέα, ὅπως παρουσιάζεται συναρπαστικὰ σὲ ἄρθρον τοῦ Χρήστου Ζαλοκώστα (ἀπὸ τὸ ἀφιέρωμα «Κρήτη» τῆς ἐπιθεωρήσεως «Ἠώς», περίοδος 3η, ἔτος 7ον, ἀριθ. 76-85, 1964):
«Ὑπόσχομαι νὰ σᾶς πάω στὴν Πόλι.»
Ὁ ἄτυχος Βασιλεὺς Ἀλέξανδρος Α' στὸν Χρ. Ζαλοκῶστα, γιὰ τὸν Βενιζέλο: «Ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς ὁραματίζεται. Κι ὅμως ἔχει τόση δύναμι ὁραματισμοῦ, ὥστε πιστεύει ὅσα ὀνειρεύτηκε· ἀκόμη περισσότερο: ἐπιβάλλει στοὺς ἄλλους νὰ τὰ πιστέψουν. Ὅταν ἔφυγε ἀπὸ τὸ παλάτι, ἔκαμα τὸ σταυρό μου καὶ εἶπα: Μακάρι νὰ βγῇ ἀληθινός!...»Δὲν ξέρω ἐὰν εἶναι ἀκριβὴς ἡ στιχομυθία, ἢ καὶ ὁ Ζαλοκώστας γράφει ἐπηρεασμένος ἀπὸ τὸν μαγνητισμὸν τοῦ ἀνδρός. Οὐδεὶς ὅμως μπορεῖ νὰ ἀμφισβητήσῃ ὅτι ὁ Βενιζέλος εἶχε ὅραμα νὰ δοξάσῃ τὴν Ἑλλάδα. Ἀλλὰ πῶς, ὅπως, ἐπεδίωξε νὰ τὸ ἐπιβάλῃ; Καὶ μήπως καὶ αὐτὸ τὸ ὅραμα ἀκόμη τὸ ὑπενόμευσε καὶ τὸ ὑπέταξε στὶς προσωπικὲς ἀντιπαραθέσεις καὶ στὰ γρανάζια τοῦ διχασμοῦ;Στὶς σελίδες 2-3, ὁ Βενιζέλος, τὸ 1935, ἐξομολογεῖται τὴν ἀγωνία του γιὰ τὸν ἐθνικὸ διχασμό, καὶ ἀναφωνεῖ γιὰ τὸν βασιλέα Γεώργιο Β' τὸ περίφημον «Ζήτω ὁ Βασιλεύς!» (Ἡ σύμπνοια βασιλέως καὶ πρωθυπουργοῦ τὸ 1940, εἰς ἀντίθεσιν μὲ τὸ 1914, ὡδήγησε τὴν Ἑλλάδα εἰς τὴν Δόξαν τοῦ ΟΧΙ.)

   Μᾶς φαίνεται ἐξωφρενικὸ τὸ πῶς καταψηφίστηκε ὁ Βενιζέλος τὸ 1920, ὁ θριαμβευτὴς πρὸ ὀλίγων μηνῶν τῆς Συνθήκης τῶν Σεβρῶν καὶ δημιουργός της Μεγάλης Ἑλλάδος (ἔστω καὶ εὐθραύστου ὅπως οἱ πορσελάνες τῶν Σεβρῶν, κατὰ τὸ λεχθέν). Ναί, ἂν τὸ δοῦμε ἀπομονωμένο τὸ 1920, ἐξωφρενικὸ εἶναι. Ἀλλὰ πῶς ὁδηγηθήκαμε ἐκεῖ; Στὸ 1920 φτάσαμε μετὰ ἀπὸ πέντε χρόνια διχασμοῦ καὶ συχνὰ ἀνοικτοῦ ἐμφυλίου πολέμου. Νωπὸ ἦταν τὸ αἷμα τοῦ εὐγενοῦς Ἴωνα Δραγούμη.
   Ὁ θριαμβευτὴς τῶν Σεβρῶν νὰ μὴν ἐκλέγεται βουλευτὴς καὶ νὰ φεύγει στὸ Παρίσι μὲ κατάρες νὰ τὸν ἀκολουθοῦν; Ἐξωφρενικό, ναί. Ἀλλά, ἂς σκεφτοῦμε καὶ τὸ ἄλλο ἐξωφρενικό, τρία χρόνια πρίν. Ὁ θριαμβευτὴς τῶν Βαλκανικῶν, στρατηλάτης βασιλεὺς Κωνσταντῖνος ΙΒ' (ΙΒ' τὸν ἔλεγαν, καὶ ὁ λαὸς ἔβλεπε τὴν ἐνσάρκωση τοῦ Παλαιολόγου - δὲν εἶναι θέμα ἰδεολογίας αὐτό, εἶναι ἱστορικὸ γεγονός, ἴσως δὲν ὑπῆρξε μεγαλύτερη λατρεία γιὰ ἡγέτη στὴν νεώτερη Ἑλληνικὴ Ἱστορία), νὰ ἐκδιώκεται τὸ 1917 ἀπὸ ξένα ἀποικιακὰ στρατεύματα, καλεσμένα ἀπὸ Ἕλληνες; Ἐξωφρενικό, τὸ ἴδιο καὶ περισσότερο γιὰ τὴν ἄλλη πλευρά.

Ἀθῆναι, Πεδίον τοῦ Ἄρεως, Δεκέμβριος 1916:
Τὸ «ἀνάθεμα τοῦ προδότου» (Βενιζέλου)
«Ἐγὼ ὑπῆρξα ὁ αἴτιος διότι ἐδιχάσθη ὁ Ἑλληνικὸς λαὸς κατὰ τὸν Μέγαν Πόλεμον. Ἐγώ, καλῶς ἢ κακῶς, εἶμαι ἐκεῖνος, ὁ ὁποῖος προεκάλεσε τὸν διχασμὸν αὐτόν. Καὶ πρέπει νὰ γνωρίζετε, ὅτι τώρα ποὺ εἶμαι εἰς τὴν Ἑλλάδα καὶ ὅταν ἔλειπα μακρὰν αὐτῆς, ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον μὲ ἀπησχόλησε καὶ μὲ ἀπασχολεῖ καὶ ἀποτελεῖ διάπυρον πόθον μου καὶ θὰ μὲ κάνῃ εὐτυχὴ πρὶν κλείσω τὰ μάτια μου, εἶναι νὰ εἴδω ὅτι αὐτὸ τὸ χάσμα ἐγεφυρώθη καὶ ὅτι ἐξηλείφθη ἡ διαίρεσις, τὴν ὁποίαν ἡ πολιτική μου προεκάλεσε.» Ἐλευθέριος Βενιζέλος, Βουλὴ τῶν Ἑλλήνων, 17/30-12-1929.Ἡ ἐθνικὴ αὐτὴ ἀγωνία ὤθησε ἀσφαλῶς τὸν Βενιζέλο, κατὰ τὰ χρὀνια τῆς αὐτοεξορίας του, νὰ μελετήσῃ καὶ νὰ ἀποδώσῃ στὰ νέα ἑλληνικὰ (ἴσως ἡ καλύτερη ἀπόδοσις στὰ νέα ἑλληνικὰ) τὴν Ἱστορία τοῦ Θουκυδίδου.Ἐν τούτοις, ἀκολούθησαν τὰ κινήματα τοῦ 1933 καὶ τοῦ 1935!Ὁ ἐμφύλιος πόλεμος (1943-44, 1944-46, 1946-49), τὰ Ἰουλιανά, ἡ δικτατορία, ἀκόμη καὶ οἱ πρόσφατες ἀναρχικὲς ταραχὲς στοὺς δρόμους τῶν Ἀθηνῶν, ἴσως δὲν εἶναι ἄσχετα μὲ τὸ μίσος ποὺ ἐμόλυνε τὴν ψυχὴ τῶν Ἑλλήνων τὰ χρόνια τοῦ μεγάλου διχασμοῦ.

   Ἔδειξε ἡ ἐκπομπὴ «Μεγάλοι Ἕλληνες» τοῦ ΣΚΑΪ τὸ «ἀνάθεμα τοῦ Βενιζέλου», τὸ πετροβόλημα τοῦ ὁμοιώματός του τὸν Δεκέμβριο τοῦ 1916 στὸ Πεδίον τοῦ Ἄρεως. Μὰ τί ἀθλιότητα, τί καννιβαλισμὸς εἶναι αὐτός, εἶπαν! Τὸ ἴδιο καὶ οἱ διώξεις, καὶ φόνοι, βενιζελικῶν, στὴν Ἀθῆνα κατὰ τὰ Νοεμβριανά [8]. Ἐξαλλοσύνη, ἀθλιότης, ναί! Ἀλλὰ πῶς εἴχαμε φθάσει ἐκεῖ; Ὄχι ἁπλῶς εἶχαν κάνει πραξικόπημα οἱ βενιζελικοί, ἀλλὰ εἶχαν ἀποσπάσει τὴν Βόρειο Ἑλλάδα ὡς χωριστὸ κράτος, μὲ ξένα στρατεύματα! Ὄχι ἁπλῶς αὐτό, ἀλλὰ οἱ ξένοι στόλοι ἀπέκλεισαν τὴν Ἀθῆνα καὶ ὁ λαὸς πέθαινε τῆς πείνας. Ὄχι μόνο αὐτό, ἀλλὰ βομβάρδιζαν οἱ ξένοι στόλοι ἀπὸ τὸν Πειραιά, καλεσμένοι ἀπὸ τοὺς βενιζελικούς, τὴν Ἀθῆνα καὶ τὰ ἀνάκτορα. Ὄχι μόνον αὐτό, ἀλλὰ ἀποβιβάστηκαν τὰ ξένα ἀποικιακὰ στρατεύματα γιὰ νὰ καταλάβουν τὴν Ἀθῆνα, προέβησαν δὲ σὲ ἀγριότητες. (Ὁ ἑλληνικὸς στρατὸς τσάκισε τοὺς 3.000 ἀποβιβασθέντες ξένους εἰσβολεῖς (Γάλλους, Ἄγγλους καί... Σενεγαλέζους), οἱ ὁποῖοι «ἀποσύρθηκαν ταπεινωτικά», ὅπως γράφει ὁ Ρίτσαρντ Γκλόγκ, στὰ καράβια. Νεκροὶ καὶ τραυματίες 82 Ἕλληνες στρατιῶτες καὶ 192 ξένοι εἰσβολεῖς.) Αὐτὰ εἶναι ἀντικειμενικὰ ἱστορικὰ γεγονότα, ἀνεξαρτήτως τοῦ ποίου ἡ πολιτικὴ στρατηγικὴ ἦταν ἡ ὀρθότερη (καὶ ἐκεῖ δὲν εἶχε πάντοτε δίκιο ὁ Βενιζέλος, ἀλλά, λέγω, ἀνεξαρτήτως αὐτοῦ). Τὸ «ἀνάθεμα τοῦ Βενιζέλου» μόνον, καὶ οἱ διώξεις τῶν βενιζελικῶν, εἶναι τὸ ἐξωφρενικὸ λοιπόν; Ἐδῶ ὁ ἄλλος, ἔχοντας ἤδη ἀποσπάσει τὴν Βόρειο Ἑλλάδα, εἰσέβαλε στὴν Ἀθῆνα μὲ ξένα στρατεύματα!

Ὁ θριαμβευτὴς στρατηλάτης Διάδοχος Κωνσταντῖνος στὰ ἐλεύθερα Ἰωάννινα (1913).
Δεξιά τοῦ βασιλέως (μὲ τὸ ξίφος) ὁ Ἰωάννης Μεταξᾶς.
Ὁ λαὸς καὶ ὁ στρατὸς ἐλάτρευσαν τὸν βασιλέα Κωνσταντῖνο ΙΒ' (ΙΒ' τὸν ἔλεγαν, ὡς διάδοχο τοῦ Παλαιολόγου), ὅπως ἴσως κανένα ἄλλο πρόσωπο στὴν νεώτερη Ἑλληνικὴ Ἱστορία. Ἀκολούθησε ὅμως ὁ ὀλέθριος Διχασμός...
Ὁ δαιμόνιος στρατηγικὸς νοῦς τοῦ Ἰωάννου Μεταξᾶ ἐδικαιώθη σὲ ὅλες τὶς ἐκτιμήσεις του κατὰ τὸν Α' Παγκόσμιο Πόλεμο καὶ μετά (ἐπιχείρησις Καλλιπόλεως, Μικρασιατικὴ ἐκστρατεία κ.ἄ.) Ἐν τούτοις ἐκατηγορήθη ὡς «γερμανόφιλος». Ὁ ἴδιος, ὅμως, ἐσημείωνε μὲ ψυχρὴ λογική (πολὺ ἐνωρὶς μάλιστα, ὅταν ἡ ἐξέλιξις τοῦ πολέμου ἦταν ἄγνωστη): «Βεβαίως δὲν μᾶς συμφέρει νὰ νικήσῃ ἡ Γερμανία. Μολοντοῦτο, θὰ νικήσῃ κατὰ ξηρὰν καὶ στὸ τέλος ἡ Ἀγγλία θὰ επιβάλῃ τοὺς ὅρους της. Ἀλλὰ ποιοί θὰ εἶναι οἱ ὅροι οὗτοι; Δυνάμεθα νὰ ἐλπίζουμε ἡμεῖς τίποτε; Ἰδοὺ τὰ ἄγνωστα πράγματα. Τὸ μόνον βέβαιον εἶναι ὅτι ἡμεις δὲν πρέπει νὰ εὐρεθῶμεν ἀντιμέτωποι τῆς Ἀγγλίας. Εὐτυχῶς αὐτὸ τὸ κατενόησαν ὅλοι.» (4 Αὐγ. 1914, ἐπιστολὴ πρὸς τὴν σύζυγό του Λέλα).

   Δὲν εἶναι τὸ θέμα μόνον ποίου ἡ πολιτικὴ ἦταν ὀρθότερη. Ἀλλὰ καὶ πῶς ἐπέβαλε ὁ Βενιζέλος τὴν πολιτικὴ του (σωστὴ ἢ λανθασμένη). Μὲ διχασμό, πραξικόπημα καὶ ξένες λόγχες. Γιὰ νὰ μεγαλώση τὴν Ἑλλάδα, λέγω ἐγώ, ναί. Ἀλλὰ ὁ τρόπος ποὺ ἐπεβλήθη αὐτὴ ἡ πολιτική, ὁ διχασμός, πέραν τοῦ οὕτως ἢ ἄλλως τυχοδιωκτικοῦ τῆς Μικρασιατικῆς ἐκστρατείας, ὑπῆρξε καὶ τὸ κύριο αἴτιο τῆς ἀποτυχίας της καὶ τοῦ θλιβεροῦ τέλους. («Ἐγὼ εἶμαι ὁ κύριος ὑπεύθυνός του διχασμοῦ», ὁμολόγησε γενναία ὁ ἴδιος ὁ Βενιζέλος ἀργότερα. «Θὰ μᾶς συγχωρήσει τὸ Ἔθνος τὸ κακὸ ποῦ κάναμε;» ἔγραψε ὁ Μεταξᾶς. (Ὁ Μεταξᾶς εἶχε προβλέψει πολὺ νωρὶς ὅτι ἡ Μικρασιατικὴ ἐκστρατεία θὰ ἀποβῇ καταστροφική, ἀλλὰ ὁ Βενιζέλος δὲν ἄκουγε).)

   Τελικῶς, ὄχι μόνον ἡ Μικρασιατικὴ Ἐκστρατεία ὑπῆρξε ἡ Σικελικὴ Ἐκστρατεία τῆς νεώτερης Ἑλληνικῆς Ἱστορίας (ἀκόμη καὶ στὸ ὅτι, χαρακτηριστικῶς, ἔπεσε στοὺς ὤμους ὄχι τοῦ ἐμπνευστοῦ της ἀλλὰ τῶν ἀντιθέτων· ὁ δὲ ἐμπνευστὴς ἔφευγε ὁδοιπόρος γιὰ τὰ Σοῦσα, ἢ τοὺς Παρισίους), ἀλλὰ καὶ ὁ Βενιζέλος ὑπῆρξε ὁ Ἀλκιβιάδης -μὲ τὰ προτερήματα καὶ τὰ ἐλαττώματά του- τῆς νεωτέρας Ἑλλάδος.

   Δύο παρατηρήσεις ἐπὶ τοῦ ἄρθρου τοῦ Ἀλέξη Παπαχελᾶ («Ἡ Καθημερινή», 29-4-2009) [2]. Ἐὰν τὸ ζητούμενον ἦταν μόνον νὰ προσαρτήσουμε τὴν Ἀνατολικὴ Θρᾴκη (μὲ αὐτονομία- διεθνοποίησι πιθανῶς τῆς Κωνσταντινουπόλεως), πρὸς τί ἡ βία (μὲ ὅλες τὶς σημασίες τῆς λέξεως!) τοῦ Βενιζέλου νὰ βγοῦμε στὸν πόλεμο; (Ὅταν μάλιστα δὲν μᾶς ἤθελαν κἄν, καὶ ἐρωτοτροποῦσαν μὲ τὴν Βουλγαρία! Ἡ δὲ τσαρικὴ Ρωσία εἶχε θέσει βέτο στὴν ἑλληνικὴ συμμετοχὴ τῆς ἐκστρατείας στὴν Καλλίπολι (γιὰ νὰ μὴν ἐγείρουν οἱ Ἕλληνες ἀπαιτήσεις γιὰ τὴν Πόλι, τὴν ὁποία ἡ Ἀντάντ εἶχε ὑποσχεθεῖ στὴν Ῥωσία), καὶ ὅμως, γιὰ τὸ θέμα τῆς συμμετοχῆς μας στὴν ἐκστρατεία αὐτή, ὅπου δὲν μᾶς ἤθελαν, καὶ ἡ ὁποία ἐκστρατεία ὑπῆρξε ἡ μεγαλύτερη συντριβὴ τῆς Ἀντάντ, ὅπως ὀρθῶς εἶχε προβλέψει ὁ Ἰωάννης Μεταξᾶς, ξεκίνησε τὸ 1914 ὁ Διχασμός!) Γιατί νὰ προσφέρουμε ἐδῶ καὶ τώρα ὁλόκληρη τὴν Θρᾴκη στοὺς Βούλγαρους (εὐτυχῶς δὲν δέχθηκαν, καὶ σημείωσαν τὸ ρεκὸρ βλακείας τοῦ 20οῦ αἰῶνος!), γιὰ ἀόριστα καὶ ἀβέβαια μελλοντικὰ ἀνταλλάγματα στὴν Μικρασία; Θὰ μπορούσαμε, ἀκολουθοῦντες ἀρχικῶς τὴν πολιτικὴ τῆς οὐδετερότητος, νὰ εἰσέλθουμε στὸν πόλεμο στὸ τέλος, ὅπως ἔκανε π.χ. ἡ Ῥουμανία, νὰ ἀπελευθερώσουμε τὴν Ἀνατολικὴ Θρᾴκη, νὰ ἐπιτύχουμε πιθανῶς αὐτονομία τῆς Πόλεως, τοῦ Πόντου καὶ τῆς Σμύρνης, καὶ ὅλα θὰ ἦταν ἰδανικά.

   Σχετικῶς μὲ τὴν συνθήκη τῆς Λωζάννης, τὸ 1922, μετὰ τὴν Καταστροφή, τώρα, δὲν ξέρω κατὰ πόσον εἶναι ἐπιτυχία τοῦ Βενιζέλου. Γιατί δὲν καταλάβαμε τότε τὴν Ἀνατολικὴ Θρᾴκη; Στρατιωτικῶς, μπορούσαμε εὔκολα. Βεβαίως, ἡ Ἑλλὰς ἦταν κατεστραμμένη, καὶ στὸ στρόχαστρο τῆς διεθνοῦς κοινότητος, ἡ δὲ Ἀγγλία εἶχε ἀντιρρήσεις... Ἀλλὰ ἡ διατήρησις τῆς Δυτικῆς, μόνον, Θρᾴκης, δὲν εἶναι ἐπιτυχία. Ἀπὸ τὴν ἄλλη, ἡ ἀνταλλαγὴ πληθυσμῶν, 1.500.000 Ἕλληνες ἔναντι 500.000 Τούρκων, δὲν ἐγγράφεται στὰ ἀρνητικά της διπλωματίας τοῦ Βενιζέλου, ὅπως λέγουν ὁρισμένοι. Ὁ λόγος εἶναι ὅτι οἱ Ἕλληνες εἶχαν ἤδη ἐκδιωχθεῖ ἀπὸ τὴν Μικρασία, καὶ μὲ καμμιὰ συνθήκη δυστυχῶς δὲν θὰ μποροῦσαν νὰ ἐπιστρέψουν καὶ νὰ εὐημερήσουν, ἐνῷ οἱ Τοῦρκοι ἦταν ἐδῶ. Πρακτικῶς λοιπόν, ἂν καὶ οἱ συνολικοὶ ἀριθμοὶ δείχνουν τὸ ἀντίθετο, ἡ ἀνταλλαγὴ πληθυσμῶν ἦταν ὑπὲρ τῶν ἑλληνικῶν συμφερόντων.

Σημειώσεις:

[1] Χαρακτηριστικὸ τοῦ τρόπου μὲ τὸν ὁποῖον εἶχε ἐπικρατήσει ἐν Ἑλλάδι νὰ ἀντιμετωπίζεται ἡ ἱστορία τῆς περιόδου εἶναι ἡ συνέντευξις τοῦ Ν. Παπαδάκη, γεν. διευθυντοῦ τοῦ Ἰδρύματος «Ἐλευθέριος Βενιζέλος» στὰ «Νέα» (10-5-2005). Τίτλος, τὸ ἀρκούντως φαιδρὸν λεχθέν στὴν συνέντευξι ὅτι... «Ο Bενιζέλος θα μπορούσε να ιδρύσει θρησκεία...»!
Ἐπίσης, τὸ ἄρθρον τοῦ ἐθνομηδενιστοῦ Ἀντ. Λιάκου, «Ο Κώστας Καραμανλής και το βιβλίο της ιστορίας» («Τὸ Βῆμα», 19-6-2007), ὅπου ὁ Βενιζέλος ἐπαινεῖται, καὶ δυστυχῶς ἐπαινεῖται καὶ ἀπὸ τὸν νῦν πρωθυπουργὸ Κ. Καραμανλῆ τὸν νεώτερο στὴν διδακτορικὴ διατριβὴ τοῦ τελευταίου, ὄχι γιὰ τὸ ὅραμα τῆς Μεγάλης Ἑλλάδος, ἀλλὰ γιὰ τήν... «ἑλληνοτουρκικὴ φιλία» τοῦ 1928-32!
   (Ἐκτὸς ἀπὸ τὰ πραγματικὰ δεδομένα, στὸ ἄρθρον ἀναφέρονται καὶ φαιδρότητες, ὅπως: «Ο Βενιζέλος, γράφει ο Καραμανλής «οραματιζόταν την πιθανότητα επίτευξης στο μέλλον μιας ελληνοτουρκικής συνομοσπονδίας. Γι' αυτόν τον λόγο έμοιαζε να αποδέχεται ως και την αμφιλεγόμενη θεωρία του Κεμάλ για την κοινή καταγωγή των δύο λαών. Και οι δύο ονειρεύονταν την ανάσταση του Βυζαντίου με την Κωνσταντινούπολη σαν πρωτεύουσα, δημιουργημένου όχι από την κατίσχυση τον ενός έθνους επάνω στο άλλο αλλά από τη βαθμιαία ειρηνική τους συγχώνευση.»
   Σχόλιον φίλου: «Αναρωτιέμαι τι αποδείξεις έχει ο Καραμανλής για τον ισχυρισμό του ότι «ο Βενιζέλος και ο Κεμάλ ονειρεύονταν την ανάσταση του Βυζαντίου με την Κωνσταντινούπολη σαν πρωτεύουσα, δημιουργημένου όχι από την κατίσχυση τον ενός έθνους επάνω στο άλλο αλλά από τη βαθμιαία ειρηνική τους συγχώνευση», όταν η πολιτική τους δράση δείχνει το ακριβώς αντίθετο: και οι δύο αγωνίζονταν για την δημιουργία μεγάλου και εθνικώς ομοιογενούς κράτους, ο μεν Βενιζέλος μέσω της ανταλλαγής των πληθυσμών, ο δε Κεμάλ μέσω γενοκτονιών και εθνοκαθάρσεων. Παράλληλα και οι δύο είχαν «αντιπάθεια» προς την Κωνσταντινούπολη: ο μεν Βενιζέλος δεν την περιέλαβε στις εδαφικές βλέψεις της Ελλάδος στο συνέδριο των Σεβρών και την άφησε στους Συμμάχους, ο δε Κεμάλ μετέφερε την πρωτεύουσα της Τουρκίας από την Κωνσταντινούπολη στην Άγκυρα. Πώς ο Καραμανλής έρχεται να υποστηρίξει κάτι εντελώς αντίθετο με την γνωστή σε όλους ιστορική πραγματικότητα;»)

   Σχετικῶς μὲ τὴν διδακτορικὴ διατριβὴ τοῦ Κ. Καραμανλῆ, καὶ γιὰ μιὰ γενικότερη κριτικὴ στὴν μετὰ τὴν Καταστροφὴ τοῦ 1922 ἐξωτερικὴ πολιτικὴ τοῦ Ἐλευθερίου Βενιζέλου, βλέπε τὴν βιβλιοκριτικὴ τοῦ ἱστολογίου «Θέματα Ἑλληνικῆς Ἱστορίας», «Αναφορά και Κριτική στο Βιβλίο "Ο Ελευθέριος Βενιζέλος και οι Εξωτερικές μας σχέσεις 1928-1932" του Κωνσταντίνου Αλ. Καραμανλή».

[2] Δημοσιεύσεις στὴν «Καθημερινή»:
Ἀντώνης Καρκαγιάννης, «Οι μεγάλες ευθύνες του Ελευθερίου Βενιζέλου στη Μικρασιατική Καταστροφή», «Ἡ Καθημερινή», 26-4-2009.
Ἀλέξης Παπαχελᾶς, «Ρεαλισμός και πατριωτισμός», «Ἡ Καθημερινή», 29-4-2009.
Ἀντώνης Καρκαγιάννης, «Μοιραία σφάλματα του Ελευθερίου Βενιζέλου», «Ἡ Καθημερινή», 3-5-2009.
Πάσχος Μανδραβέλης, «Ο Ελευθέριος Βενιζέλος και οι ευθύνες για τη Μικρασιατική καταστροφή», «Ἡ Καθημερινή», 6-5-2009. (Μὲ σχόλια ἀναγνωστῶν στὴν ἱστοσελίδα.)
«90 χρόνια από την απόβαση στη Σμύρνη», «Ἡ Καθημερινή», 17-5-2009· Ἀντώνης Καρκαγιάννης, «Οι δεσμεύσεις του Βενιζέλου στη Μ. Ασία»· Γιῶργος Μαυρογορδᾶτος, «Δεν μπορούσε κανείς να προβλέψει σωστά».
«Η απόβαση στη Σμύρνη συνεχίζει να διχάζει...», «Ἔθνος», 16-5-2009.

[3] ΣΚΑΪ, «Μεγάλοι Ἕλληνες».

[4] Κωνσταντῖνος Σβολόπουλος, «Η απόφαση για την επέκταση της Ελληνικής κυριαρχίας στη Μικρά Ασία», ἐκδ. Ἴκαρος.
Μιὰ βιβλιοπαρουσίασις.
Ὁ Κ. Σβολόπουλος ἀκολουθεῖ τὴν βενιζελική, ἂν καὶ μετριοπαθή, ὁπτικὴ τῶν πραγμάτων.

[5] Χρῆστος Γιανναρᾶς, «Eναύσματα κριτικών αναμετρήσεων», «Ἡ Καθημερινή», 3-5-2009.
«Ἡ Ἱστορία τοῦ Ἐθνικοῦ Διχασμοῦ κατὰ τὴν ἀρθρογραφία τοῦ Ἐλευθερίου Βενιζέλου καὶ τοῦ Ἰωάννου Μεταξᾶ», ἐκδ. Κυρομάνος, 2007.

[6] Περὶ «μύθων» τοῦ 1821 βλ. π.χ.:
Γιῶργος Κεκαυμένος, «Το Κρυφό Σχολειό κι η Ιστορία: Οι πηγές, οι μαρτυρίες, η αλήθεια».
Γιῶργος Κεκαυμένος, «25 Μαρτίου - Αγία Λαύρα: Μύθοι;».

[7] Ἱστορικὲς Μνῆμες, «Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (26-10-1912) και ο Ελευθέριος Βενιζέλος».

[8] Τὰ Νοεμβριανά.
Μιχάλης Κατσίγερας, «Ιστορικές αναδρομές του Νοεμβρίου» («Ἡ Καθημερινή», 5-11-2006)
«Tα ξεχασμένα Νοεμβριανά» («Ἡ Καθημερινή», 18-11-2006)
   «Ο επικεφαλής της ναυλωχούσης στον Πειραιά συμμαχικής ναυτικής μοίρας του στόλου της Ανατολής, Γάλλος αντιναύαρχος Νταρτίζ ντυ Φουρνέ, ζήτησε από τη βασιλική κυβέρνηση των Αθηνών την παράδοση πολεμικών σκαφών και άλλου αμυντικού υλικού. Η κυβέρνηση αρνήθηκε και στις 18 ο Φουρνέ αποβίβασε 3.000 από τους άνδρες του στο Φάληρο και στον Πειραιά, ενώ μέρος αυτών κατέλαβε θέσεις μέσα στην ελληνική πρωτεύουσα. Συνέβη όμως αυτό που δεν περίμενε ο αντιναύαρχος: Δυνάμεις από τους φιλοβασιλικούς Συνδέσμους Επιστράτων συγκρούσθηκαν με τους εισβολείς. Σκοτώθηκαν ή τραυματίσθηκαν 194 ξένοι και 82 Έλληνες. Οι σύμμαχοι εντυπωσιάστηκαν γιατί δεν περίμεναν την ένοπλη αντίσταση. Μάλιστα όπως σημειώνει ο Βρετανός ιστορικός Ρίτσαρντ Γκλόγκ αποσύρθηκαν ταπεινωτικά. Ο συμμαχικός στόλος βομβάρδισε κοντά στο Στάδιο και στο Παλάτι πιέζοντας έτσι τον Κωνσταντίνο και την Κυβέρνηση για ένα νέο συμβιβασμό που επήλθε το απόγευμα της ημέρας εκείνης της 18ης Νοεμβρίου το 1916. Τότε, οι βενιζελικοί πολίτες –κατά τεκμήριον φίλοι της Συνεννόησης– εγκαταλείφθηκαν στην τρομοκρατία των Επιστράτων, οι οποίοι έκαψαν, λεηλάτησαν και σκότωσαν 35.»

Σάββατο 14 Φεβρουαρίου 2009

10 Μαρτίου 1996 μ.Χ.: Λῆξις Πελοποννησιακοῦ Πολέμου

Τελικῶς δὲν ὑπάρχουν ὅλα στὸ Διαδίκτυο;! Ἔψαχνα τὸ κείμενο αὐτὸ καὶ δὲν τὸ ἔβρισκα. Ἀλλὰ ἔλα ποὺ πρὸ 13 ἐτῶν ἤμουν ἤδη στὶς ἐπάλξεις, τὸ εἶχα ἀντιγράψει ἀπὸ τὴν ἐφημερίδα (σὲ greeklish) καὶ τὸ εἶχα στείλει στὴν λίστα hellas!

Ἰδοὺ λοιπόν. Εἴκοσι τέσσερις αἰῶνες ἀκριβῶς μετὰ τὸ 404 π.Χ., τὴν 10η Μαρτίου 1996 στὴν Σπάρτη, ὁ δήμαρχος Ἀθηναίων Δημήτρης Ἀβραμόπουλος καὶ ὁ δήμαρχος Σπαρτιατῶν Δημοσθένης Ματάλας ὑπέγραψαν διακήρυξι λήξεως τοῦ Πελοποννησιακοῦ Πολέμου, φιλίας καὶ συνεργασίας μεταξὺ τῶν δύο ἐνδοξοτάτων ἑλληνικῶν πόλεων! Τὴν διακήρυξι συνέταξε ὁ ἀκαδημαϊκὸς Κωνσταντῖνος Δεσποτόπουλος.


Σπάρτη καὶ Ἀθῆναι μὲ τὴν ἱστορικὴ μεγαλουργία τους ἀποτελοῦν σύμβολο πολιτισμοῦ οἰκουμενικὴς ἐμβέλειας. Οἱ δυὸ αὐτὲς κορυφαῖες πόλεις τῆς ἀρχαίας Ἑλλάδος, συνασπισμένες σὲ κρίσιμη ὥρα τῆς ἱστορίας, ἔσωσαν τὴν ἐλευθερία τῶν Ἑλλήνων, ἐνῷ καὶ προσέφεραν στὴν ἀνθρωπότητα, μὲ τὴν ἄρθρωση καὶ τὴ λειτουργία τους, πρότυπα κοινωνικοῦ ρυθμοῦ καὶ δημιουργικοῦ βίου. Ἡ πόλις τοῦ Λυκούργου, τοῦ Χίλωνος καὶ τοῦ Λεωνίδα, θέσπισε τὴν αὐστηρὴ παιδεία, ἐδραίωσε τὴ νομοκρατία, πρόβαλε τὸ παράδειγμα τῆς ἡρωικῆς ἐμμονῆς στὸ καθῆκον. Ἡ πόλις τοῦ Σόλωνος, τοῦ Κλεισθένους καὶ τοῦ Περικλέους, τοῦ Αἰσχύλου καὶ τοῦ Φειδίου, τοῦ Σωκράτους καὶ τοῦ Πλάτωνος διέπλασε τὸν κλασσικὸ τύπο δημοκρατίας, ἀνήγαγε τὴν ποίηση καὶ τὴν καλλιτεχνία σὲ μορφὲς ἀνυπέρβλητες, ἀκεραίωσε τὴ γνήσια φιλοσοφία.

Οἱ τρισένδοξες αὐτὲς πόλεις ὅμως ἁμάρτησαν τραγικὰ μὲ τὸν ἀδυσώπητο μεταξύ τους πόλεμο ἀπὸ 431 ἔως 404 π.Χ. Ἐφέτος συμπληρώνονται εἴκοσι τέσσερις αἰῶνες ἀκριβῶς, ἀφ᾿ ὅτου ὁ ἀδελφοκτόνος ἐκεῖνος πόλεμος ἔληξε, μὲ στρατιωτικὴ νίκη τῆς Σπάρτης καὶ τῶν συμμάχων της.

Σήμερα, 10 Μαρτίου 1996, στὴν πρωτεύουσα τῆς Λακεδαίμονος, ὁ δήμαρχος Ἀθηναίων καὶ ὁ δήμαρχος Σπαρτιατῶν ἐκφράζουν τὴ βαθύτατη θλίψη τους γιὰ τὴν πολυαίμακτη σύρραξη τῶν δύο κορυφαίων πόλεων τῆς ἀρχαίας Ἑλλάδος καὶ διακηρύττουν τὴν λήξη μὲ ὅρους ἰσοτιμίας ἀναδρομικὰ τοῦ καταστροφικοῦ ἐκείνου πολέμου «Ἀθηναίων καὶ Πελοποννησίων» καὶ τὴν ἐμπέδωση ἀρρήκτων μεταξὺ τῶν δύο πόλεων δεσμῶν φιλίας καὶ συνεργασίας, μὲ ἠθικὸ ἔρεισμα καὶ τὴν ἀρχαία ἱστορικὴ μεγαλουργία τους.

Ὁ Δήμαρχος Σπαρτιατῶν
Δημοσθένης Ματάλας

Ὁ Δήμαρχος Ἀθηναίων
Δημήτρης Ἀβραμόπουλος

Πέμπτη 1 Ιανουαρίου 2009

Ἡ ὑποτιθέμενη «δήλωσις Κίσινγκερ» (ἢ Castlereagh) καὶ ἡ ἱστορική της διαδρομή

Καλή Χρονιά, φίλοι μου! Ὑγεία καὶ εὐτυχία γιὰ τοὺς ἀνθρώπους ὅπου γῆς, προπάντων ὅσους δοκιμάζονται καθημερινῶς. Γιὰ τὸν Ἑλληνισμό ποὺ ἄφησε πίσω ἕνα ἔτος ἀγωνιζόμενος στὶς ἐπάλξεις τοῦ Χρέους κατὰ τῆς μαύρης ἀντιδράσεως ποὺ ξέσπασε μὲ λύσσα, πληγωμένη ἀπὸ τὰ δύο μεγάλα ΟΧΙ στὸ σχέδιο Ἀννάν καὶ στὴν διαγραφὴ τῆς ἱστορικῆς μας μνήμης. Ἕνα ἔτος ποὺ πέρασε μὲ τὴν ὀδυνηρὴ ἀπώλεια δύο μεγάλων Ἑλλήνων, τοῦ ἀρχιεπισκόπου Χριστοδούλου καὶ τοῦ προέδρου Παπαδοπούλου, καὶ ἔκλεισε σὲ μιὰ κατάστασι ἀναρχίας, οἰκονομικῆς κρίσεως, ἀνησυχίας γιὰ τὸ μέλλον· ἀλλὰ μᾶς ἄφησε ὀρθίους καὶ ἀποφασισμένους. Πολλές εὐχές, καὶ τοῦ χρόνου στὴν Πόλι!

...Εἶναι, ἐνδιαφέρον νὰ ἐρευνήσουμε μερικὲς δηλώσεις ποὺ ἔχουν λάβει διαστάσεις θρύλου. Δηλώσεις ὑπαρκτές, δηλώσεις ἀνύπαρκτες, ἢ δηλώσεις ὑπαρκτὲς ποὺ χαρακτηρίζονται ἀπὸ διαφόρους ὡς ἀνύπαρκτες. Σὲ ἐπόμενα σημειώματα θὰ ἀσχοληθοῦμε μὲ ρήσεις, πραγματικὲς ἢ μή, τοῦ Ἰσοκράτους, τοῦ Μαντείου τῶν Δελφῶν, τῶν Βάσκων ἑλληνιστῶν καὶ φιλελλήνων καὶ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Βαρθολομαίου. Σήμερα θὰ ἐξετάσουμε τὸ ἱστορικὸ μιᾶς δηλώσεως, πιθανῶς ἀνυπάρκτου (ὅπως παρουσιάζεται), ἀλλὰ μὲ ὑπαρκτὸ ἱστορικὸ πλέον τοῦ αἰῶνος! Τὴν διαβόητη «δήλωσι Κίσινγκερ».

Ἡ ὑποτιθέμενη «δήλωσις Κίσσινγκερ» ἐπιμένει νὰ ἐπανέρχεται, ἀποπροσανατολιστικῶς συνήθως, ἐδῶ καὶ χρόνια. Τὸ ἱστορικό της ἔχει καταγράψει συνοπτικῶς ὁ Νίκος Σαραντάκος (ψέγοντας, ὡς συνήθως, τοὺς ἐπαράτους ἐθνικιστάς· ἂν καὶ ἐθνικιστὴς εἶναι, ἐπὶ παραδείγματι, ὁ συγγραφεὺς καὶ συνεργάτης τῶν «Πολιτικῶν Θεμάτων» Νικόλαος Καλογερόπουλος, ὁ ὁποῖος διερεύνησε τὸ θέμα), προσθέτω δὲ ἐγὼ στὸ παρὸν μερικὰ ἐπιπλέον εὐρήματα.

Προσωπικῶς δὲν γνωρίζω ἐὰν ἔγινε αὐτὴ ἡ δήλωσις, σοβαρῶς μάλιστα ἀμφιβάλλω, θεωρῶ δὲ τὴν χρῆσιν της ἀποπροσανατολιστική.

Πάντως, ὁ κ. Σαραντάκος σφάλλει εἰς τὸν ἐξῆς συλλογισμόν: Λέγει ὅτι ἀποκλείεται νὰ εἶπε ὁ Κίσινγκερ τὸ τοιοῦτον το 1974, διότι τὸ εἶπε ὁ λόρδος Πάλμερστον -ἢ μᾶλλον ὁ Κάστλρη- τὸ 1850 ἢ ἐνωρίτερα. Προσωπικῶς, θὰ συμφωνήσω ὅτι, πράγματι, εἶναι ἀπίθανον νὰ ἔκανε ὁ Κίσινγκερ μιὰ τέτοια δήλωσι, μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ποὺ τοῦ ἀποδίδεται. Ἀλλὰ ἡ ρῆσις τοῦ Καστελρήγου δὲν ἀποτελεῖ ἀπόδειξιν γιὰ αὐτό - ἀντιθέτως, μόνον γιὰ τὸ ἀντίθετον θὰ μπορούσαμε ἐνδεχομένως νὰ τὴν ἐπικαλεστοῦμε. (Κοινῶς, εἶναι γελοῖο νὰ φαντασθοῦμε ὅτι ὁ Κίσινγκερ θὰ σκεπτόταν νὰ πῇ σήμερα κάτι τόσο έξωφρενικό καὶ ξεκάρφωτο! Ἀλλά, κάλλιστα θὰ μποροῦσε νὰ πῇ π.χ. «...Καὶ νὰ σᾶς πῶ, μεταξὺ σοβαροῦ καὶ ἀστείου, μ᾿ αὐτὰ ποὺ κάνουν ἐτοῦτοι οἱ Ἕλληνες μὲ βάζουν σὲ πειρασμὸ νὰ ἐπικαλεστῶ τὸν Castlereagh, ὁ ὁποῖος εῖχε πεῖ ὅτι... Χαχα!! Ἄντε, γειά μας!» Ἀλλὰ καὶ αὐτό, βεβαίως, δὲν εἶναι παρὰ σενάριο, δυνατὸν μέν, ἀπίθανον δὲ (ἀνάμεσα σὲ ἄπειρες ἄλλες πιθανὲς ἀπιθανότητες - π.χ. ἀκριβῶς ὅπως παραπάνω νὰ ἐσκέφθηκε ὁ πλαστογράφος, ἐντόπιος ἢ ξένος) καὶ δὲν ἔχουμε στοιχεῖα γιὰ νὰ τὸ θεωρήσουμε γεγονός.) Ἐπίσης λογικὸ σφάλμα εἶναι ὁ ἰσχυρισμὸς ὅτι τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ δήλωσις ἐπανεμφανίζεται κάθε τόσο μὲ διαφορετικὰ στοιχεῖα τὴν καθιστᾷ ἀποδεδειγμένως πλαστή. Ἀλλὰ τὸ ὅτι οἱ ἐπόμενες παραποιημένες ἐκδοχὲς εἶναι ἀναξιόπιστες δὲν προσθέτει τίποτε ὅσον ἀφορᾷ στὴν ἐγκυρότητα ἢ στὴν πλαστότητα τῆς πρώτης ἐκδοχῆς. (Ἀλλὰ πρέπει νὰ βροῦμε ποιὰ ἀκριβῶς εἶναι αὐτή!) Τὸ συμπέρασμα, ἐπομένως, ὅσον ἀφορᾷ στὴν πλαστότητα τῆς δηλώσεως μπορεῖ νὰ εἶναι σωστό, ἀλλὰ τὰ συγκεκριμένα ἐπιχειρήματα ὄχι.

Σημαντικότερο ἐπιχείρημα κατὰ τῆς δηλώσεως, περισσότερο ἀπὸ τὸ ὅτι «τέτοια πράγματα δὲν λέγονται» [1], θεωρῶ τὴν διάψευσι ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν Κίσινγκερ. Ὄχι λόγῳ τῆς φιλαληθείας τοῦ ἀνδρός, ἀλλὰ διότι, γιὰ νὰ διαψεύδῃ τὴν δήλωσι, σημαίνει, ἁπλούστατα, ὅτι μπορεῖ νὰ τὸ κάνῃ.

Συνοψίζοντας, θεωρῶ τὴν «δήλωσι Κίσινγκερ» ἀποπροσανατολιστικὴ καὶ χρησιμεύουσα κυρίως εἰς μολυσματικοὺς ἰοὺς τῆς ἀρνησιπατρίας, διὰ νὰ ἀποδίδουν ἐπιπολαιότηταν εἰς τοὺς Ἕλληνας. Ἐπιπλέον, μᾶς ἀποσπᾷ τὴν προσοχὴ ἀπὸ τὶς δικές μας εὐθύνες, τὴν δική μας ὁλιγωρία, ἀλλὰ καὶ τὸν ἐσωτερικὸ ἐχθρό, ἀποδίδοντας τὰ δεινά μας σὲ ὑποθετικὲς παγκόσμιες συνωμοσίες «προαιώνιων ἐχθρῶν τῆς Ἑλλάδος».

Ἡ ἱστορικὴ διαδρομή, ὅμως, τῆς «δηλώσεως», ἀλλὰ και τὸ πνεῦμα τῆς πολυαίωνης ξενοκρατίας καὶ ὑποτέλειας ποὺ αὐτὴ ἐκφράζει, εἶναι ὑπαρκτὰ καὶ κυρίαρχα, καὶ ὡς ἐκ τούτου ἄξια ἐρεύνης. Διότι ἡ ἐπιδίωξις τοῦ ἀφελληνισμοῦ μας, ἱστορικοῦ, γλωσσικοῦ, θρησκευτικοῦ καὶ πολιτισμικοῦ, εἶναι λυσσώδης καὶ πολυαίωνη· σήμερα δὲ ἀπειλεῖ εὐθέως αὐτὴν τούτην τὴν ὕπαρξί μας. Ἀλλὰ τὸ θέμα, ἐπαναλαμβάνω, δὲν εἶναι ἐὰν ἐπιδιώκεται ἀπὸ ξένους (ὄχι ἐπειδὴ μᾶς «ἀντιπαθοῦν» κάποιοι, ἀλλὰ ἐπειδὴ ἡ ὕπαρξις τῶν ἐλευθέρων ἱστορικῶν ἐθνῶν ἀντίκειται στὴν παγκοσμιοποίησι)· τὸ θέμα εἶναι ὅτι ἐπιδιώκεται λυσσωδῶς καὶ ἀπροκάλυπτα ἀπὸ «Ἕλληνες». Ὡς ἐκ τούτου, ἡ μὲν «δήλωσις Κίσινγκερ» ἐπανέρχεται κάθε τόσο, προφανῶς ἐπειδὴ ταιριάζει γάντι μὲ τὰ πράγματα, ἀλλὰ δὲν πρέπει νὰ μᾶς φταίει ὁ ἀμερικανοεβραῖος πολιτικὸς γιὰ τὴν δήλωσι ποὺ πιθανῶς δὲν ἔκανε καὶ ὄχι αὐτοὶ ποὺ καὶ τὰ λένε καὶ τὰ κάνουν, συστηματικῶς, συνεχῶς καὶ ἀπροκάλυπτα, καὶ τοὺς ψηφίζουμε ἐμεῖς οἱ ἴδιοι κιόλας! [2]

Τὸ ἱστορικόν, λοιπόν, τῆς ὑποθέσεως, ἔχει ἱστορίαν αἰώνων! Ἐπὶ τῆς προηγηθείσης ἐρεύνης τοῦ Νίκου Σαραντάκου, ἀκολουθοῦν μερικὲς προσθῆκες.

Ὁ πατὴρ Γεώργιος Μεταλληνὸς ἀναφέρεται ὡς αὐτήκοος μάρτυς, τοποθετεῖται δὲ ἡ δήλωσις τὸ 1974.

Τὸ περιοδικὸ «Ρεσάλτο» πολλάκις ἔχει ὑποστηρίξει ὅτι ἡ δήλωσις εἶναι γεγονός. Π.χ. ὁ ἐκδότης τοῦ περιοδικοῦ Θύμιος Παπανικολάου («Ροβεσπιέρος») τοποθετεῖ τὸ ὑποτιθέμενο γεγονὸς τὸν Σεπτέμβριο τοῦ 1974 στὴν Οὐάσιγκτον, παραθέτει δὲ τὸ ἀκόλουθο κείμενο, ὄχι ὅμως πηγή:

Henry Kissinger: «The Greek people are anarchic and difficult to tame. For this reason we must strike deep into their cultural roots: Perhaps then we can force them to conform. I mean, of course, to strike at their language, their religion, their cultural and historical reserves, so that we can neutralize their ability to develop, to distinguish themselves, or to prevail; thereby removing them as an obstacle to our strategically vital plans in the Balkans, the Mediterranean, and the Middle East.»

Μάριος Πλωρίτης γράφει σχετικῶς («Αποκαλύψεις τώρα και πάντα», «Τὸ Βῆμα», 31-8-1997) (οἱ παραπομπὲς τοῦ ἰδίου):

«Τη γλαφυρότερη ­ και αποκαλυπτικότερη ­ κρίση για τη χώρα μας και τους ιθαγενείς της, την διατύπωσε πριν τρία χρόνια, μιλώντας δημόσια στην Ουάσινγκτον, ο «πολύς» Χένρυ Κίσσινγκερ, ο μέγας συνεργός της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο. Έφα, λοιπόν, ο «μάγος» της αμερικανικής πολιτικής:
»«Ο ελληνικός λαός είναι ατίθασος και γι' αυτό πρέπει να τον πλήξουμε βαθιά στις πολιτιστικές ρίζες του. Τότε, ίσως συνετισθεί. Εννοώ, δηλαδή, να πλήξουμε τη γλώσσα, τη θρησκεία, τα πνευματικά και ιστορικά αποθέματά του, ώστε να εξουδετερώσουμε κάθε δυνατότητά του να αναπτυχθεί, να διακριθεί, να επικρατήσει, για να μη μας παρενοχλεί στα Βαλκάνια, να μη μας παρενοχλεί στην Ανατολική Μεσόγειο, στη Μέση Ανατολή, σε όλη αυτή τη νευραλγική περιοχή μεγάλης στρατηγικής σημασίας για μας, για την πολιτική των ΗΠΑ» [«Οικονομικός Ταχυδρόμος», 14.8.97.].
»Ευθύτερη κρίση και ευστοχότερη μέθοδο πολιτιστικής γενοκτονίας δεν θα επινοούσαν ούτε οι οσμανλήδες λαοκτόνοι. Το μόνο που μπορείς να προσάψεις στον περινούστατο «Χάρρυ», είναι ότι δεν πρωτοτυπεί και τόσο. Απλώς, βελτίωσε και επαύξησε μια παλιότερη συνταγή: Πριν 170 περίπου χρόνια, ο άγγλος υπουργός Εξωτερικών Ρόμπερτ Κάσλρη (Castlereagh, ο Καστελρήγος, όπως τον έλεγαν τότε εδώ), μαρκήσιος του Londonderry και αδερφοποιτός του Μέττερνιχ, ευχόταν «να καταστή η (επαναστατημένη) Ελλάς όσον τον δυνατόν ολιγώτερον επικίνδυνος, ο δε λαός της μικρόψυχος ως τα έθνη του Ινδοστάν» [Prokesch-Osten, Ιστορία της επαναστάσεως των Ελλήνων (1867). Μετάφρ. Γ. Αντωνιάδου, 1878-9, σελ. 183.]»

(Τὸ αὐτὸ ἐπανέλαβε ὁ Μάριος Πλωρίτης στὸ ἄρθρον του, «Οι χάρτες και οι βάρκες», «Τὸ Βῆμα», 21-1-2001.)

Ὅπως φαίνεται καὶ ἀπὸ τὰ παραπάνω, πιθανῶς πρώτη πηγὴ τοῦ μύθου εἶναι ἡ ἀποδιδομένη δήλωσις εἰς τὸν Castlereagh, μαρκήσιο τοῦ Londonderry. Ἂς ἐρευνήσουμε, λοιπόν, αὐτὴν τὴν δήλωσι.

Ἀπὸ ἄλλη πηγὴ ἐπληροφορήθην ὅτι τὸ αὐτὸ ἀναφέρει ἡ καθηγήτρια Μαρία Τζάνη (Μαρία Τζάνη, Ἀναστασία Παμουκτσόγλου, «Τὸ Ἑλληνικὸ ἐκπαιδευτικό σύστημα: Ταὐτὸν καὶ ἀλλοτριομορφοδίαιτον», ἐκδ. Ἐρωδιός, Θεσσαλονίκη 2002). (Ὅποιος εὐκαιρεῖ, ἂς τὸ ἐπιβεβαιώσῃ.):
««Οἱ Ἕλληνες εἶναι εὔψυχοι καὶ μεγάθυμοι. Αὐτὸ εἶναι ἐνάντια στὰ συμφέροντά μας, γι᾿ αὐτὸ πρέπει νὰ γίνουν μικρόψυχοι, ὅπως τὰ ἔθνη τοῦ Ἱνδοστάν.» (Λόρδος Λοντοντέρρυ, στὴν Βρετανικὴ Βουλή, τὶς παραμονὲς τῆς ἀφίξεως τοῦ Γεωργίου Α' στὴν Ἑλλάδα.)»

Ὁ Μάριος Πλωρίτης, λοιπόν, γιὰ τὴν φερομένη ὡς ρῆσιν τοῦ Καστελρήγου παραπέμπει στὴν Ἱστορία τοῦ Ἀντωνίου Πρόκες Φὸν Ὄστεν (Anton Prokesch von Osten), μτφ. Γ. Ἀντωνιάδου, ἐκδ. 1878-9 (;). Μὲ μιὰ πολὺ πρόχειρη ματιὰ στὴν ἔκδοσι 1868-69 (pdf: τόμος α', τόμος β') δὲν κατόρθωσα νὰ ἐντοπίσω τὸ ζητούμενον.

Τὴν λύσι φαίνεται νὰ δίδῃ ὁ Σαράντος Καργάκος, ὁ ὁποῖος, σὲ ὁμιλία του στὸν Σύλλογο «Ἑλληνικὴ Γλωσσικὴ Κληρονομιὰ» δίδει διαφορετικὴ πηγὴ γιὰ τὴν δήλωσι τοῦ Καστελρήγου. Γράφει («Ἔσσεται ἦμαρ», Περιοδικὸ «Ἑλληνικὴ Διεθνὴς Γλῶσσα», τ. 3(47), Ὀκτ. 2001, σελ. 385):

«Στὰ τέλη τοῦ 19ου αἰῶνα ὁ λόρδος Λοντόντερυ (Londonderry) εἶχε πεῖ ὅτι ἡ Ἑλλάς, γιὰ νὰ καταστεῖ ὅσο γίνεται λιγότερο ἐπικίνδυνη, πρέπει ὁ λαός της νὰ γίνει μικρόψυχος σὰν τοὺς λαοὺς τοῦ Ἱνδοστάν (Βλ. Γ. Φιλάρετου: «Ξενοκρατία καὶ βασιλεία ἐν Ἑλλάδι 1821-1897», σ. 116).»

Πράγματι, στὸ βιβλίον τοῦ ἀντιβασιλικοῦ (ἐξάλλως δέ, ἀποδίδοντος ἐκεῖ, κακῶς, τὴν ἦττα τοῦ 1897) συγγραφέως Γεωργίου Ν. Φιλαρέτου, ἔκδοσις 1897 (pdf) εὐρίσκουμε το συγκεκριμένο ἀπόσπασμα (σελ. 134-135).

Ὁ Φιλάρετος παραπέμπει (σελ. 134, παραπομπὴ 2) στὴν Ἱστορία τοῦ Πρόκες Φὸν Ὄστεν, σελ. 183, ἀλλὰ αὐτὴ εἶναι ἡ προηγούμενη παραπομπὴ ἀπὸ αὐτὴν ποὺ μᾶς ἐνδιαφέρει (καὶ μᾶλλον ὁ Μάριος Πλωρίτης τὴν ἀντέγραψε κατὰ λάθος). Τὴν ρῆσιν τοῦ λόρδου Londonderry ἀναφέρει ὁ Φιλάρετος στὴν σελ. 135, παραπέμπει δὲ (σελ. 134, παραπομπὴ 3) στὸ Καρόλου Τάκερμαν, «Οἱ Ἕλληνες τῆς σήμερον», μτφ. Ἀντωνίου Ζυγομαλᾶ, ἔκδ. 1877, σελ. 110.

Τὸ εὐτράπελον εἶναι ὅτι ὁ Φιλάρετος ὑποσημειώνει πικρῶς στὴν ρῆσιν τοῦ Καστελρήγου (...νὰ γίνουν οἱ Ἕλληνες «μικρόψυχοι ὡς τὰ ἔθνη τοῦ Ἱνδοστάν»):

«Σχεδὸν τὸ κατώρθωσαν! .....»

...Καλά, αὐτὸς εἶναι 100 χρόνια μπροστά! (ΤΜ Βασίλης Δανιήλ) (Ἀναφωνῶ ἐγώ.)

Ἤ... «ὅλα τὰ θερία πολεμοῦν νὰ μᾶς φᾶνε καὶ δὲν μποροῦνε· τρῶνε ἀπὸ μᾶς καὶ μένει καὶ μαγιά» (Στρατηγὸς Μακρυγιάννης); Εἴδωμεν.

Ἡ πηγὴ λοιπὸν τῆς φερομένης ὡς ρήσεως τοῦ Καστελρήγου δὲν εἶναι, φαίνεται ὁ Ἀντώνιος Πρόκες Φὸν Ὄστεν, ἀλλὰ ὁ πρέσβυς τῶν Η.Π.Α. ἐν Ἀθήναις καὶ θερμὸς φιλέλλην Κάρολος Τάκερμαν (Charles Keating Tuckerman).

(Πολὺ ἐνδιαφέρον βιβλίον! Ὁ δὲ φιλελληνισμὸς τοῦ Τάκερμαν, ἐκφραζόμενος ὄχι μόνον συναισθηματικῶς ἀλλὰ καὶ πολιτικῶς (βλ. π.χ. εἰς τὸ κεφάλαιον «Ἡ Μεγάλη Ἰδέα» πόσον θερμῶς ὁ συγγραφεὺς συνηγορεῖ ὑπὲρ τῆς εὐοδώσεως τῶν ἐθνικῶν μας πόθων), εἶναι συγκινητικός. Γράφει (σελ. 106):

«Τὸ νὰ πολιτευθῇ ἄλλως ἡ Ἑλλὰς [παρὰ μὲ ὅραμα τὴν Μεγάλη Ἰδέα] ἔσται ἐναντίον τῆς φύσεως τῶν πραγμάτων, εἶναι δὲ ἠθικῶς καὶ πολιτικῶς αἰσχρὸν τὸ νὰ ἐπιθυμῇ τις νὰ πράξῃ αὕτη ἄλλως.» Καὶ σχολιάζει ὁ μεταφραστής: «Ἀκούσατε σεῖς οἱ ὀλίγιστοι δῆθεν σώφρονες πολῖται, οἱ μετὰ τῶν ξένων ἑνωθέντες, ὅπως καταπνίξητε πᾶν φιλοπατρίας αἴσθημα, οἱ εἰς τὰ χείλη τὸν φαρμακερὸν τῆς εἰρωνίας γέλωτα ἔχοντες, ὡς μόνην ἀπάνησιν, ὡς μόνον ἐπιχείρημα, εἰς τὸν τολμήσοντα παρόντων ἡμῶν νὰ ὁμιλήσῃ περὶ ἐθνικοῦ μεγαλείου, περὶ τῆς Μεγάλης Ἰδέας. Τὸν τοιοῦτον σεῖς ἀποκαλεῖτε ἐπιπόλαιον, ἄκριτον, ὡς νὰ μὴ ἐγνωρίζομεν τάχα, ὅτι παρ᾿ ὑμῖν ἡ κρίσις εἶναι συνώνυμος τῇ ἀναισθησίᾳ καὶ ὅτι ὑπὸ τὸν πέπλον τῆς φρονήσεώς σας, καλύπτονται ποταπὰ ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ ὑλικὰ συφέροντα. Εἳς ξένος, ἑλληνικώτερος ὑμῶν, σᾶς διδάσκει τὸ καθῆκον σας!» Καὶ ἀναφωνῶ ἐγῶ, ἑκατὸν τριάντα ἕνα ἔτη μετά: Μά, τίποτε δὲν ἄλλαξε!)

Πράγματι, λοιπόν, στὸ βιβλίον «Οἱ Ἕλληνες τῆς σήμερον» τοῦ Καρόλου Τάκερμαν, μτφ. Ἀντωνίου Ἀ. Ζυγομαλᾶ, ἔκδ. 1877, (pdf) εὐρίσκουμε στὴν σελίδα 110 τὸ συγκεκριμένο ἀπόσπασμα.

Ὁ Τάκερμαν ἀναφέρει ὅτι ὁ Καστελρῆγος «ἐπεθύμει νὰ καταστῇ ἡ Ἑλλὰς «ὅσον οἶόν τε ἧττον ἐπικίνδυνος» ὁ δὲ λαός της «μικρόψυχος ὡς τὰ ἔθνη τοῦ Ἱνδοστάν.» Ἡ ρῆσις τοῦ Καστελρήγου ἀναφέρεται ἐντὸς εἰσαγωγικῶν, χωρὶς ὅμως ἄλλα στοιχεῖα.

Ἡ ἀναζήτησις, λοιπόν, συνεχίζεται. Ζητούμενα:
Νὰ εὐρεθῇ τὸ πρωτότυπον (εἰς τὴν ἀγγλικὴν) ἔργον τοῦ Τάκερμαν. Νὰ ἐρευνηθῇ ἡ πηγὴ τοῦ Τάκερμαν διὰ τὴν ἄποψιν τοῦ Καστελρήγου διὰ τοὺς Ἕλληνας. Νὰ ἐρευνηθοῦν ἄλλες πηγὲς περὶ τῶν ἀπόψεων τοῦ Καστελρήγου διὰ τοὺς Ἕλληνας.

[Προσθήκη, 13-6-2011] Ὁ Γιάννης Μαρίνος διευκρίνισε σχετικῶς («Ο Κίσινγκερ κι εγώ», «Το Βήμα», 17-12-2010):
«Καθώς υπήρξαν αμφισβητήσεις της γνησιότητας του κειμένου, επιδόθηκα σε εμπεριστατωμένη διερεύνηση του θέματος και στις επαρχιακές εφημερίδες «Δικαίωμα» και «Χρόνος» που το είχαν πρωτοδημοσιεύσει και στην αγγλόγλωσση τουρκική εφημερίδα «Τurkish Daily Νews», από την οποία υποτίθεται ότι το αναδημοσίευσαν. Σε επιτόπια έρευνά μου στην Κωνσταντινούπολη με τη βοήθεια του εκεί συναδέλφου Αλκη Κούρκουλα, προέκυψε ότι στο φύλλο της 17.2.1997, όπου υποτίθεται ότι δημοσιεύθηκε η επίμαχη δήλωση, τίποτε σχετικό δεν υπήρχε. Κατόπιν αυτού έστειλα επιστολή στον κ. Κίσινγκερ ζητώντας του να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει τα αποδιδόμενα σε αυτόν ανθελληνικά σχόλια, που περιέχονταν σε ομιλία του σε εκδήλωση βράβευσής του. Μου απάντησε ως εξής: «Αγαπητέ κύριε Μαρίνο. Ευχαριστώ για την επιστολή σας. Οσον αφορά το απόσπασμα που δημοσιεύσατε,ούτε τελετή βράβευσής μου υπήρξε, ούτε ομιλία μου και το προβαλλόμενο απόσπασμα είναι εξ ολοκλήρου αναληθές. Η όλη ιστορία είναι καθαρό εφεύρημα και αναμένω ότι θα προβείτε σε διόρθωση. Καθώς είσθε ο πρώτος που με πληροφορεί από πού προήλθε το δημοσιευθέν απόσπασμα, μόλις σήμερα είχα την ευκαιρία να προβώ σε διόρθωση προς την “Τurkish Daily Νews” και αυτό έπραξα. Ειλικρινά δικός σας. Χένρι Κίσινγκερ»

Σημειώσεις:

[1] Παρεμπιπτόντως, τὸ ἐπιχείρημα σχετικῶς μὲ τὴν δήλωσιν Κίσινγκερ ὅτι «τέτοια πράγματα δὲν λέγονται», ἂν καὶ ἁπλοϊκόν, εἶναι σοβαρόν, μὴ ὑπαρχουσῶν ἄλλων πληροφοριῶν. Πάντως, ὁ πρόεδρος τῶν ΗΠΑ Τζόνσον λέγεται ὅτι εἶπε τὰ ἐξῆς... ἀνείπωτα στὸν πρέσβη τῆς Ἑλλάδος, τὸ 1964:
«"Then listen to me, Mr. Ambassador," said the President of the United States, "fuck your Parliament and your Constitution. America is an elephant. Cyprus is a flea. If these two fleas continue itching the elephant, they may just get whacked by the elephant's trunk, whacked good... We pay a lot of good American dollars to the Greeks, Mr. Ambassador. If your Prime Minister gives me talk about Democracy, Parliament and Constitutions, he, his Parliament and his Constitution may not last very long."» («Killing hope», by William Blum, published by Common Courage Press in 1995)
Ἀλλὰ ποιός ξέρει ἐὰν καὶ αὐτὸ τὸ ἀπόσπασμα εἶναι ἀκριβές!

[2] Ὁ «ἐκσυγχρονιστὴς» Ἀντώνης Λιάκος, ἀκολουθώντας τὸν Πασχάλη Κιτρομηλίδη κ.ἄ., ἔγινε ὁ κύριος ἐκφραστὴς τοῦ ἐθνομηδενισμοῦ, τῆς ἀρνήσεως δηλαδὴ τοῦ ἔθνους ὄχι ἁπλῶς ὡς προτεραιότητος στὴν πολιτική (διεθνιστική, ἀντιεθνικιστικὴ πολιτικὴ ἰδεολογία), ἀλλὰ ὡς ὀντότητος καὶ ὑποστάσεως· θεωρῶν τὸ ἔθνος τεχνητὴ κατασκευὴ τοῦ μετεπαναστατικοῦ κράτους, καὶ τοὺς Ἕλληνες μὴ Ἕλληνες, χωρὶς ἱστορία καὶ ρίζες. (Βλ. π.χ. μιὰ σύντομη ἐπισκόπησι τοῦ ζητήματος ἀπὸ τὸν Γ. Καραμπελιᾶ στὸ «1204: Ἡ διαμόρφωση τοῦ νεώτερου Ἑλληνισμοῦ».) Ζοῦμε, λοιπόν, σήμερα τὴν ἀπόλυτη καὶ ὁλοκληρωτικὴ ἐπίθεσι ὄχι ἁπλῶς κατὰ τῆς γλώσσης, τῆς θρησκείας, τοῦ πολιτισμοῦ μας, ἢ τῆς ἐθνικῆς μας ἀνεξαρτησίας, ἀλλὰ κατὰ τῆς ὑπάρξεως, κατὰ τῆς ὑπαρκτικῆς συνθήκης μας. Σκεφθεῖτε: Τό... χάμπουργκερ ἢ ἡ κόκα-κόλα ἢ οἱ πολυεθνικὲς μπορεῖ νὰ μᾶς ἀλλοιώσουν οἰονομικῶς, κοινωνικῶς, πολιτιστικῶς. Ὁ βάρβαρος τοῦρκος εἰσβολεύς μπορεῖ νὰ πατήσῃ τὴν γῆ μας, ὁ βούλγαρος κοιμιτατζὴς νὰ μᾶς ἐκσλαβίσῃ, νὰ μᾶς σκοτώσει· ὁ ἐθνομηδενιστής, ἀπείρως καὶ ἀπολύτως χειρότερος, ἀρνεῖται ὅτι ὑπάρχουμε κἄν· ἡ διαφορά μας δὲν εἶναι οὔτε ἰδεολογική, οὔτε χρηματικὴ ἢ ἐδαφική, ἀλλὰ ὀντολογική. Ὑποστηρίζει δὲ ὁ κ. Λιάκος ὅτι πρέπει νὰ ἀλλάξῃ ὁ ἐκ τῆς Γαλλικῆς Ἐπαναστάσεως καὶ τοῦ Διαφωτισμοῦ «ὁρισμὸς τοῦ ἔθνους» καὶ νὰ κατασκευασθῇ νέα (ψευδο-)Ἱστορία καὶ νέο «ἔθνος», γιὰ τὴν παγκοσμιοποίησι. («Ποιά ιστορία ταιριάζει στην παγκοσμιοποίηση;» «Τὸ Βῆμα», 31-7-2005· «Οι δύο όψεις της εξέγερσης στη Γαλλία», «Τὸ Βῆμα», 20-11-2005.)
Ἄννα Φραγκουδάκη καταγγέλλει ἀκόμη καὶ τὴν Γαλλικὴ Ἐπανάστασι καὶ τὸν Διαφωτισμὸ περίπου ὡς πατέρες τοῦ ἐθνικισμοῦ καὶ τοῦ ρατσισμοῦ («Η εθνική ταυτότητα, το έθνος και ο πατριωτισμός», Υπ.Ε.Π.Θ., Παν. Αθηνών, 2004 - Εκπαίδευση μουσουλμανοπαίδων 2002-2004, «Κλειδιά και αντικλείδια») (οἱ φιλελεύθεροι «φωταδιστὲς» ἔχουν χάσει ἐπεισόδια· δὲν ἔχουν ἀντιληφθεῖ τὶ ἐστὶ παγκοσμιοποίησις), μᾶς λέγει ὅτι «είναι μεγάλη ανάγκη να βρεθούν τρόποι ώστε να απαλλαγεί ο κόσμος από τη βάρβαρη αξία του ηρωισμού, έτσι ώστε η ανθρώπινη κοινωνία να μην παράγει πια ήρωες κανενός είδους» («Τὰ Νέα», 22-9-2001), ενῶ χαρακτηρίζει ««ρατσιστική» κάθε επίκληση της προσφοράς τής κλασικής Ελληνικής αρχαιότητας στον Ευρωπαϊκό πολιτισμό, γιατί έτσι οι σύγχρονοι Έλληνες «θέλουν να κρύψουν το άσκημο και μπάσταρδο εθνικό τους πρόσωπο».» Φυσικὰ κατεδαφίζει τὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα (μαζὶ μὲ ἄλλους γλωσσολογοῦντες τῆς «σχολῆς Χρηστίδη», Σπύρο Μοσχονά κ.ἄ.), ἀμφισβητεῖ τὴν συνέχεια τῆς Ἑλληνικῆς, τὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά, τὸ πολυτονικό, τὴν λόγια παράδοσι, τὴν γραπτὴ γλῶσσα καὶ ὀρθογραφία,
καὶ ἀλωνίζει βεβαίως στὴν εὐαίσθητη ἐθνικῶς Θράκη, μαζὶ μὲ τὴν ὑποψήφια βουλευτὴ Ἐπικρατείας τοῦ ΠΑΣΟΚ Θάλεια Δραγώνα, ἡ ὁποία τὴν συναγωνίζεται σὲ «ἀντιρατσισμό». Καὶ οἱ δυό... χανούμ-μπουρέκ, συνευρίσκονται μὲ τούρκους καί... μπακλαβαδιάζουν! (Κυριολεκτικῶς, μά τὸν Δία! ««The Baklava Effect»: «Καθηγητές που οργανώνουν ελληνο-τουρκικά σεμινάρια χρησιμοποιούν τη φράση «The Baklava Effect» για να περιγράψουν την υπερβολικά οικεία ατμόσφαιρα που δημιουργείται όταν βρεθούν Ελληνες και Τούρκοι μαζί και γιορτάζουν αυτά που μοιράζονται -τα ίδια φαγητά, την ίδια μουσική- χωρίς την Ιστορία να μπαίνει στη μέση»»! Βλέπε: «Μέσω Ευρώπης η προσέγγιση με την Τουρκία», «Ἡ Καθημερινή», 18-6-2006· «Ελλάδα και Τουρκία πέρα από στερεότυπα και φοβίες», «Ἡ Καθημερινή», 28-10-2006.)
Αὐτὰ ὅλα, ἐπὶ ἐποχῆς Μαρίας Ρεπούση γίνονται... διδακτέα ὕλη στὰ σχολεῖα μας (βλέπε βιβλίο Ἱστορίας· ἐνῷ στὴν «Νεοελληνικὴ Γλῶσσα» τῆς Γ' Γυμνασίου διδάσκεται ἐθνομηδενισμὸς Σημίτη, Ν. Δήμου, Καπλάνι κ.ἄ.), πρὸς γενιτσαρισμὸν τῶν παιδιῶν μας.
Ἡ πιὸ ἀποκαλυπτικὴ, κατὰ ἕναν τρόπον καὶ συνυπολογιζομένων τῶν ἐπακολουθησασῶν ἐξελίξεων, ἀναδημοσίευσις τῆς «δηλώσεως Κίσινγκερ», ἀπὸ τὶς πολλές μετὰ τὸ 1997, εἶναι ἴσως αὐτὴ στὸ ἐξώφυλλον τῆς ἀκριτικῆς «Ἐνδοχώρας», τ. 69-70, Ὀκτ. 2000. Τὸ κείμενο τοῦ Κ. Σημίτη, δίπλα στὴν «δήλωσι Κίσινγκερ», εἶναι βεβαίως πραγματικόν (ἀπὸ τὸ βιβλίον του «Ἐθνικιστικὸς λαϊκισμὸς ἢ ἐθνικὴ στρατηγική;», ὅπου καταφέρεται ἐναντίον τοῦ ἔθνους-κράτους, ὡς παράγοντος ὀπισθοδρομήσεως, τὸ ὁποῖον ἐπιμένει στὶς «χωρὶς ἀπήχηση ἑλληνικὲς καὶ χριστιανικὲς ἀξίες»). Τὸ θέμα ὅμως δὲν εἶναι ἐὰν τὰ ἐπιλεγέντα ἀποσπάσματα καὶ ἡ σύγκρισις ἀδικοῦν τὸν κ. Σημίτη - καὶ δέχομαι ὅτι τὸν ἀδικοῦν. Τὸ ἀπίστευτο εἶναι ὅτι μετὰ ἀπὸ ἑπτὰ χρόνια τὸ κείμενο τοῦ κ. Σημίτη ἐμφανίστηκε στό... σχολικὸ βιβλίο τῆς «Νεοελληνικῆς Γλώσσης» τῆς Γ' Γυμνασίου!
Ἡ βουλευτὴς Ἄννα Διαμαντοπούλου τοῦ ΠΑΣΟΚ προτείνει νὰ καθιερωθῇ ὡς δεύτερη ἐπίσημη γλῶσσα μας ἡ ἀγγλική, καί, σὰν νὰ μὴν ἔφθαναν αὐτά, ὁ ὑπουργὸς Δικαιοσύνης τῆς ΝΔ, Σωτήρης Χατζηγάκης, ἀπὸ τὰ ἔδρανα της Βουλῆς ἀποκηρύσσει εὐθέως αὐτὴν τούτην τὴν ἐθνικὴ κυριαρχία, ὡς... ἀσύμβατη μὲ τὸ ἀνθρώπινο δικαίωμα καὶ τὸ δικαίωμα αὐτὸ καθ᾿ ἑαυτό (sic)!
Ἀφοῦ δὲ κατεδαφίσουμε τὸ ὁμόγλωσσον, τὸ ὁμόθρησκον καὶ τὸ ὁμότροπον, γιὰ νὰ θυμηθοῦμε τὴν διαχρονικὴ διατύπωσι τῆς ἐθνικῆς ταυτότητος ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους Ἀθηναίους (Ἡρόδοτος, «Ἱστορίαι», βιβλ. 8, 144, 14-17), τελευταῖο, ἢ μᾶλλον πρῶτο, θὰ καταλύσουμε καὶ τὸ ὅμαιμον, φέρνοντας μερικὰ ἑκατομμύρια τριτοκοσμικῶν ἀσιατο-ἀφρικανῶν μουσουλμάνων, γιὰ νὰ μᾶς «γονιμοποιήσουν» (Προκόπης Παυλόπουλος).
Καὶ μετὰ ἀσχολούμεθα μὲ τὸ ἂν τὸ εἶπε ὁ Κίσινγκερ τὸ 1974, καὶ ὄχι μὲ αὐτοὺς ποὺ καὶ τὸ λένε καὶ τὸ κάνουν, συστηματικῶς, συνεχῶς καὶ ἀπροκάλυπτα, καὶ τοὺς ψηφίζουμε ἐμεῖς οἱ ἴδιοι κιόλας!
Τί νὰ πεῖς; Τουλάχιστον θα τρῶμε μπακλαβά!

Κυριακή 15 Ιουνίου 2008

Ὁ αἰώνιος Τοῦρκος (τοῦ Ἄρη Ζεπάτου)

Γιὰ τὸν Ἄρη Ζεπάτο ἔγραψε ὁ Σκίνιους, ἐδῶ καὶ ἐδῶ. Ἐγὼ τὸν Ἄρη Ζεπᾶτο τὸν θυμοῦμαι ἀπὸ τὸ παλαιὸ περιοδικὸ «Τότε...» τοῦ μακαρίτη Ἄρη Μωραΐτη. Ἀνεκπλήρωτη ἡ ἀπώλεια τῶν δύο ἀνδρῶν καὶ τῶν περιοδικῶν «Τότε...» καὶ «Πάντα» γιὰ τὸν πατριωτικὸ χῶρο. (Σήμερα κυκλοφορεῖ ἕνα ἱστορικὸ περιοδικὸ μὲ τὸν ἴδιο τίτλο, ἀλλὰ δὲν ἔχει σχέσι μὲ τὸ παλαιὸ «Τότε...»). Εὐφυέστατοι, ἡ σκέψι τους πρωτότυπη (καὶ ἀνατρεπτικὴ γὰ τὸ πολιτικὸ -δεξιὸ καὶ ἀριστερὸ- κατεστημένο) καὶ αἰχμηρή, ἡ ματιά τους καθαρή, στὸ ἐπίκεντρο τοῦ κάθε ζητήματος. Δύο παλαιὰ ἄρθρα τοῦ Ἄρη Ζεπάτου, ἕνα γιὰ τὴν ἀδιάρρηκτη σχέσι Ἑλλήνων καὶ Χριστιανισμοῦ [doc] (ἀπὸ τὸ «Τότε...») καὶ ἕνα δεύτερο γιὰ τὴν διαχρονικὴ φύσι τοῦ Τούρκου (ἀπὸ τὸ «Πάντα»), τὸ ὁποῖον ἀναδημοσιεύω ἐδῶ, εἶναι χαρακτηριστικὰ τῆς σκέψεως τοῦ ἀνδρὸς καὶ ἀποκαλυπτικὰ γιὰ τὴν ἐθνική μας αὐτογνωσία.

Τουρκαλάδες ἑορτάζουν τὴν Ἅλωσι τῆς Πόλης μας (βίντεο)

***

«Αν γνωρίζεις τον εχθρό και γνωρίζεις τον εαυτό σου, δεν υπάρχει λόγος να φοβάσαι το αποτέλεσμα χιλίων μαχών. Αν γνωρίζεις τον εαυτό σου, αλλά όχι τον εχθρό, για κάθε νίκη που κερδίζεις θα υφίστασαι και μια ήττα. Αν δεν γνωρίζεις τον εχθρό ούτε τον εαυτό σου, θα υποκύπτεις σε κάθε μάχη.» (Σουν Τζου)

«Η έννοια «Τούρκος» υπάρχει μόνο σε σχέση με τον ραγιά. Αν ο ραγιάς δεν υπάρχει, τότε ούτε και ο Τούρκος υπάρχει.
[...]
Η τάση για επέκταση του Τουρκικού κράτους συνδέεται με το υπαρξιακό πρόβλημα της Τουρκικής ψυχής, γι' αυτό κι έχει μεγάλη δύναμη και βαθιές ρίζες. Δεν είναι απλώς μια πολιτική επιλογή μιας ομάδος αλλά συνδέεται με τα προβλήματα και τις αξεπέραστες αντιφάσεις που προκαλεί το γεγονός ότι το θεμέλιο της Τουρκικής ταυτότητος, η υπερηφάνεια της και το «μεγαλείο» της, είναι η λατρεία της δύναμης και της κυριαρχίας.» (Άρης Ζεπάτος)

Ὁ Τοῦρκος καὶ ὁ ραγιᾶς.
(Ὁ τότε Ὑπ. Ἐξ. τῆς Ἑλλάδος Γ. Παπανδρέου, στὸ τουρκικό κοινοβούλιο, φαντάζει νάνος ἐμπρὸς ἀπὸ τὸ πορτραῖτο τοῦ σφαγέως Κεμάλ.)


***

Για την Τουρκία

Του Άρη Ζεπάτου

Απόσπασμα από το περιοδικό «Πάντα», τεύχος 3, Μάρτιος 1994, σελ. 44.
(Αναδημοσίευση στο περιοδικό «Άρδην», τ. 66, Αύγ.-Οκτ. 2007.)

Μια πρωτότυπη ουσιαστική ερμηνεία για το «περιεχόμενο της τουρκικής ταυτότητας» και τους λόγους που παρήκμασε και αποσαθρώνεται η «τουρκική εθνική συνείδηση».

Οι Τούρκοι ήσαν ένας λαός νομαδικός, ο οποίος στα τέλη του 11ου αιώνα φάνηκε στα ανατολικά όρια της Μικράς Ασίας. Ενίκησαν το παρηκμασμένο βυζαντινό κράτος και εγκαταστάθηκαν ανάμεσα σ' έναν πληθυσμό πολύ πιο προηγμένο πολιτιστικά απ' αυτούς. Ίδρυσαν ηγεμονίες και βαθμιαία επεβλήθησαν. Εξ αρχής, διαμόρφωσαν μια κατάσταση όπου ο Τούρκος ήταν συνώνυμος με τον γενναίο πολεμιστή, ο οποίος ήταν ο φυσικός κυρίαρχος άλλων λαών. Ο κυρίαρχος αυτός ζούσε με τις εισφορές των ραγιάδων και μονοπωλούσε την εξουσία. Ανέπτυξε
μια μεγάλη και σταθερή αυτοεκτίμηση η οποία για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα δεν του επέτρεψε να επηρεασθεί ούτε κατ' ελάχιστο από τις μεγάλες αξίες των λαών που είχε υποδουλώσει, ούτε από τις αξίες των ευρωπαϊκών λαών. Το ιδεώδες του κυρίαρχου πολεμιστή, μαζί με τα μεγάλα οικονομικά και ψυχολογικά οφέλη που συνεπαγόταν, σαγήνευσε μεγάλα τμήματα των υποδούλων λαών, οι οποίοι αντάλλαξαν τις σταυρωμένες αξίες τους με τη δυνατότητα για εξουσία, που έδινε η ιδιότητα του Τούρκου. Δεδομένου ότι οι πρώτοι Τούρκοι που εισέβαλαν στη Μικρά Ασία ήταν πολύ λίγοι σε σχέση με τον γηγενή ελληνικό πληθυσμό, πολύ γρήγορα το σώμα του τουρκικού λαού απαρτίστηκε από Έλληνες, οι οποίοι, έπειτα από μια μακρά διαδικασία αλλοιώσεων και μεταλλαγών, κατέληξαν να προσχωρήσουν στον τουρκισμό. Η εθνογένεση των Τούρκων αποτέλεσε, ταυτοχρόνως, και την εξωτερική εκδήλωση του αρνητικού της εθνικής μας ψυχής. Η ελληνική ψυχή, αφού έφερε στον κόσμο, ως δώρο, την ατομική συνείδηση και διαφοροποίηση, ανακυκλώθηκε πάλι στην αμορφία της Ανατολής, παράγοντας τον «Τούρκο». Είχε προηγηθεί μια μακρά επώαση και χρειάστηκε η δράση ενός καταλύτη για να γεννηθεί μέσα στην ελληνική ψυχή ο «Τούρκος».

Οι Τούρκοι λοιπόν, σάρκα από τη σάρκα μας, απορροφημένοι από τη μανία για κυριαρχία- εξουσία, έφτιαξαν μια μεγάλη αυτοκρατορία όπου οι ρόλοι ήταν καθορισμένοι με ακρίβεια και ακαμψία. Όσο η αυτοκρατορία επεκτεινόταν, η τουρκική συνείδηση του κυρίαρχου πολεμιστή είχε μια πλατιά πρακτική βάση να στηρίζεται. Όταν ξεκίνησε η αργόσυρτη συρρίκνωση της αυτοκρατορίας, η τουρκική αυτοεκτίμηση άρχισε να υφίσταται ρήγματα, αλλά η πραγματικότητα της ζωής στήριζε ακόμη τις απαιτήσεις της τουρκικής ψυχής. Ο Τούρκος, ακόμη κι αν ήταν φτωχός, απέναντι σε έναν πλούσιο χριστιανό διατηρούσε την αίσθηση της επιβολής και υπεροχής του. Ορισμένες βιαιότητες και αυθαιρεσίες έπειθαν χριστιανούς και Τούρκους για το ποιος έχει την εξουσία. Όμως, στο πέρασμα του χρόνου, διαμορφώθηκε μια κατάσταση που για την τουρκική ψυχή αποτελούσε οδυνηρή εμπειρία. Στην καρδιά του κράτους τους, στη Μικρά Ασία, τα χριστιανικά έθνη των Ελλήνων και των Αρμενίων, παρ' όλο που ζούσαν κάτω από τη βία μιας ανεξέλεγκτης εξουσίας, παρ' όλο που δεν είχαν καμιά διασφάλιση, προόδευσαν σε όλους τους τομείς της ζωής και βαθμιαία ανέλαβαν την οικονομική ηγεσία της χώρας. Έτσι, αποδείχθηκε πρακτικά στους Τούρκους ότι τα «ιδεώδη» της δύναμης και της κυριαρχίας δεν είναι στην πραγματικότητα η πραγματική δύναμη κι ότι οι περιφρονημένες αξίες των ραγιάδων, κατά παράξενο τρόπο, εγκλείουν μέσα τους δύναμη.

Στις αρχές του 20ού αιώνα, στη Μικρά Ασία, τα έθνη των ραγιάδων φαίνεται να θριαμβεύουν από κάθε άποψη. Η εμπειρία της μετατροπής των ραγιάδων σε πραγματικούς κυρίαρχους έθεσε επί τάπητος το ζήτημα της αναθεώρησης των σαθρών βάσεων του εξουσιασμού και της κυριαρχίας, που έχει υιοθετήσει ως απόλυτη αξία η τουρκική ψυχή. Όμως, δυστυχώς, οι Τούρκοι δεν ήταν σε θέση να κάνουν βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Η απάντηση στη διαμορφούμενη υπεροχή των χριστιανών ήταν το πρόγραμμα των Νεοτούρκων, το οποίο προέβλεπε αδίστακτα τη φυσική εξόντωση όλων των χριστιανικών εθνών της Μικράς Ασίας. Το πρόγραμμα αυτό πραγματοποιήθηκε όχι μόνο εξ αιτίας της τουρκικής αγριότητας αλλά και εξαιτίας των δικών μας σοβαρών λαθών, που συνδέονται με την εγκατάλειψη, στην πράξη, των αξιών που θα ελευθέρωναν και θα έδιναν διέξοδο σε όλους τους λαούς της Μικράς Ασίας.

Ο Έλληνας είδε στον «Τούρκο» απλώς τον αποτρόπαιο εχθρό κι όχι τον χαμένο εξ αίματος αδελφό, όπως είναι στην πραγματικότητα. Συνεπώς, όλες εκείνες οι κινήσεις για προσέγγιση και συνδυασμό παρελείφθησαν και οι Έλληνες στη Μικρά Ασία συνάντησαν την καθολική συσπείρωση του τουρκικού στοιχείου. Στις καινούργιες συνθήκες που διαμορφώνονται μετά τον αφανισμό των Ελλήνων και των Αρμενίων, η τουρκική ταυτότητα μπαίνει σε καταλυτική κρίση.
Γιατί η έννοια «Τούρκος» υπάρχει μόνο σε σχέση με τον ραγιά. Αν ο ραγιάς δεν υπάρχει, τότε ούτε και ο Τούρκος υπάρχει. Γιατί ψυχολογικά ο Τούρκος, επειδή δεν ριζώνει σε πραγματικές αξίες, δεν είναι αυτόφωτος και αυτάρκης. Ο Τούρκος μπορεί να υπάρχει μόνο στο μέτρο που μπορεί να ασκεί το πάθος του εξουσιασμού, γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο λέμε ότι είναι εξαρτημένος και ετερόφωτος. Γιατί, αν δεν κυριαρχεί, δεν μπορεί να ζει ήσυχα και ειρηνικά από την ικανοποίηση των δικών του έργων. Είναι εξαρτημένος από τον ραγιά.

Σ' αυτήν την καταλυτική κατάσταση έχει μπει η τουρκική ψυχή και ζει με την αίσθηση της ασφυξίας. Εφ' όσον δεν υπάρχουν οι παλιοί πατροπαράδοτοι ραγιάδες, πρέπει στη θέση τους κάποιες ομάδες μέσα στην ίδια την Τουρκία να γίνουν ραγιάδες. Έτσι, βλέπουμε τους Κούρδους, ιστορικά σύμμαχο και αδελφό έθνος με τους Τούρκους, σήμερα να έχουν γίνει θανάσιμοι εχθροί. Οι Αλεβίτες, οι πάσης φύσεως αριστεροί, τα κάτω στρώματα, η φιλελεύθερη διανόηση, η νεολαία των πόλεων, γίνονται οι σύγχρονοι ραγιάδες στην Τουρκία. Αυτή η κατάσταση δημιουργείται από την τάση του αδυσώπητου εξουσιασμού, η οποία έχει συναφθεί με την τουρκική ψυχή και αναγνωρίζεται ως η απόλυτη και καθοριστική αξία. Αυτή η κατάσταση της ψυχής δημιουργεί μια κρατική εξουσία η οποία λειτουργεί με αδυσώπητη κτηνωδία προς όλες τις κατευθύνσεις, ενώ κάθε αντίθεση έχει την τάση να βαθαίνει και να γίνεται ασυμφιλίωτη σύγκρουση. Μέσα σ' αυτές τις συνθήκες, η συντριπτική πλειοψηφία των Τούρκων έχει εκ των πραγμάτων πάψει να λειτουργεί σύμφωνα με τα ιδεώδη του τουρκισμού. Από κάθε άποψη έχει γίνει ραγιάς, και καθώς δεν υπάρχουν πλέον οι παλιοί ραγιάδες, δεν υπάρχει χώρος ούτε για ψευδαισθήσεις. Στην κατάσταση αυτή, μεγάλα στρώματα της τουρκικής κοινωνίας αποξενώνονται από τις διάφορες εκφάνσεις του τουρκισμού και είναι αρκετοί εκείνοι που συνειδητοποιούν την ελληνική τους ρίζα...

Αυτές οι διεργασίες στα βάθη της Τουρκικής ψυχής, αμφισβητούν ευθέως την Τουρκική ταυτότητα και γεννούν και μιαν αντίρροπη τάση,
τον πόθο να βιωθεί ξανά ο Τουρκισμός.

Η τάση για επέκταση του Τουρκικού κράτους συνδέεται με το υπαρξιακό πρόβλημα της Τουρκικής ψυχής, γι' αυτό κι έχει μεγάλη δύναμη και βαθιές ρίζες. Δεν είναι απλώς μια πολιτική επιλογή μιας ομάδος αλλά συνδέεται με τα προβλήματα και τις αξεπέραστες αντιφάσεις που προκαλεί το γεγονός ότι το θεμέλιο της Τουρκικής ταυτότητος, η υπερηφάνεια της και το «μεγαλείο» της, είναι η λατρεία της δύναμης και της κυριαρχίας.

Το σημερινό Τουρκικό κράτος, στη σημερινή του μορφή, δεν δίνει στους υπηκόους του την ευκαιρία να νοιώσουν Τούρκοι. Οι ιθύνουσες Τουρκικές ομάδες βλέπουν με φρίκη τους υπηκόους τους να ξεφεύγουν ψυχικά από τον Τουρκισμό, γιατί η ενάσκηση του Τουρκισμού όχι μόνο δεν τους αφορά, αλλά έχει γίνει κακός βραχνάς γι' αυτούς. Αυτό δημιουργεί την τάση για επέκταση, η οποία έπειτα από την πτώση του κομμουνισμού, εκδηλώνεται όλο και πιο καθαρά. Ο ερεθισμός της Τουρκικής ηγεσίας από την Γιουγκοσλαβική κρίση είναι ολοφάνερος. Αν τους βοηθούσε η γεωγραφία, μάλλον δεν θα είχαν αντισταθεί στον πειρασμό της εμπλοκής.
Όμως, την επόμενη φορά, η γεωγραφία μπορεί να μην τους εμποδίζει...

Όλ' αυτά, τι σημαίνουν πρακτικά; Μήπως ότι η Τουρκία θα μας επιτεθεί αύριο;

Πάνω σ' αυτό το ζήτημα δεν είναι δυνατόν να είμαστε κατηγορηματικοί, γιατί στον σύγχρονο, πολύπλοκο και διασυνδεδεμένο κόσμο, για να γίνει ένας πόλεμος δεν αρκεί η θέληση της μιας πλευράς. Απαιτείται απαραιτήτως και ένας ευνοϊκός συνδυασμός περιστάσεων και συμμαχιών.

Αυτό που πρέπει να ξεκαθαρίσουμε είναι, ότι η πραγματική Τουρκική ηγεσία η οποία καθορίζει την πάγια εθνική πολιτική της Τουρκίας, όχι από μία συγκυριακή επιλογή αλλά για λόγους οι οποίοι συνδέονται με βαθιές ανάγκες της Τουρκικής ψυχής, δεν θα παραλείψει καμιά ενέργεια, υπονόμευση ή ό,τι άλλο μπορεί να βρει η δολιότητα για να μας συντρίψει. Αυτά είναι πάγια κατεύθυνση της πολιτικής τους, η οποία δεν πρόκειται να αλλάξει στο προσεχές μέλλον. Αν η Ελληνική ηγεσία πιστέψει ότι με επίδειξη καλής θελήσεως μπορεί να εξομαλύνει τις Ελληνοτουρκικές σχέσεις θα έχει κάνει ένα σοβαρότατο λάθος προσανατολισμού, το οποίο θα εκθέσει τη χώρα σε σοβαρό κίνδυνο.

Η ηγεσία της Τουρκίας αναζητάει μια ευνοϊκή ευκαιρία για να μας συντρίψει. Προετοιμάζεται συντονισμένα γι' αυτό. Πιστεύει πως έτσι θα στερεώσει την αποσαθρούμενη Τουρκική συνείδηση. Πιστεύει πως έτσι θα συγκολλήσει την βαθύτατα διασπασμένη και σπαρασσόμενη κοινωνία της.

Η πάγια επιθετική ροπή της Τουρκικής ηγεσίας απέναντι μας, αναπόφευκτα της δίνει το πλεονέκτημα να διαλέξει εκείνη το χρόνο της επιθέσεως της. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα διαλέξει έναν χρόνο, που η συγκυρία θα την ευνοεί. Σ' αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να οπλιστούμε με μεγάλη υπομονή και επιμονή μέχρις ότου ξεπερασθεί η δυσμενής συγκυρία.